مطالعه ارتباط بین مولفه‌های تحول در باورها و رفتارها‌ی توسعه‌ای و بیگانگی اجتماعی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشکده‌های حقوق و علوم اجتماعی و کشاورزی دانشگاه تبریز)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه تبریز

2 استادیار جامعه شناسی گروه روانشناسی/ دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه

3 دانش آموخته کارشناسی روانشناسی بالینی دانشگاه تبریز و آموزگار آموزش و پرورش

4 دانشجوی دکتری بررسی مسائل اجتماعی دانشگاه شیراز

چکیده

توسعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی جوامع تنها در گرو رشد اقتصادی یا برنامه‌های معطوف به آن نمی‌باشند، بلکه مولفه‌های تحول در باورها و رفتار‌ها به عنوان پیش‌شرط‌های توسعه، از اهمیت اساسی برخوردار هستند. بر همین اساس این تحقیق با هدف مطالعه ارتباط بین مولفه‌های تحول در باورها و رفتارهای توسعه‌ای و ارتباط آن‌ها با بیگانگی اجتماعی نگاشته شد. روش تحقیق از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری شامل دانشجویان دانشکد‌های حقوق و علوم اجتماعی و کشاورزی دانشگاه تبریز بود که 263 نفر از آن‌ها به شیوۀ نمونه‌گیری طبقه‌ای برای مطالعه انتخاب شده‌اند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری و توسط نرم افزارهای SPSS و Lisrel تحلیل شده‌اند. نتایج نشان داد که میزان مولفه‌های «جامعه‌پذیری» و «وقت‌شناسی» بالاتر از حد متوسط، مولفه‌های «انضباط اجتماعی» و «صداقت و راستگویی» پایین‌تر از حد متوسط و مولفه‌ی «رعایت حقوق دیگران» و «بیگانگی اجتماعی» در حد متوسط می‌باشند. نتایج آزمون فرضیه‌ها حاکی از آن بود که بین مولفه‌های جامعه‌پذیری، انضباط اجتماعی، رعایت حقوق دیگران، وقت‌شناسی و صداقت و راستگویی با بیگانگی اجتماعی ارتباط معنادار و منفی وجود دارد. همچنین تفاوت میانگین بیگانگی اجتماعی برحسب نوع دانشکده، جنس و مقطع تحصیلی با بیگانگی اجتماعی معنادار شد. براساس نتایج برازش مدل مسیر، متغیر جامعه‌پذیری بیشترین تاثیر را بر بیگانگی اجتماعی داشت. بعد از این متغیر نیز انضباط اجتماعی، وقت‌شناسی، رعایت حقوق دیگران و صداقت و راستگویی در رده‌های بعدی قرار گرفتند. در مجموع متغیرهای مذکور توانستند 36 درصد از تغییرات بیگانگی اجتماعی را تبیین نمایند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of the Relationship between the Components of Transformation in Developmental Beliefs and Behaviors and Social Alienation (Case Study: Students of the Faculty of Law, Social Sciences and Agriculture of Tabriz University(

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Mohammadpour 1
  • huseyn hunarvar 2
  • hedayat alipour 3
  • atefeh rahmanian 4
1 PhD student in Economic Sociology and Development, University of Tabriz
2 Assistant Professor of Sociology, Department of Psychology / Islamic Azad University, Urmia Branch
3 Graduate of Clinical Psychology, University of Tabriz
4 PhD student in social issues of Shiraz University
چکیده [English]

