تحول نقش دولت در صنعتی شدن: بررسی تطبیقی-تاریخی ایران و مالزی

نوع مقاله : تحلیلی نظری

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه مازندران

چکیده

مقاله حاضر، تفاوت‌های موجود در پیامدهای حاصل از مداخله دولت در توسعه صنعتی در دو کشور ایران و مالزی را بررسی می‌کند. تاریخ استقلال مالزی از نظر زمانی با انقلاب ایران فاصله زیادی ندارد، اما تفاوت توسعه صنعتی دو کشور بسیار متفاوت است. این مقاله تفاوت‌های دو کشور در توسعه صنعتی را با توجه به قابلیت‌های حکمرانی خوب و سیر تکوین این قابلیت‌ها در بستر دو جامعه مطالعه کرده و نقش تأثیر میراث نهادی بر ظرفیت خط‌مشی‌گذاری، ظرفیت اجرا، و ظرفیت دولت را نشان می‌دهد. نفتی بودن دولت در ایران و مستعمره بودن در مالزی بر کیفیت میراث نهادی مؤثر بوده است. روش تحقیق، تطبیقی-تاریخی با رویکرد نهادی است که موردهای ایران و مالزی را در دو سطح، درون‌سیستمی با استفاده از روایت تاریخی، و بین‌سیستمی با استفاده از تحلیل وابستگی به مسیر، بررسی می‌کند. تأکید پژوهش بیشتر بر تحولات دهه 80 میلادی در دو کشور است، اما شروع جدی فرایند صنعتی شدن در دو کشور مد نظر قرار گرفته است. این فرایند در مالزی پس از استقلال  (1958) و در ایران در دوران پهلوی (رضاشاه، دهه 40 میلادی) آغاز شده است. این پژوهش سازوکارهایی را نشان می‌دهد که طی آن، مداخله موفقیت‌آمیز دولت در توسعه صنعتی تحت تأثیر کیفیت حکمرانی و در تعامل با بسترهای اجتماعی صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات