تحقق توسعه پایدار در قالب مفهوم شهر دوستدار کودک

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز

2 عضو هیات علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز

چکیده

فضاهای شهری طوری سازمان یافته‌اند که اغلب نیازهای کودکان در آن نادیده گرفته می‌شود. این در حالی است که کودکان عامل پیوند نسل‌های گذشته، حال و آینده در هر جامعه محسوب می‌شوند. هدف پژوهش بررسی وضعیت منطقه سه شهر تبریز یکی از مناطق دهگانه شهری، از لحاظ شاخص‌های کالبدی، اجتماعی- فرهنگی، محیطی و روانی به جهت مناسب بودن برای کودکان می‌باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی می‌باشد و روش جمع‌آوری داده و اطلاعات در آن اسنادی و پیمایش است. جامعه آماری پژوهش کلیه شهروندان منطقه سه شهر تبریز بوده، که از بین آنها 384 نفر به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای مطالعه شده‌اند. در همین راستا شاخص شهر دوستدارکودک در قالب پرسشنامه و در 4 بعد کالبدی، فرهنگی- اجتماعی، محیطی و روانی تنظیم شد. جهت تجزیه و تحلیل پرسشنامه با استفاده از تست تی تک متغیره، تست تی مستقل، آزمون رتبه‌بندی تک متغیره ویلکاکسون و آزمون کروسکال والیس استفاده شد. بررسی وضعیت منطقه سه از لحاظ شاخص‌های پژوهش، عدم مناسب بودن منطقه سه برای کودکان را نشان داد. همچنین نتایج نشان داد که بین نظرهای زنان و مردان تنها در شاخص محیطی تفاوت معنی‌دار وجود دارد؛ که زنان نسبت به مردان منطقه سه را از لحاظ شاخص محیطی تاحدودی نامناسب‌تر برای کودکان ارزیابی کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Examining the spaces of the child friendly city case study Region 3 of Tabriz

نویسندگان [English]

  • Iraj Teymouri 1
  • Akbar Asgharizamani 2
  • Shahrivar Roustaei 2
  • Mohammadali Koushesh Vatan 2
1 Faculty member, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz
2 Faculty member, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz
چکیده [English]

