مروری نظامند بر مطالعات فرهنگ مالیاتی و عوامل موثر بر آن در ایران

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جامعه شناسی (اقتصاد - توسعه) دانشگاه اصفهان

2 استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان

3 استاد گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان

4 استاد جامعه شناسی دانشگاه شیراز

چکیده

فرهنگ مالیاتی به عنوان یکی از مولفه‌های اصلی پدیده مالیات و مالیات‌ستانی در دنیای مدرن به شمار می‌آید، سیاست‌گذاران اقتصادی و سیستم مالیاتی را چاره‌ای جز مدنظر قرار دادن و توجه و تمرکز بیشتر بر این فرهنگ و تقویت آن در جهت کارآمدی مالیات نیست. پژوهش حاضر با هدف بررسی مطالعات و پژوهش‌های صورت گرفته در خصوص فرهنگ مالیاتی و عوامل موثر بر آن در ایران با روش مرور نظام‌مند به انجام رسیده است. جامعه آماری پژوهش مطالعات انجام شده در خصوص فرهنگ مالیاتی به تعداد چهارده پژوهش است. یافته‌های پژوهش بیانگر این است: به لحاظ روش‌شناسی رویکرد غالب در پژوهش‌های مرتبط با فرهنگ مالیاتی در ایران، روش‌شناسی کمی و به عبارت دقیق‌تر رویکرد قیاسی – فرضیه‌ای است؛ جامعه آماری مطالعات مرتبط با فرهنگ مالیاتی طیفی از کنشگران درگیر در عرصه مالیات شامل مودیان، ممیزان و کارشناسان مالیاتی است؛ سنجش فرهنگ مالیاتی در این پژوهش‌ها مبتنی بر ابعاد ذهنی (نگرش مالیاتی) عینی (کنش و رفتار مالیاتی) و ترکیبی از این دو بعد است؛ عوامل اثرگذار مورد بررسی بر فرهنگ مالیاتی در پژوهش‌های صورت گرفته قابل تقسیم‌بندی به عوامل نهادی (ساختاری) و عوامل مربوط به کنشکران (عاملیت) است که در دو دسته عوامل بیرون از عرصه مالیات و درون آن و همچنین عوامل بازدارنده (تضعیف کننده) و پیش‌برنده (تقویت‌کننده) فرهنگ مالیاتی قرار می‌گیرند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
دوره 6، شماره 2
اسفند 1396
صفحه 85-116

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار