تیپ‌شناسی روان‌شناسان اینستاگرامی ایرانی.

نوع مقاله : مستخرج از پایاننامه

نویسندگان

1 کاندیدای دکتری رشتۀ روان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 دانشیار، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 دانشیار، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان، رشت، ایران. (نویسنده مسئول)

4 دانشیار، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

5 استادیار، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

10.22034/jeds.2024.60062.1785

چکیده

امروزه رسانه‌های اجتماعی نقشی پررنگ در زندگی ما یافته‌اند و از جهاتی گوناگون ما را تحت تأثیر قرار می‌دهند؛ یکی از رسانه‌های اجتماعی محبوب در ایران اینستاگرام است و یکی از موضوعات محبوب طرح‌شده در اینستاگرام ادعاهای روان‌شناختی هستند. وقتی گزاره‌های روان‌شناسی در رسانه‌ای اجتماعی برای عموم مردم مطرح می‌شوند با پدیده‌ای تحت عنوان روان‌شناسی عامه‌پسند طرف هستیم. به‌رغم انتشار گستردۀ ادعاهای روان‌شناختی در اینستاگرام، ما هیچ مطالعه‌ای در باب روان‌شناسان اینستاگرامی یا تیپ‌شناسی آنان نیافتیم؛ بنابراین بر آن شدیم تا در این مطالعه بر مبنای معیارهایی توصیفی، انواع تیپ‌های مختلف روان‌شناسان عامه‌پسند اینستاگرامی را شناسایی کنیم. شیوۀ مطالعۀ ما نتنوگرافی بود. نتنوگرافی، نوعی مردم‌نگاری در بستر اینترنت است که تکنیک اصلی مورداستفاده در آن، مشاهدۀ مداوم و عمیق است. ما از طریق مشاهدات مداوم و عمیق و نیز با اتکا به اصول منطقی و شواهد علمی، درنهایت شش تیپ از روان‌شناسان عامه‌پسند اینستاگرامی را شناسایی کردیم که عبارت‌اند از: روان‌شناسان شواهدمحور اینستاگرامی، روان‌شناسان عقل سلیم اینستاگرامی، روان‌شناسان شبه‌علمی نهان اینستاگرامی، روان‌شناسان شبه‌علمی آشکار اینستاگرامی، روان‌شناسان زرد اینستاگرامی و روان‌شناسان تیپ آمیختۀ اینستاگرامی؛ بدین‌ترتیب ما نشان دادیم که روان‌شناسی عامه‌پسند اینستاگرامی ابداً پدیده‌ای یکدست نیست، نمی‌توان همۀ روان‌شناسان اینستاگرامی را زرد یا غیر علمی تلقی کرد، بلکه روان‌شناسی اینستاگرامی در قالب تیپ‌هایی متفاوت نمود می‌یابد، همچنین نشان دادیم برخی از این تیپ‌ها سودمندی بیشتری دارند و برخی نیز به‌شدت زیان‌بارند. پژوهشگران بعدی می‌توانند به اعتبارسنجی کمّی این تیپ‌ها بپردازند، تیپ‌های احتمالی دیگری را شناسایی کنند یا مشخصه‌ها و پیامدهای مثبت و منفی هر تیپ را به نحوی ژرف‌تر مورد واکاوی قرار دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Typology of Iranian Instagram Psychologists.

نویسندگان [English]

  • Meysam Hamdami 1
  • Mansour Hakim Javadi 2
  • Fardin Alikhah 3
  • Iraj Shakernia 4
  • Azra Zebardast 5
1 Ph.D. Candidate in Psychology, Faculty of Literature and Human Sciences, University of Guilan, Rasht, Iran.
2 Associate Professor, Faculty of Literature and Human Sciences, University of Guilan, Rasht, Iran.
3 Associate Professor, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran.
4 Associate Professor, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran.
5 Assistant Professor, Faculty of Literature and Human Sciences, University of Guilan, Rasht, Iran.
چکیده [English]

