بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر هویت اجتماعی جوانان (موردمطالعه: جوانان 18 تا 30 سال شهر اهواز)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر هویت اجتماعی جوانان 18 تا 30 سال در شهر اهواز انجام گرفته است. در این پژوهش از نظریات استوارت هال، امانوئل کاستلز، پیتر برگر، آنتونی گیدنز و جنکیز استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه جوانان شهر اهواز، برمبنای سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 می‌باشند که تعداد 384 نفر از آنان به‌عنوان نمونه، پس از محاسبه با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. روش بکار گرفته شده در این پژوهش، پیمایشی و گردآوری داده‌ها با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته انجام گرفته است. یافته‌های این پژوهش بر اساس داده‌های حاصل از نتایج آزمون‌های همبستگی، نشان می‌دهد که میان متغیرهای مستقل میزان حضور در فضای مجازی، انگیزه استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی و میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی با متغیرهای وابسته هویت اجتماعی، هویت ملی و هویت دینی جوانان ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین نتایج نشان می‌دهد که متغیر سن با متغیر هویت اجتماعی دارای ارتباط معنادار و با متغیر هویت دینی و هویت ملی ارتباط معناداری ندارد و میان متغیر میزان استفاده از شبکه اجتماعی مجازی با متغیر وابسته هویت دینی ارتباط معکوس و منفی برقرار است. نتایج رگرسیونی نشان می‌دهد که این متغیرها درمجموع 23/0 درصد از تغییرات مربوط به متغیر هویت اجتماعی، 15/0 درصد مربوط به هویت ملی و 10/0 درصد از تغیرات مربوط به هویت دینی را تبیین می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Effect of Virtual Social Networks on Youth Social Identity (Case study : 18-30 year old youth in Ahwaz)

نویسندگان [English]