The development of societies does not depend only on economic growth or programs aimed at it, but also on the components of change in beliefs and behaviors as preconditions for development. Accordingly, this study was written to study the relationship between the components of change in developmental beliefs and behaviors and their relationship with social alienation. The research method was survey and the statistical population included students of the faculties of law, social sciences and agriculture of Tabriz University, 263 of whom were selected by stratified sampling. Data were collected using a questionnaire and analyzed by SPSS and Lisrel software. The results showed that the components of "sociability" and "punctuality" were above average, the components of "social discipline" and "honesty and truthfulness" were below average, and the components of "respect for the rights of others" and "social alienation" were moderate. The results of testing the hypotheses indicated that there is a significant and negative relationship between the components of sociability, social discipline, respect for the rights of others, punctuality and honesty with social alienation. Also, the difference between the mean of social alienation in terms of faculty type, gender and educational level with social alienation was significant. According to the results of fitting the path model, the sociability variable had the greatest impact on social alienation. After this variable, social discipline, punctuality, respect for the rights of others, and honesty and truthfulness were in the next categories. In total, these variables were able to explain 36% of the changes in social alienation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Alienation
  • Sociability
  • Faculty of Law
  • Social Sciences
  • University of Tabriz
افشانی، ع.ر.، جواهرچیان، ن.، (1395)، بررسی نقش بیگانگی اجتماعی در وندالیسم در بین دانش‌آموزان دوره اول و دوم متوسطه شهر یزد، مجله پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، تابستان، سال پنجم، شماره دوم (پیاپی 13)، ص 24-1.
امامی، ر.، (1396)، «عوامل موثر بر از خود بیگانگی اجتماعی جوانان (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه مازندران (بابلسر))»، کنفرانس ملی پژوهش های نوین ایران و جهان در روانشناسی، علوم تربیتی و مطالعات اجتماعی، شیراز.
بنی‌فاطمه، ح.، رسولی، ز.، (1390)، بررسی میزان بیگانگی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز و عوامل مرتبط با آن، جامعه‌شناسی کاربردی، بهار، سال بیست و دوم، شماره 1، ص 26-1.
بهشتی، م.ب. (1389)، توسعه اقتصادی ایران، تبریز، نشر دانشگاه تبریز. 
بهشتی، م.ب.، محمودی، ک.، حسین‌پور، ف.، (1396)، تحلیل محتوای کتابهای مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی بر اساس مولفه‌های تغییر در باورها، رفتار و نگرش‌های نقطه شروع توسعه، فصلنامه توسعه اجتماعی، تابستان، دوره 11، شماره 4، ص 236-207.
 ترابی، ی.، (1384)، آسیب‌شناسی مدیریت توسعه در ایران، دوفصلنامه دانش سیاسی، پاییز و زمستان، شماره 2، ص 133-103.
تفضلی، ف.، (1385)، نظام سرمایه‌داری از دیدگاه کارل مارکس و ماکس وبر، «پیک نور»، سال چهارم، شماره 2، ص 92-79.
توفقیان‌فر، ع.ح.، حسینی، ا.، (1391)، بررسی بیگانگی اجتماعی جوانان و عوامل اجتماعی مرتبط با آن (نمونه: جوانان شهر یاسوج)، جامعه‌شناسی مطالعات جوانان، زمستان، سال سوم، شماره 8، ص 58-45.
حریری اکبری، م.، صالح‌نژاد، ح.، (1394)، سرمایه فرهنگی سدی در برابر بیگانگی اجتماعی، فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، بهار، سال پنجم، شماره 17، ص 56-33.
حسین‌زاده، ع.ح.، باقری، م.، رزم‌آرا، ا.، (1394)، بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر بیگانگی اجتماعی جوانان، فصلنامه توسعه اجتماعی، زمستان، شماره 2، ص 54-37.
ذولفقاری زعفرانی، ر.، علی‌نیا، ع.، (1389)، بررسی تاثیر نهاد خانواده و مدرسه بر جامعه‌پذیری دانش آموزان مقطع متوسطه منطقه رودهن، فصلنامه پژوهش اجتماعی، پاییز، سال سوم، شماره 8، ص 164-147.
زکی، م.ع.، خشوعی، م.، (1392)، سلامت اجتماعی و عوامل موثر بر آن در بین شهروندان شهر اصفهان، مطالعات جامعه‌شناختی شهری، پاییز، سال سوم، شماره 8، ص 108-79.