City spaces organized by adults in such a way which the children need are often ignored. Meanwhile children are the transplant of past, present and future generations in every society. The purpose of this research is to study of the status of the Region 3 to being suitable for children in terms of physical, socio-cultural, environmental and psychological indicators. The nature of research is applied one, and for the collection of data, surveying and questionnaire used. The statistical population of this study was all citizens of Region 3 of Tabriz, 384 persons of them were studied by cluster sampling method. The child-friendly city factors were setted up in four dimensions, including: physical, socio-cultural, environmental and psychological. For the data analyzing we used one sample T-test, Independent T-test, Wilcoxon signed rank test, and kruskal wallis. Assessment of case study in terms of study indicators showed that the Region 3 not appropriate for children. The results showed which there is a significant difference between the views of men and women in the environmental index. Women have assessed the region three is more inappropriate for the Children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Child friendly city
  • City Spaces
  • Sustainable Development
  • Tabriz
اسماعیل، شیعه (1392)، مقدمه­ای بر مبانی برنامه­ریزی شهری، چاپ سی و سوم، تهران، دانشگاه علم و صنعت.
پورمحمدی، محمدرضا (1392)، برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری، چاپ نهم، تهران، انتشارات سمت.
تیموری، ایرج؛ فرهودی، رحمت­الله؛ رهنمائی، محمدتقی و مهدی قرخلو (1391)، ارزیابی پایداری اجتماعی با استفاده از منطق فازی؛ مطالعه موردی: شهر تهران، انجمن جغرافیای ایران، 35، 10: 39-19.
جلیلی صدرآباد، سمانه؛ بهزادفر، مصطفی و امیرحسن یزدان نیاز (1394)، نقش نورپردازی در حضورپذیری کودکان در پارک های شهری؛ نمونه موردی: زمین بازی کودکان پارک فدک تهران، معماری و شهرسازی آرمان شهر، 8، 2: 133-141.
رفیعیان، مجتبی و نینا الوندی‌پور (1395)، مفهوم‌پردازی اندیشه حق به شهر؛ در جستجوی مدلی مفهومی، مجله جامعه شناسی ایران، 16، 2: 47-25.
رهنما، محمدرحیم و محمدمحسن رضوی (1391)، بررسی تأثیر حس تعلق مکانی بر سرمایه اجتماعی و مشارکت در محلات شهر مشهد، نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 17، 2: 36-29.
شهری زاده، صدف و سعیده مویدفر (1396)، برنامه ریزی راهبردی شهر دوستدار کودک با تأکید بر خلاقیت کودکان؛ نمونه موردی: شهر یزد، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی شهری، 8، 28: 171-186.
صرافی، مظفر؛ توکلی­نیا، جمیله و حسن محمدیان مصمم (1393)، اندیشه­های نو در برنامه­ریزی شهری، چاپ اول، تهران، موسسه انتشارات قدیانی.
صفوی مقدم، سیده مریم؛ دخت بهمنی، محسن نوغانی و محمد مظلوم خراسانی (1394)، بررسی شهر دوستدارکودک و احساس شادی کودکان در شهر مشهد، مجلة علوم اجتماعی، 12، 1: 165-143.
عینی­فر، دکتر علیرضا (1386)، نقش غالب الگوهای عام اولیه در طراحی محله‌های مسکونی معاصر، هنرهای زیبا، 32، 32: 39-50.
غفاری، علی؛ قلعه نوئی، محمود و خشایار عمادی (1393)، شهر دوستدار کودک: ارزیابی و مقایسه چگونگی پاسخگوئی به اصول شهر دوستدارکودک دربافت­های جدید و سنتی ایران؛ نمونه موردی شهرک سپاهان شهر و محله جوباره اصفهان. هویت شهر، 8، 18: 27-38.
قربانی، سحر و سید امیر جلالی (1394)، بررسی شاخص­های ایمنی و امنیت در شهر دوستدارکودک؛ نمونه موردی محله زیتون شهر اهواز، اولین کنفرانس سالانه پژوهش های معماری، شهرسازی و مدیریت شهری، موسسه معماری و شهرسازی سفیران راه مهرازی.
قنبری، ابوالفضل (1389)، استانداردهای مبلمان شهری، چاپ اول، تبریز، مهر ایمان.
کاشانی جو، خشایار؛ هرزندی، سارا و ایلناز فتح العلومی (1392)، بررسی معیارهای طراحی مطلوب فضای شهری برای کودکان؛ نمونه موردی: محله نظامیه تهران، معماری و شهرسازی آرمان شهر، 6، 11: 239-249.
کربلایی حسینی غیاثوند، ابوالفضل و جمال الدین سهیلی (1392)، بررسی ویژگی‌های شهر دوست داشتنی از نگاه کودکان؛ مطالعه موردی: منطقه دو شهرداری قزوین، فصلنامه مطالعات شهری، 3، 9: 59-68.
کیاکجوری، سعید و حسین افراسیابی (1392)، مطالعه اعتماد اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در میان دانشجویان، جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، 1، 2: 143-165.
کیانی، اکبر و علی اسماعیل‌زاده کواکی (1391)، تحلیل و برنامه­ریزی شهر دوستدار کودک از دیدگاه کودکان، باغ نظر، 9، 20: 51-62.
کلانتری خلیل آباد، حسین؛ اردلانی، روناک؛ سراجی، سروه و عطیه پوراحمد (1392)، برنامه ریزی فضاهای امن شهری مبتنی برتفکیک جنسیتی با رویکرد CPTED؛ نمونه موردی: محله فرهنگیان شهر بناب، مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 12: 26-15.
گانیه آر.ام؛ بریگز، لسلی جی و ویگر والتر دبلیو (1374)، اصول طراحی آموزشی، خدیجه علی‌آبادی، چاپ اول، تهران، انتشارات دانا.
گروتر، ماکس (1375)، زیباشناختی در معماری، جهانشاه پاکزاد و عبدالرضا همایون، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
