شناسایی موانع غیر اقتصادی جذب سرمایه‌گذاری (مطالعه موردی: استان لرستان)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار اقتصاد و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور لرستان

چکیده

مطالعات زیادی ارتباط رشد و توسعه اقتصادی با سرمایه‌گذاری را اثبات نموده‌اند. تجربه کشورهای توسعه‌یافته نشان می‌هد که عامل اصلی رشد و توسعه اقتصادی آنها سرمایه‌گذاری بوده است. بنابراین جذب سرمایه‌گذاری عامل مهم و تاثیر‌گذار بر رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال در هر کشور یا منطقه می‌باشد. سرمایه‌گذاری در هر منطقه تابع عوامل اقتصادی و غیراقتصادی است. نظریه‌های اقتصادی، نقش عوامل اقتصادی بر سرمایه‌گذاری را بیان نموده‌اند در حالی که سرمایه‌گذاری می‌تواند تابع مجموعه‌ای از عوامل غیراقتصادی مانند عوامل سیاسی، امنیتی، فرهنگی، قانونی و ... باشد. این عوامل در هر منطقه می‌تواند متفاوت از مناطق دیگر حتی در داخل یک کشور باشد. در تحقیق حاضر، موانع غیر اقتصادی جذب سرمایه‌گذاری در استان لرستان بررسی شده است. این تحقیق به روش میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه و به کمک روش مدل‌یابی معادلات ساختاری با نرم‌افزار لیزرل انجام شده است. نتایج نشان داد که موانع سیاسی امنیتی با ضریب تاثیر 99/0 بیشترین تاثیر را در عدم جذب سرمایه‌گذاری در استان لرستان داشته و در رتبه اول جای دارد. در این خصوص موانع فرهنگی اجتماعی و موانع بروکراتیک به ترتیب با ضرایب 80/0 و 72/0 در رتبه های دوم و سوم قرار دارند. همچنین موانع زیرساختی با ضریب 53/0 و موانع قانونی و قضایی با ضریب 39/0 نیز در عدم جذب سرمایه‌گذاری در استان لرستان موثر بوده و از لحاظ تاثیرگذاری در رتبه های چهارم و پنجم جای دارند

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Identification of non-economic barriers to investment attraction (Case study: Lorestan province)

نویسنده [English]

  • Masoud Saadat Mehr
Assistant Professor of Economics and Faculty Member of Payame Noor University of Lorestan
چکیده [English]