  • Abdolreza Navvah 1
  • Sara Rashidi 2
  • Ayyub Rostami 2
1 Associate Professor, Department of Sociology, Shahid Chamran University, Ahvaz
2 Graduated from Shahid Chamran University of Ahvaz with a master's degree in sociology
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the effect of virtual social networks on the social identity of youth aged 18 to 30 years in Ahwaz. In this research, Stewart Hall, Emmanuel Castells, Peter Berger, Anthony Giddens and Jenkiz have been used. The statistical population of this research is all the youths of Ahwaz based on the general population and housing census of 1395. 384 of them were sampled, calculated using the Cochran formula and selected by multistage cluster sampling. The method used in this research was survey and data collection using a researcher-made questionnaire. The findings of this study, based on the results of correlation tests, show that among independent variables of the amount of presence in cyberspace, the motivation to use virtual social networks and the amount of using virtual social networks with the related variables of social identity, national identity and religious identity of young people There is significant meaning. Also, the results show that there is no significant relationship between age and social identity variables, and there is no significant relationship between the variables of religious identity and national identity. There is a negative and negative correlation between the amount of use of the virtual social network and the dependent variable of religious identity. Regression results show that these variables account for 0.23% of changes in social identity variable, 0.15% related to national identity, and 0.5% of changes related to religious identity. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • cyberspace
  • social networks
  • social identity
  • national identity
  • religious identity
-اباذی، یوسف و چاوشیان، حسن (1381). از طبقه‌ی اجتماعی تا سبک زندگی: رویکردهای نوین در تحلیل جامعه‌شناختی هویت اجتماعی، نامه‌ی علوم اجتماعی، 20.
-امام جمعه زاده،سیدجواد و اوغلی، رضامحمود (1390). رسانه و برسازی هویت اجتماعی پسامدرن، فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، سال هجدهم، شماره3.
-برگر، پیتر و توماس لاکمن (1375). ساخت اجتماعی واقعیت، ترجمۀ فریبرز مجیدی، تهران: علمی و فرهنگی.
-برگر، پیتر و توماس لاکمن (1381). ذهن بی‌خانمان، نوسازی و آگاهی، ترجمۀ محمد ساوجی، تهران: نی.
-بروجردی علوی، مهدخت؛ صدیق یزدچی، امیرسعید (1396). تأثیر فضای مجازی بر هویت ملی و قومی در ایران، فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، سال سوم، شماره 12.
-جنکینز، ریچارد؛(1381). هویت اجتماعی، ترجمۀ تورج یاراحمدی، تهران: شیرازه.
-حاجیانی، ابراهیم (1388). جامعه‌شناسی هویت ایرانی. تهران: پژوهشکده‌ی تحقیقات استراتژیک.
-دوپوئی، گزاویه (1374). فرهنگ و توسعه، ترجمه: فاطمه فراهانی و عبدالحمید زرین قلم، تهران: مرکز انتشارات کمیسیون ملی یونسکو در یران.
-رهبرقاضی، محمودرضا؛ حاتمی، عباس و رستمی، امین (1397). رابطه شبکه‌های اجتماعی مجازی و دگرگونی هویت‌های جمعی (با تأکید بر هویت دینی، ملی و مدرن)، فصلنامه مجلس و راهبرد، سال بیست و پنجم، شماره 95.
-ساروخانی، باقر و مریم رفعت جاه (1383) "زنان و بازتعریف هویت اجتماعی زنان"، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره پنجم شماره 9: 133-160.
-ساروخانی، باقر؛ توسلی، غلامعباس و سیدعربی نژاد، عزیزه (1388). تاثیر فضاهای مجازی بر کنش اجتماعی جوانان دانشجوی دختر با تاکید بر اینترنت، پژوهشنامه علوم اجتماعی، سال دوم، شماره اول.
-سریع القلم، محمود (1375). توسعه جهان سوم و نظام بین المللی، تهران: نشر سفیر.
-شامانی، اسماعیل؛ واحدی، مهدی؛ نوروزی، داریوش (1395). رابطه استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی با هویت جوانان شهر تهران، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، سال هفتم، شماره28.
-صبوری خسروشاهی، حبیب؛ آذرگون، نسرین (1391). تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی (فیس‌بوک) بر هویت اجتماعی (موردمطالعه: دانشجویان دانشگاه آزاد)، مجله مطالعات رسانه‌ای، سال هشتم، شماره21.
-عدلی پور، صمد (1391). تبیین جامعه‌شناختی پیامدهای شبکه‌های اجتماعی مجازی بر هویت اجتماعی کاربران جوان شهر اصفهان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه اصفهان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
-عاملی،سعیدرضا (1382)، «دو جهانی شدن‌ها و جامعه اضطراب»، نامه علوم اجتماعی، شماره 21.
-قاسمی، وحید؛ عدلی پور، صمد و میرمحمدتبار دیوکلایی، سیداحمد (1392). شبکه‌ی اجتماعی فیس‌بوک و تغییرات هویت اجتماعی جوانان شهر تبریز، فصلنامه جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، دوره اول، شماره1.
-کاستلز، مانوئل (1385). عصر اطلاعات، قدرت هویت، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: طرح نو.
-کردی، مژده (1394). تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی تلفن همراه (مانند وایبر، واتس آپ، تانگو، بی‌تاک و...) بر هویت اجتماعی زنان ساکن شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت رسانه، دانشگاه پیام نور، دانشکده هنر و رسانه، مرکز تهران غرب.
-گیدنز، آنتونی (1378). تجدد و تشخص، جامعه و هویت در عصر جدید، ترجمۀ ناصر موفقیان، تهران: نی.
-مرودشتی، فهیمه (1382). بررسی هویت ملی و دینی جوانان و تأثیر آن بر مشارکت سیاسی و اجتماعی آن­ها، پایان­نامه کارشناسی ارشد جامعه­شناسی، دانشگاه الزهراء، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، تهران.
-معینی علمداری، جهانگیر (1385). تاثیر هویتی اینترنت. تهران: انتشارات محراب قلم.
-نوری، سعید؛ حلاج زاده، هدا و معصومه شنوا (1396). بررسی رابطه‌ی استفاده از شبکه‌های اجتماعی و هویت ملی دانشجویان (موردمطالعه: دانشگاه پیام نور رشت)، پژوهش‌نامه فرهنگی هرمزگان، شماره 15.
-نیازی، محسن؛ کارکنان نصرآبادی، محمد (1390). بررسی رابطه بین میزان دینداری و سبک زندگی شهروندان؛ مطالعه موردی شهروندان شهرستان کاشان در سال 1390، مجله برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره 16.
-Brown, R. (1985). Social identity. In: Adam and J. Kupper (eds), The Review of Social Science Encyclopedia. London: R. K. P.
-Boyd, D. & Ellison, N. (2007). Social network sites: definition, history and scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 133, 210- 230.
-Tyler, T. (2012). Social networking and globalization. Mediterranean Journal of Social Sciences, 4(6), 32- 45.
-Hall, STUART (1996): QUESTION OF CULTURAL IDENTITY, IN BOOK 'Modernity and it Futures', Cambridge: Polity Press.
-Foucault, Michel (1972), “The eye of Power”, in Power/Knowlage; Slected Interview and Other Writing, trans, Colin Cordin et al. New York: Pantheon
-Chou, A & Lim, B. (2010) “A framework for measuring happiness in online social network”. I11inois state university.
 
-Perse, Elizabeth (1990). Cultivation and Involement with Local Television News, In N, Signori Elli & M. Morgan (eds), Cultivation Analysis: New Direction in Media Effects Research, Newbury Park, Ca: Sage.
 
-Wolfe, T. M. (2013). Investigating science identity and motivation constructs in undergraduate chemistry through novel instrument development. A dissertation, submitted to Oregon State University, in partial fulfillment of the requirements for the Degree of Doctor of Philosophy in Science Education.
-Ylijoki, OH. & Ursin, J. (2013). The construction of academic identity in the changes of Finnish higher education. Studies in Higher Education,38(8), 1135–114.