حاتمی، حسین؛ رضوی، سیدمنصور؛ افتخار اردبیلی، حسن و فرشته مجلسی (1392)، کتاب جامع بهداشت عمومی، چاپ سوم، جلد اول، تهران، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی.
متینی، مریم؛ سعیدی رضوانی، نوید و رضا احمدیان (1393)، معیارهای طراحی محلات مبتنی بر رویکرد شهر دوستدار کودک؛ نمونه موردی محله فرهنگ مشهد، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، ۴، ۱۵: ۹۱-۱۱۲.
میرمقتدایی، رضا (1377)، رنگ و نور در عوامل تصویری سطح شهر، فصلنامه هنر، 38: 137-119.
نصیری نسب رفسنجانی، مامک و فرح حبیب (1387)، طراحی فضای شهری به مثابه ابزار آموزشی برای کودکان؛ نمونه موردی ایالات متحده آمریکا-نیویورک، فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، 10، 4: 101-111.
هاروی، دیوید (1394)، عدالت اجتماعی و شهر، محمدرضا حائری، چاپ اول، تهران، سازمان فناوری و ارتباطات شهرداری تهران.
Abbott, M.L. (2017) Using statistics in the social and health sciences with SPSS and excel, First ed., Canada, John Wiley & Sons, Inc.
Arab Urban Development Institute. (2013) Building Child Friendly Cities in the Mena Region Resources for Implementers.
Broberg, A. Kyttä, M. & Fagerholm, N. (2013) Child-friendly urban structures: bullerby revisited, Journal of Environmental Psychology, 35 (9): 110-120.
Chan, L. Erling, E. Mizunoya, S. & Zaw, H. (2016) A city fit for children: mapping and analysis of child friendly cities initiatives, The Chinese University of Hong Kong, Centre for Rights and Justice Occasional Paper Series, 35: 1-60.
Cronk, B.C. (2008) How to use SPSS a step-by-step guide to analysis and interpretation, Fifth ed. Vol. 1, California, Pyrczak publishing.
Dikeç, M. & Gilbert, L. (2002) Right to the city: homage or a new societal ethics? Capitalism Nature Socialism, 13 (2): 58-74.
Driskell, D. (2008) Creating better cities with children and youth; a manual for participation, Growing Up in Cities Program, UNESCO.
Ekawati, A. (2015) Children-friendly streets as urban playgrounds, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 179: 94-108.
Ghanbari-Azarneir, Sh. Anbari, S. Hosseini, B. & Yazdanfar, A. (2015) Identification of child-friendly environments in poor neighborhoods, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 201: 19-29.
Gökmen, H. & Taşçi, B.G. (2016) Children’s views about child friendly city (Case Study: Izmir), Megaron, 11 (4): 469-482.
Kotlyakov, & Kunakhovich, M. (2007) Elsevier’s Dictionary of Geography, First ed., UK, Elsevier.
Lefebvre, H. (1996) Writings on Cities, E. Kofman, E. & E. Lebas, E, First ed., Massachusetts, Blackwell.
Mangiafico, S. (2016) Summary and analysis of extension program evaluation in r, (1.15.0 ver.), New Jersey: Rutgers Cooperative Extension.
Mayers, A. (2013) Introduction to statistics and SPSS in psychology, First ed., Vol. 1, Edinburgh, Pearson Education Limited.
Moffat, D. (2002) Growing up in cities, Places, 15 (1): 46-49.
National Institute of Urban Affairs. (2016) Indicators for Child friendly Local Development, I-Child.
nationalgeographic.org, 6 - 12, Higher Ed.
Plyushteva, A. (2009) The Right to the city and struggles over urban citizenship: exploring the links, Amsterdam Social Science, 1 (3): 81-97.
Purcell, M. (2013) Possible worlds: Henry Lefebvre and the right to the city, Journal of Urban Affairs, 36 (1): 141-154.
Riggio, E, (2002) Child friendly cities: good governance in the best interests of the child, Environment & Urbanization, 14 (2): 45-58.
Sawsan, S.M. (2017) Integrating youth in city planning: developing a participatory tool toward a child-friendly vision of eastern wastani-saida, Alexandria Engineering Journal, 1: 1-13.
Svalastog, A. L., Donev, D., Jahren Kristoffersen, N., & Gajović, S. (2017) Concepts and definitions of health and health-related values in the knowledge landscapes of the digital society, Croatian medical journal, 58, 6: 431–435.
Thomas, D. (2016) The Dictionary of Physical Geography, First ed., UK, John Wiley & Sons Ltd.
UNICEF. & Child Watch. (2011) The Child Friendly Community Assessment Tools, A Facilitator’s Guide to the Local Assessment of Children’s Rights.
UNICEF. (2004) Building Child Friendly Cities a Framework for Action, UNICEF Innocenti Research Centre.
UNICEF. (2009) Child friendly cities - Fact sheet.
UNICEF. (a2017) Child and Youth Friendly Communities.
UNICEF. (b2017) Child friendly cities and communities initiative, toolkit for national committees.
UNICEF. (c2017) Indicators - Child Friendly Cities - The Netherlands.
World Charter on the Right to the City (2005)