Many studies have proved the connection between growth and economic development with investment. The experience of developed countries shows that the main driver of their economic growth was investment. Therefore, attracting investment is a major factor in economic prosperity and job creation in any country or region. Investment in each region is subject to economic and non-economic factors. Economic theories have described the role of economic factors in investing, while investment can be subordinated to a set of non-economic factors such as political, security, cultural, legal and other factors. These factors in each region can be different from other areas, even within a country. In the present research, non-economic barriers to investment attraction in Lorestan province have been investigated. This research was done by field method using a questionnaire and using the method of structural equation modeling with LISREL software. The results showed that security policy barriers with a coefficient of 0.99 had the most impact on non-attracting investment in Lorestan province and ranked first. In this regard, socio-cultural barriers and bureaucratic barriers are ranked second and third with coefficients of 0.80 and 0.72 respectively. Infrastructure barriers with coefficient of 0.53 and legal and judicial barriers with coefficient of 0.39 also have been effective in attracting investment in Lorestan province and they are effective in fourth and fifth rankings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Non-economic barriers
  • investment
  • Social barriers
  • security barriers
  • Lorestan
  • بشیری، مینوسادات؛ علی‌پور، حمیدرضا؛ فلاح‌باقری، ابراهیم. (1393). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل موثر بر توسعه سرمایه‌گذاری در ایران بر اساس روش AHP. پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کار، سال 5، شماره 6.
  • بوردیو، پیر. (1384). شکل سرمایه­های اجتماعی. مجموعه مقالات سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی. تهران، نشر شیرازه.
  • بوزان، باری. (1378). مردم، دولت­ها و هراس. ترجمه پوهشکده مطالعات راهبردی. تهران، چاپ اول، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • بهروزی مفروزلو، واقف؛ سلطانی، علیرضا؛ میرزایی، مسعود. (1374). بررسی موانع و محدودیت‌های داخلی سرمایه‌گذاری خارجی در ایران. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال 23، شماره 74.
  • پاتنام، رابرت. (1380) دموکراسی و سنتهای مدنی. ترجمه محمدتقی دل افروز. تهران، انتشارات سلام.
  • خطابی، ساناز؛ کمیجانی، اکبر؛ محمدی، تیمور؛ معمارنژاد، عباس. عوامل موثر بر جذب سرمایه­گذاری مستقیم خارجی در منطقه منا (1396). فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال 11، شماره 37.
  • رهبر، فرهاد؛ مظفری‌خامنه، فرشید؛ محمدی، شاهپور. (1386). موانع سرمایه‌گذاری و تاثیر آن بر رشد اقتصادی در ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 81.
  • سالنامه آماری استان لرستان. (1394) و (1395).
  • سالنامه آماری کشور. (1394) و (1395).
  • سعیدی، علی؛ میعادی، زهرا. (1390). برری موانع عمده سرمایه‌گذاری خارجی در ایران از دیدگاه سرمایه‌گذاران خارجی. پژوهشنامه اقتصادی، سال 11، شماره 2.
  • سوئیزی، محسن؛ محمدی، فریبرز. (1390). نقش سرمایه اجتماعی در تامین امنیت سرمایه‌گذاری. فصلنامه  سیاستگذاری، سال 2، شماره 3.
  • عظیمی، حسین. (1388). مدارهای توسعه‌نیافتگی در اقتصاد ایران. نشر نی، چاپ نهم.
  • علوی، سیدعباس؛ هاشمی، سیدمسلم. (1395). بررسی وضعیت سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران، موانع، محدودیت‌ها و راهکارها. دبیرخانه کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران، شماره گزارش 129539.
  • فوکویاما، فرانسیس. (1379). پایان نظم، سرمایه اجتماعی و حفظ آن. ترجمه غلام­عباس توسلی، تهران، انتشارات جامعه ایرانیان، چاپ اول.
  • قادری،سیمین؛ دهمرده، نظر. (1392). تاثیر زیرساخت های اقتصادی و اجتماعی بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب شرق و غرب آسیا. مجله جغرافیا و آمایش شهری-  منطقه‌ای، شماره8 .
  • گرایی نژاد، غلامرضا؛ دقیقی اصلی، علیرضا؛ استاد رمضان، آذین سادات. (1393). عوامل موثر بر جذب سرمایه‌گذاری خارجی با تاکید بر متغیرهای نهادی و ساختاری. فصلنامه علوم اقتصادی، سال 8، شماره 29.
  • گیدنز، آنتونی. (1378). تجدد و تشخص، جامعه و هویت شخصی در عصر جدید. ترجمه ناصر موفقیان. تهران، نشر نی.
  • معمارزاده طهران، غلامرضا؛ امینی، الهه. (1391). شناسایی و اولویت بندی موانع سرمایه‌گذاری خارجی در ایران. فصلنامه رسالت مدیریت دولتی، سال 3، شماره 5 و 6.
  • موسوی جهرمی، یگانه. (1393). توسعه اقتصادی و برنامه ریزی. تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور.
  • نمازی، حسین. (1389). نظام­های اقتصادی. تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ پنجم.
  • وفا، مهرداد؛ معمارزاده طهران، غلامرضا. (1393). بررسی موانع توسعه سرمایه‌گذاری زیربنایی در کشور. مجله مطالعات کمی در مدیریت، سال 5، شماره 2.
  • هژبرکیانی، کامبیز؛ ناهیدی، محمدرضا. (1390).  تاثیر بهره‌وری نیروی کار، امنیت سرمایه گذاری، نرخ ارز و شرایط تجاری بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایران در شرایط ثبات و بی‌ثباتی.  مجله مدیریت بهره وری، شماره16 .

 وزارت صنعت، معدن و تجارت؛ معاونت بررسیهای اقتصادی، اتاق بازرگانی. (1395). گزارش جذب سرمایه گذاری خارجی.

  • Alexis, R., Rueda, A., Mora, J., (2014), Social-Pol and Judicial Factors as Determinants of Private Investment in Latin America. MPRA Paper, 58694, posted 30
  • Asiedu, E., Lien, D., (2011). “Democracy, Foreign directinvestment and natvral resovrces”, Journal of International Economics, No.84.
  • Colman, J., (1994), Foundation of Social Theory. Cambridge. MA. Harvard University press.
  • Fitriandi, P., (2014), Foreign direct investment and Infucture development in Indonesia: Evidence from province level data. Asian Journal of Empirical Research, Vol 4, No 1.
  • Laurențiu, G.F., (2015), The impact of bureaucracy over the foreign direct investments in Romania. Theoretical and Applied Economic, Special Issue, Vol  XXII .
  • Olufemi, A.P., Owojori, A.S., Olu, A.B., (2016), Impact of Security Expenditure on Foreign Direct Investment in Nigeria. International Journal of Accounting, Finance and Risk Management, Vol, No 1.
  • Putnam, R. et al., (1992), Making democracy work, New Jersey. Prinston University Press.
  • Wernick, D.A., Haar, J., Sharma, L., (2014), The Impact of Governing Institutions on Foreign Direct Investment Flows: Evidence from African Nations. International Journal of Business Administration, 5, No. 2.