Social media has become an integral part of our lives, influencing us in various ways. Instagram, one of the most popular social media platforms in Iran, frequently features psychological content. When psychological claims are presented to the general public through social media, it is called pop psychology. Despite the widespread dissemination of psychological claims on Instagram, no studies have examined Instagram psychologists or their typology; Therefore, this study aimed to identify different types of pop Instagram psychologists using descriptive criteria. Netnography, a form of ethnography conducted online, primarily involving continuous and in-depth observation, was employed as the research method for this study. Through continuous and in-depth observations, guided by logical principles and scientific evidence, we identified six types of pop Instagram psychologists: evidence-based psychologists, common sense psychologists, covert pseudoscientific psychologists, overt pseudoscientific psychologists, psychobabble, and mixed-type psychologists. This study demonstrated that pop psychology on Instagram is not a uniform phenomenon and manifests in various forms; Furthermore, we found that some types of pop psychology claims are more beneficial while others are highly detrimental. Further research could quantitatively validate the proposed typology or engage in deeper analyses of each type, examining both their characteristics and their potential positive and negative consequences.

کلیدواژه‌ها [English]

  • pop psychology
  • typology
  • Instagram
  • pseudoscience
استرنبرگ، کارین (1400). روان‌شناسی عشق. ترجمه: میثم همدمی. تهران: نشر دانژه.
اسلامی، الهه، موسوی، سیدهاشم و علیخواه، فردین. (1399). سلبریتی های مجازی؛ غریبه‌های آشنا در عصر رسانه‌های اجتماعی. مطالعات فرهنگی و ارتباطات.‎ 16 (59)، صص 45-74.
عباس وریج کاظمی. (1401). برآمدن اینفلوئنسرهای دانشگاهی در ایران، نشریه پژوهش مسائل اجتماعی ایران، 3(2)، 1-33.
غنی‌زاده. (2019). شناسایی خرده‌فرهنگ‌های نمایشی و چگونگی اشاعه هنجار در شبکه اجتماعی اینستاگرام. مطالعات رسانه‌ای، 14(شمارۀ 2)، صص 63-86.‎
کوهستانی، سمانه، علیخواه، فردین، افقی، نادر، حلاج‌زاده. هدی (1402). از معمولی به خرده‌سلبریتی: سنخ‌شناسی خرده‌سلبریتی‌های اینستاگرامی ایرانی. مطالعات رسانه‌های نوین، 9 (33)، صص 174-123.‎
گرانت، آدام. (1402). توانمندی‌های نهان؛ علم دستیابی به دستاوردهای بزرگ‌تر. ترجمه: میثم همدمی. تهران: نشر نوین.
گهر، گلن (1401). روان‌شناسی تکاملی در یک نگاه. ترجمه: میثم همدمی. تهران: کتاب ارجمند.
محمدی، ‌جمال، رضی‌پور، ‌پرنیا. (1401). شبکه‌های اجتماعی و گونه‌های کارکرد جمعی: مطالعۀ موردی شبکه اینستاگرام. مطالعات رسانه‌های نوین، 29 (8)، صص 76-108.‎
واکر، متیو (1399). چرا می‌خوابیم؛ رمزگشایی از نیروی خواب و رؤیا. ترجمه: میثم همدمی. تهران: نشر دانژه.
همدمی، میثم. (1399). روان‌پزشکی برای دانشجویان مامایی. تهران: گلبان.
لایف‌وب (6 ژانویه ۲۰۲۴). روان شناسی زرد، ۳/۷ برابر بیشتر از روان شناسی علمی دنبال کننده دارد. [تصویر و یادداشت اینستاگرامی]. بازیابی‌شده در 16 دی‌ماه 1402 از
Alcock, J. E. (2003). Give the null hypothesis a chance: Reasons to remain doubtful about the existence of psi. Journal of Consciousness Studies, 10, 29–50.
Axelrod, M. I., & Vriesema, C. C. (2022). Psychosexual Stages and Development. In Investigating Pop Psychology (pp. 75-85). Routledge.
Baumesiter, R. F., Dale, K., & Sommer, K. L. (1998). Freudian defense mechanisms and empirical findings in modern social psychology: Reaction formation, projection, displacement, undoing, isolation, sublimation, and denial. Journal of Personality, 66(6), 1081–1124.
Blascovich, J., & Bailenson, J. (2011). Infinite reality: Avatars, eternal life, new worlds, and the dawn of the virtual revolution. William Morrow & Co.
Brown, Z., & Tiggemann, M. (2016). Attractive celebrity and peer images on Instagram: Effect on women's mood and body image. Body image, 19, 37-43.
