شناسایی مسائل تعاونی‌های صنایع‌دستی: یک پژوهش کیفی در شهر اصفهان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر آزاد

2 مدیر گروه مطالعات گردشگری. معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی اصفهان

3 کارشناس پژوهش گروه مطالعات گردشگری. معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی

چکیده

تعاونی‌های صنایع‌دستی با هدف ارتقای ابعاد فرهنگی و اقتصادی صنایع‌دستی شکل گرفتند و بر آن بودند تا موجب افزایش سهم صنایع‌دستی در تولید اقتصادی شوند. بااین‌حال، تعاونی‌های صنایع‌دستی در اصفهان نتوانسته‌اند عملکرد مؤثری داشته باشند. ازاین‌رو، هدف این پژوهش شناسایی مسائلی بود که مسیر توسعه تعاونی‌های صنایع‌دستی را مسدود کرده‌اند و مانع از آن شده‌اند که تعاونی‌ها بتوانند به سهم مطلوب خود در تولید اقتصادی دست یابند.
بر مبنای رویکرد کیفی اتخاذشده در این پژوهش تکنیک‌ گردآوری مصاحبه و تکنیک تحلیل داده‌ها منطبق بر روش تحلیل مضمون بود. جمعیت موردمطالعه شامل فعالان و مسئولان بود. به دلیل اینکه منبع و مبنای اصلی داده‌ها تجزیه‌وتحلیل نظرات کارشناسان و متخصصان است، شیوه‌ی نمونه‌گیری این پژوهش نمونه‌گیری هدفمند بود. نمونه‌گیری پس از انجام 21 مصاحبه به حد اشباع رسید ولی برای اطمینان نمونه‌گیری تا 25 نمونه ادامه پیدا کرد.
بر مبنای یافته‌های پژوهش، مسئله از آنجایی شروع می‌شود که تعاونی‌ها دیگر تعاونی نیستند و از انجام وظایف تعاونی ناتوان‌اند. به همین خاطر خودبه‌خود تعطیل‌ شده یا به حالت تعلیق درآمده‌اند. ازجمله وظایف اصلی تعاونی‌های صنایع‌دستی، تأمین مواد خام و مواد اولیه موردنیاز صنعتگران و هنرمندان است که همه افراد مصاحبه‌شونده در پژوهش بر این نظر بودند که تعاونی‌ها از عهده این وظیفه برنمی‌آیند. حمایت از صنعتگران برای فروش محصولات وظیفه دیگری است که آن‌هم از توان تعاونی‌ها خارج‌شده است. عدم دسترسی تعاونی‌ها به مواد اولیه صنایع‌دستی از یک‌سو تحت تأثیر تحریم‌ها و عدم واردات مواد اولیه و از سوی دیگر تحت تأثیر برخی ناکارآمدی‌های داخلی است. مسائلی که منجر به ناکارآمدی و حتی تعطیلی برخی تعاونی‌های صنایع‌دستی در اصفهان شده به سه دسته عمده تقسیم می‌شوند. این سه عبارت‌اند از مسائل درون‌سازمانی تعاونی‌ها، مسائل بین سازمانی (بین تعاونی‌ها و دیگر سازمان‌های مرتبط)، و مسائل فرا سازمانی که فراتر از سازمان خاص و در سطح کلان بر این روند اثرگذار هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying the Problems of Handcrafts Cooperatives: A Qualitative Study in Isfahan City

نویسندگان [English]

  • Elahe Shabani Afarani 1
  • Mehri Shahzeidi 2
  • Abbas Kiani Babukani 3
1 Researcher
2 Head of Department of Tourism Studies. Research Deputy of ACECR, Isfahan Branch.
3 Research Associate. Tourism Studies Department. Research Deputy of ACECR, Isfahan Branch.
چکیده [English]