شاه‌قاسمی، ز.، فرقانی، م.، خانیکی، ه.، (1395)، مطالعه رویکرد برنامه‌های توسعه در ایران به ارتباطات، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، پاییز، دوره نهم، شماره 3، ص 182-147.
صادقی ده چشمه، س.، تیموری‌نژاد، م.، آزادیان، ا.، (1395)، بررسی رابطه میان رفتار شهروندی با نظم اجتماعی (مطالعه موردی: جوانان 30-20 ساله شهر کرد)، مجله پژوهش‌نامه نظم و امنیت، تابستان، سال نهم، شماره 2، ص 72-45.
صالح‌نیا، ن.، دهنوی، ج.، حق‌نژاد، ا.، (1389)، نقش فرهنگ در توسعه اقتصادی، ماهنامه مهندسی فرهنگی، مرداد و شهریور، سال چهارم، شماره 43 و 44، ص 79-66.
عطار، س. (1395)، بررسی جایگاه مفهوم سرمایه اجتماعی در پارادایم‌های سه‌گانه توسعه (نوسازی، وابستگی، نظام جهانی)، دوفصلنامه پژوهش سیاست نظری، بهار و تابستان، شماره 19، ص 221-199.
علی‌اکبر، د. (1377)، لغت‌نامه، تهران، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
فولادیان، ا.، (1394)، بررسی میزان بیگانگی اجتماعی و میزان بی‌تفاوتی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، بهار، سال پنجم، شماره 17، ص 144-125.
کریمیان‌پور، غ.، (1395)، مدیریت زمان و وقت‌شتاسی مهارتی اساسی برای کودکان، مجله رشد آموزش پیش دبستانی، پاییز، دوره هشتم، شماره 1، ص 51-49.
محسنی تبریزی، ع.، (1370)، مفهوم‌سازی و گروهبندی تئوری‌ها در حوزه‌های جامعه‌شناسی و روان‌شناسی، مطالعات جامعه‌شناختی، تابستان، شماره 5، ص 74-25.
موحد، م.، عباسی شوازی، م.، (1385)، بررسی رابطه‌ی جامعه‌پذیری و نگرش دختران به ارزش‌های سنتی و مدرن در زمینه روابط بین‌شخصی دو جنس پیش از ازدواج، مجله مطالعات زنان، بهار، سال 4، شماره 1، ص 99-67.
میرمحمدی، س.م. (1377)، موانع سازمانی و ساختاری حاکمیت وجدان کاری و انضباط اجتماعی؛ تهران، سازمان چاپ و انتشارات آزاد اسلامی.
یوسفی، ع.، رضوی‌زاده، ن.، (1395)، ساختار هنجار صداقت با دولت مشهد مورد مطالعه: راستگویی در ارائه اطلاعات درآمدی، مجله جامعه‌شناسی کاربردی، بهار، سال 27، شماره 1، ص 142-129.
Bao, Y., Zhou, K. Z., & Zhou, N. (2006). Social alienation in a transitional economy: Antecedents and impact on attitude toward social reform. Journal of Business Research, 59(9), 990-998.
Bender, A. (2020). The role of culture and evolution for human cognition. Topics in cognitive science, 12(4), 1403-1420.
Burkitt, I. (2019). Alienation and emotion: social relations and estrangement in contemporary capitalism. Emotions and Society, 1(1), 51-66.
Caglar, C. (2013). The Relationship between the Levels of Alienation of the Education Faculty Students and Their Attitudes towards the Teaching Profession. Educational Sciences: Theory and Practice, 13(3), 1507-1513.
DiPietro. W.R. (2014). “Time Punctuality and Social Cohesiveness”, International Journal of Business, Humanities and Technology. Vol. 4 No. 1: 33-37.
Fox, S. (2020). Political alienation and referendums: How political alienation was related to support for Brexit. British Politics, 1-20.
Hardin, R. (1993). The street-level epistemology of trust. Politics & society, 21(4), 505-529.
Hascher, T., & Hagenauer, G. (2010). Alienation from school. International journal of educational research, 49(6), 220-232.
Husien, S., Fakhrina, A., & Rani, A. N. B. H. A. (2020). Culture-Led Development: Implementation of Heritage Based Management in Indonesia and Brunei Darussalam. Al-Ulum, 20(1), 1-23.
Inyikalum Daniel, B., & Uranta, S. D. D.(2017). karl marx’s concept of alienation; a study of its impact on nigeria’s socio-economic development.
Nonis, S. A., & Hudson, G. I. (2006). Academic performance of college students: Influence of time spent studying and working. Journal of Education for Business, 81(3), 151-159.
Schwalbe, M. (1986). Psychosocial Consequences of Natural and Alienated Labor. SUNY Press.
Tabellini, G. (2010). Culture and institutions: economic development in the regions of Europe. Journal of the European Economic association, 8(4), 677-716.
Williamson, C. R., & Mathers, R. L. (2011). Economic freedom, culture, and growth. Public Choice, 148(3-4), 313-335.