Chansiri, K., & Wongphothiphan, T. (2023). The indirect effects of Instagram images on women’s self-esteem: The moderating roles of BMI and perceived weight. New Media & Society, 25(10), 2572-2594.
Costa Jr, P. T., & McCrae, R. R. (2000). Neo Personality Inventory. American Psychological Association.
Darrisaw, M. (2019). By traveling back into my past life, I rediscovered my love for books and writing. Retrieved November 13, 2023, from www.oprahmag.com
Dion, N. A. (2016). The effect of Instagram on self-esteem and life satisfaction (Doctoral dissertation).
Domhoff, G. W. (2001). Why did empirical dream researchers reject Freud? A critique of historical claims by Mark Solms. Dreaming, 14, 3–17.
Domhoff, G. W. (2007). Realistic simulation and bizarreness in dream content: Past findings and suggestions for future research. In D. Barrett & P. McNamara (Eds.), The new science of dreaming: Content, recall, and personality characteristics (Vol. 2, pp. 1–27). Westport, CT: Praeger Press.
Domhoff, G. W. (2015). Dreaming as embodied simulation: A widower dreams of his deceased wife. Dreaming, 25, 232-256.
Dorus, E., Dorus, W., & Rechtschaffen, A. (1971). The incidence of novelty in dreams. Archives of General Psychiatry, 25, 364–368.
Fitton, V. A. (2012). Attachment theory: History, research, and practice. Psychoanalytic Social Work, 19, 121–143.
Gensler, Harry J. (2010). The A to Z of Logic. Rowman & Littlefield.
Goldberg, L. R. (1993). The structure of phenotypic personality traits. American Psychologist, 48(1), 26–34. Doi: 10.1037/0003-066X.48.1.26
Gómez, A. R. (2019). Digital Fame and Fortune in the age of Social Media: A Classification of social media influencers. aDResearch: Revista Internacional de Investigación en Comunicación, (19), 8-29.
Gupta, R., & Nair, K. S. (2021). Celebrity endorsement on Instagram: impact on purchase intention. Academy of Strategic Management Journal, 20, 1-11.
Haumer, F., Kolo, C., Roth, A., & Schwarz, R. (2023). Influencers and their motivations to create content: A qualitative typology based on an international survey. Journal of Digital & Social Media Marketing, 11(2), 190-204.
Hupp, S. (2022). Examining Claims in Pop Psychology. In Investigating Pop Psychology (pp. 1-8). Routledge.
Hupp, S., & Wiseman, R. (Eds.). (2022). Investigating Pop Psychology: Pseudoscience, Fringe Science, and Controversies. Taylor & Francis.
Ismail, K. (2023). Types of Social Media Influencers: Mega, Macro, Micro or Nano. Retrieved November 2, 2023, from https://www.cmswire.com/digital-marketing/social-media-influencers-mega-macro-micro-or-nano/
Jerslev, A. (2016). Media times| in the time of the microcelebrity: celebrification and the YouTuber Zoella. International journal of communication, 10, 19. 5233-5251.
Kaufman, M. (2011). First contact: scientific breakthroughs in the hunt for life beyond Earth. Simon and Schuster.
Kirwan, G. (2010). Cyberpsychology: An overview of emerging research in emerging environments. The Irish Journal of Psychology, 31(1-2), 69-84.
Kozinets, R. V. (2015). Netnography: redefined. Sage.
Kozinets, R. V., & Gambetti, R. (Eds.). (2021). Netnography unlimited: Understanding technoculture using qualitative social media research. Routledge.
Lack, C. W. (2022). Dream Interpretation and Consciousness. In Investigating Pop Psychology (pp. 30-37). Routledge.
Lalancette, M., & Raynauld, V. (2019). The power of political image: Justin Trudeau, Instagram, and celebrity politics. American behavioral scientist, 63(7), 888-924.
Lee, S., & Kim, E. (2020). Influencer marketing on Instagram: How sponsorship disclosure, influencer credibility, and brand credibility impact the effectiveness of Instagram promotional post. Journal of Global Fashion Marketing, 11(3), 232-249.
Leskin, G. A., Woodward, S. H., Young, H. E., & Sheikh, J. I. (2002). Effects of comorbid diagnoses on sleep disturbance in PTSD. Journal of Psychiatric Research, 36(6), 449–452.