Handcrafts cooperatives expand economic and cultural aspects of handcrafts. They not only maintain the prestige of the handcrafts in the society, but also help to increase its share in the whole economy of the country. It is supposed that handcrafts manufacturing through cooperatives can be more efficient, as cooperative economy is based on common needs, same understanding, and team work to satisfy the needs. But it seems handcrafts cooperatives in Isfahan City have failed to perform efficiently. In this paper, we intend to identify the problems and barriers that cooperatives have faced during their activity in recent years. To reach this goal, we have applied qualitative method and conducted 25 interviews with the members of the cooperatives and the staffs of related supporting organizations. Data were later analyzed by using thematic analysis. According to the research findings, we classify the cooperatives problems into 3 main categories: intra organizational problems (managerial issues, sub-managerial issues, lack of financial resources), inter organizational problems (inefficiency of the concerned organizations like The bureau of cooperatives, The chamber of cooperatives, The administration of handcrafts, and The government), and macro level problems concerning all the organizations (neglecting cooperative economy, economic recession, covid 19 pandemic, neglecting handcrafts). The findings of this paper have implications for the government, concerned organizations, cooperatives' members, and the citizens who concern about their cultural and national heritage.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "handicrafts"
  • "cooperatives"
  • "handicrafts cooperatives"
آجیلی، عبدالعظیم؛ منجم‌زاده، زهره؛ اشرفی، پریسا (138۸)، بررسی مسائل و مشکلات تعاونی‌های زنان استان خوزستان و راه‌های ارتقاء کمی و کیفی آن‌ها، مجله تعاون، شماره ۲۰۸ و ۲۰۹، سال ۲۰، صص 63-81.
آرایش، محمدباقر؛، طاهری، محمدرشید، (1394) شناسایی موانع توسعه شرکت‌های تعاونی عشایری استان ایلام از دیدگاه اعضای تعاونی‌ها، فصلنامه‌ی روستا و توسعه، شماره 4، سال 18، صص 57-47.
اعتمادی، حسن، (1351)، شرکت‌‌های تعاونی صنایع‌دستی، گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ملی ایران.
امدادی، افروز؛ محبوبی، محمدرضا؛ عبدالله‌زاده، غلامحسین، (1397) تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای تعاونی‌های توسعه روستایی در استان گلستان، تعاون و کشاورزی، شماره 27، سال 7، صص 87-114.
خبازی کناری، مهدی؛ سبطی، صفا، (1396) آیا صنایع دستی هنر است؟ جستجوی جایگاه صنایع دستی در بین هنرها بر اساس زیبایی‌شناسی کانت، فصلنامه کیمیای هنر، شماره2، سال 6، صص 7-18.
خسروی، احسان؛ غلام‌رضایی، سعید؛ رحیمیان، مهدی؛ اکبری، مرتضی، (1395) تحلیل موانع توسعه‌ی کارآفرینی سازمانی در تعاونی‌های کشاورزی با استفاده از رویکرد تئوری بنیانی، تعاون و کشاورزی، شماره 19، سال 5، صص 167-189.
رستارنما، محبوبه، (1389) انقراض تعاریف در هنر صنعت دستی؛ وارونگی معنا در صنایع دستی ایران، ایرانا، شماره 33، سال 5، صص 16-18.
سامیان، مسعود؛ موحدی، رضا، (1397) چالش‌ها و موانع توانمندی‌های تعاونی‌های تولید روستایی استان همدان، تعاون و کشاورزی، شماره 25، سال 7، صص 147-176.
سیار، زلیخا؛ موسوی، عفت؛ پویا، مهرداد؛ نادری مهدیی، کریم، (1396) ارتقا عملکرد کسب‌وکار تعاونی با رویکرد بازطراحی توان تولیدی؛ مطالعه موردی تعاونی‌های مصرف استان همدان، نشریه کاوش‌های مدیریت بازرگانی، شماره 17، سال 9، صص 1-30.