Lilienfeld, S. O., Lynn, S. J., & Lohr, J. M. (2014). Science and pseudoscience in clinical psychology. The Guildford Press.
Lup, K., Trub, L., & Rosenthal, L. (2015). Instagram# instasad?: exploring associations among nstagram use, depressive symptoms, negative social comparison, and strangers followed. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 18(5), 247-252.
McClelland, D. C., & Pilon, D. A. (1983). Sources of adult motives in patterns of parent behavior in early childhood. Journal of Personality and Social Psychology, 44, 564–574.
Mellman T. A. (2006). Sleep and anxiety disorders. The Psychiatric Clinics of North America, 29(4), 1047–1058.
Palmer, H. (1981). Do Circular Arguments Beg the Question?. Philosophy, 56(217), 387-394.
Pels, D. (2003). Aesthetic representation and political style. Media and the Restyling of Politics, 41-67.
Pigliucci, M., & Boudry, M. (2014). Philosophy of pseudoscience: Reconsidering the demarcation problem. University of Chicago Press.
Prensky, M. (2001). Digital natives, digital immigrants part 1: Do they really think differently?. On the horizon.  9 (5): 1–6.
Rebelo, M. F. (2017). How influencers’ credibility on Instagram is perceived by consumers and its impact on purchase intention (Doctoral dissertation).
Rozgonjuk, D., Pruunsild, P., Jürimäe, K., Schwarz, R. J., & Aru, J. (2020). Instagram use frequency is associated with problematic smartphone use, but not with depression and anxiety symptom severity. Mobile Media & Communication, 8(3), 400-418.
Rundin, K., & Colliander, J. (2021). Multifaceted influencers: Toward a new typology for influencer roles in advertising. Journal of Advertising, 50(5), 548-564.
Schredl, M., Ciric, P., Gotz, S., & Wittmann, L. (2004). Typical dreams: Stability and gender differences. Journal of Psychology, 138, 485–494.
Schredl, M., Geibler, C., & Goritz, A. S. (2019). Factors influencing the frequency of erotic dreams: An online study. Psychology & Sexuality, 10(4), 316–324.
Sikka, P., Pesonen, H., & Revonsuo, A. (2018). Peace of mind and anxiety in the waking state are related to the affective content of dreams. Scientific Reports, 8(1), 12762.
Soto, C. J., & John, O. P. (2017). Short and extra-short forms of the Big Five Inventory–2: The BFI-2-S and BFI-2-XS. Journal of Research in Personality, 68, 69–81.
Strauch, I. (2005). REM dreaming in the transition from late childhood to adolescence: A longitudinal study. Dreaming, 15, 155–169.
Wiseman, R. (2022). Introduction to the Investigating Psychology Pseudoscience Series. In Investigating Pop Psychology (pp. ix- xi). Routledge.
Wiseman, R., Watt, C., ten Brinke, L., Porter, S., Couper, S. L., & Rankin, C. (2012). The eyes don’t have it: Lie detection and neuro-linguistic programming. PloS one, 7(7), e40259.
APA Dictionary of Psychology. (n.d.). Retrieved November 12, 2023, from https://dictionary.apa.org/occams-razor
APA Dictionary of Psychology. (n.d.). Retrieved November 18, 2023, from https://dictionary.apa.org/projective-technique
APA Dictionary of Psychology. (n.d.). Retrieved November 18, 2023, from https://dictionary.apa.org/reliability
APA Dictionary of Psychology. (n.d.). Retrieved November 18, 2023, from https://dictionary.apa.org/validity
APA Dictionary of Psychology. (n.d.). Retrieved November 4, 2023, from https://dictionary.apa. org/Psychology
APA Dictionary of Psychology. (n.d.). Retrieved November 5, 2023, from https://dictionar+y.apa.org/popular-psychology
APA Dictionary of Psychology. (n.d.). Retrieved November 5, 2023, from https://dictionary.apa.org/commonsense-psychology
APA Dictionary of Psychology. (n.d.). Retrieved November 5, 2023, from https://dictionary.apa.org/folk-psychology
Stat Counter. (n.d.). Retrieved November 5, 2023, from https://gs.statcounter.com/social-media-stats/all/iran