شبستری، الهام، (1386) حفظ صنایع دستی، حفظ آیین و فرهنگ ملی، اتاق بازرگانی، شماره 11، ص 17.
صادقی، سیامک؛ زندی، خلیل، صادقی، پیمان، (1396) آسیب‌شناسی کار تیمی در تعاونی‌های کشاورزی شهرستان همدان، فصلنامه رسالت مدیریت دولتی، شماره 25، سال 8، صص 45-58.
طاهرخانی، مهدی؛ قرنی آرانی، بهروز، (1384) مطالعه عوامل موثر بر گرایش روستاییان به تشکیل تعاونی‌های روستایی مطالعه موردی: دهستان قنوات قم، تحقیقات جغرافیایی، شماره پیاپی 78، سال 20، صص 81-101.
عابدینی، صمد، (1390) بررسی رابطه عوامل مرتبط با انسجام روابط بین اعضای شرکت‌های تعاونی و نقش این عوامل در عملکرد اعضای شرکت‌های تعاونی، مطالعات اجتماعی، شماره 10، سال 3، صص 79-97.
عاشقی، حسین؛ بیگی، طاهره؛ شاهسون، روح‌الله، (1397) شناسایی و طبقه‌بندی شایستگی‌های مدیران تعاونی‌ها، تعاون و کشاورزی، شماره‌ 29، سال 8، صص 35-56.
عطایی، پوریا؛ ایزدی، نسیم، (1394) سازه‌های تأثیرگذار بر زیاندهی تعاونی‌های روستایی؛ مورد مطالعه: تعاونی روستایی امیرکبیر در استان فارس، علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، شماره 1، سال 11، صص 181-196.
فرج‌زاده، مهشید، (1389) نقش صنایع دستی در توانمندسازی زنان، روانشناسی شادکامی و موفقیت، شماره 76، سال 7، ص 56.
کرمی، شهره؛ آگهی، حسین (1389) عوامل مؤثر بر موفقیت تعاونی‌ها: مطالعه موردی تعاونی‌های تولیدی محصولات خارج از فصل در استان کرمانشاه، فصلنامه روستا و توسعه، شماره ۲، سال ۱۳، صص 31-60.
کرمی نژاد، احمد، (1387) بررسی صنایع دستی استان کهگیلویه و بویراحمد، سمینارهای ادواری سازمان برنامه و بودجه استان کهگیلویه و بویراحمد، صص 15-35.
کلانتری، خلیل؛ لوایی آدریانی، رسول، (1395) شناسایی و تبیین چالش‌های پیش روی شرکت‌های تعاونی تولید روستایی در ایران با استفاده از رویکرد نظریه بنیانی، مجله تعاون و کشاورزی، شماره 17، سال 5، صص 33-51.
کوهی، کمال، (1388) راهکارهای ارتقا فرهنگ تعاون، مطالعه موردی استان آذربایجان شرقی، مجله تعاون و کشاورزی، شماره 202 و 203، سال 20، صص1-18.
کیا، بیژن، (1388) صنایع دستی و توسعه فرهنگی، آینه خیال، شماره 12، صص 134-135.
مرادنژادی، همایون؛ فریادرس، زهرا؛ واحدی، مرجان، (1394) شناسایی و تحلیل مشکلات شرکت‌های تعاونی مرزنشین شهرستان ایلام، مجله تعاون و کشاورزی، شماره‌ 16، سال 4، صص 151-176.
نفیسی فر، مهدی، (1369) صنایع دستی، تجارت و هنر، شماره 2، صص 46-47.
یزدان پناه، لیلا؛ صمدیان، فاطمه، (1388) عوامل موثر بر میزان موفقیت شرکت‌های تعاونی مطالعه موردی صنایع دستی کرمان، تعاون، شماره 202 و 203، سال 20، صص 19 تا34.
Ahlander, S. (2002). The Social Economy: New Cooperatives and Public Sector. Annals of Public and Cooperative Economics, 72:3.
Lorendahl, B., Integrating Public and Cooperative Social Economy towards a New Swedish Model, Annals of Public and Cooperative Economics, 68:3.
Mohammadi Torkashvand, A., Badragheh, A., Allahyari, M. S., Samari, D., and Solouki, M. (2011). Factors affecting failure of fishery cooperatives In Guilan Province. 1st International Conference on Cooperative Social, Economic and Cultural Capabilities. Iran, Kish Island.
Nilsson, J. (1999). Kooperativ Utveckling (In Swedish), Student litterature, Lund.
Vivet, D. and B. Thiry (2001). Fields of Study, Quantitative Importance and National Acceptations: Ch1 in CIRIEC: The Organizations and Enterprises of the Third Sector: A Strategic Challenge for Employment.