واکاوی مطالبات شهروندان جوان شهر یزد از دولت

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

2 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

چکیده

شهروندان در زندگی اجتماعی، سیاسی و فرهنگی خود با مطالبات و خواسته هایی مواجه هستند که تحقق آنها را جزء وظایف دولت و منوط به برنامه ریزی و سیاست گذاری کارآمد می دانند. اما فرآیندد شهروندی و تحقق خواسته های شهروندان به ویژه جوانان در گرو شناسایی صحیح مطالبات و رسیدن به فهم مشترک بین شهروندان و دولت ها است؛ چرا که عدم درک صحیح از مطالبات مردم و شکاف بین مطالبات و مصوبات دولت، پیامدهای اجتماعی سنگینی از جمله نارضایتی مدنی، اعتراضات و جنبش‌ها، آسیب های اجتماعی و خشونت و هرزرویی سرمایه‌ها را در پی خواهد داشت. بنابراین شناسایی عمیق مطالبات شهروندان یکی از اهداف دولت ها است و هدف محققین در این پژوهش با رویکرد کیفی و تحلیل محتوا، پاسخگویی به این خلأ پژوهشی و تقویت بنیان علمی است. نمونه انتخابی این پژوهش شهروندان جوان (35-18 ساله) شهر یزد هستند و داده های این تحقیق حاصل مصاحبه نیمه ساختاریافته با 30 نفر از جوانان طبقات بالا، پایین و متوسط در محله های مختلف شهر است. نتایج حاکی از آن است که دستیابی به خواسته های جوانان در 6 مضمون اصلی (نفی مطالبات، پویایی اجتماعی، سازماندهی تعاملات فرهنگی، تحقق سوژگی و اقدامات سرمایه سازی، مدیریت مخاطرات زیست محیطی) و 17 مضمون فرعی است. در مجموع علیرغم عدم تمایل شهروندان به پاسخ دادن صریح در مصاحبه ها، ناامیدی از تغییر وضعیت و عدم اعتماد جوانان به نهادها و نارضایتی از تبعیض ها و دلزدگی سیاسی و دوقطبی شدن جناحی و اسیر شدن در ساختار‌های سخت و ناکارآمد و عدم امید به آینده به طور مکرر بیان شده است. مدیریت و ساماندهی مهاجرت به استان یزد و مدیریت مخاطرات زیست محیطی از جمله مطالبات پر تکرار شهروندان در سطح محلی و استانی است که دغدغه بسیاری از شهروندان بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


استراوس، انسلم وکربین، جولیت. (1396)، مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای، ترجمۀ ابراهیم افشار، جلد دوم، تهران: نشر نی، چاپ ششم.
اسکندری دورباطی، زهرا. (1394). حق به دیوارهای شهر: مروری بر هنر شهری گرافیتی در ایران وضعیت اقتصادی و جوانان با امضای گرافیتی هنرمند مطرح کشور. هفت شهر 4، (شماره 49 و 50): 221-238.
تواهن، احمد و زیباکلام، صادق و مولایی، یوسف (1401). حقوق شهروندی، بستر توسعه پایدار. مجله پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، 13 (51): 1-24.
خورشیدیان، الناز و محمدنیای قرایی فاطمه و استادی، مریم. (1398). شناسایی نیازهای جوانان در برقراری تعاملات اجتماعی در بستر مناظر موقت شهر مشهد مبتنی بر نظریه زمینه‌ای. فصل‌نامه تحقیقات جغرافیایی. ۱۳۹۸؛ ۳۴ (۲): ۱۶۵-۱۷۴.
دانایی‌فرد، حسن و حسن‌زاده، علیرضا و نصرالهی، سمیه. (1393). واکاوی سازوکارهای کلیدی تقویت اعتماد عمومی به دولت: رویکرد نگاه شهروندی. پژوهش‌های راهبردی سیاست، 3(8): 101-118.
شیخ‌زاده، محمد و بنی‌اسد، رضا (). تحلیل مضمون: مفاهیم، رویکردها و کاربردها. ناشر: لوگوس
صادقی، رسول و عباسی شوازی، محمد جلال و محمودیانی، سراج‌الدین. (1394). تورم جوانی جمعیت در ایران: خلأهای تحقیقاتی و الزامات سیاستی. نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، 10(19): 9-43.
عباسپور، عباس (1393). در جستجوی شناسایی نیازهای فرهنگی نسل جوان و ارائه الگوی انطباقی. فصلنامه روانشناسی تربیتی. 10 (33): 169-197.
عسکری ندوشن، عباس و شمس قهفرخی، مهری و شمس قهفرخی، فریده (1398). تحلیلی از مشخصه‌های اقتصادی- اجتماعی مرتبط با طلاق در ایران. پژوهش­های راهبردی مسائل اجتماعی ایران. 8(2): 1-16.
علویان، مرتضی و قاسمی، ابوالفضل و رحمانی، مریم (1401). موانع تحقق پارادایم حکمرانی خوب شهری در ایران. مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 9 (31): 199 - 228.
علیدوستی، ناصر (1388). پلیس و آموزش حقوق شهروندی، فصلنامه مطالعات راهبردی. 12(2): 48-71.
علی‌وردی‌نیا، اکبر و یوسفی، ندا (1392). تمایل به خودکشی در میان دانشجویان: آزمون تجربی نظریه فشار عمومی آگنیو. جامعه‌شناسی کاربردی، 54 (2): 61-79.
علیدوستی، ناصر (1388). پلیس و آموزش حقوق شهروندی، فصلنامه مطالعات راهبردی. 12(2): 48-71.
عسکری ندوشن، عباس، فاطمه ترابی و مرجان صباغچی (1396). عوامل تعیین کننده نگرش به ازدواج و تشکیل خانواده در شهر یزد، دو فصلنامه ایرانی مطالعات جمعیتی، 3(1): 131-162.
غفاری‌نسب، اسفندیار (1391). نقش شهروندی فعال در بهبود کیفیت زندگی شهری. فصلنامه مطالعات شهری. (2): 139-162.
قربانی، سیدایمان و شیری، طهمورث (1400). محرومیت نسبی و ظرفیت‌سازی برای بحران اجتماعی: مطالعه موردی حوادث 1396. فصلنامه پژوهش اجتماعی، 13 (51): 1-23.
قنبری برزیان. (2015). پژوهشی درخصوص مسئله‌شناسی جوانان ایران. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 3(4): 667-696.
کمالپورخوب، ناصر هاشمی، سید ضیاء و نجاتی حسینی، سید محمود (1399). تبیین جامعه‌شناختی مواضع سیاسی تربیت دانش‌آموز به‌مثابه شهروند مطلوب در اسناد رسمی جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، سند چشم‌انداز 20 ساله). فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 19(73): 59-80.
مدنی‌قهقرخی، سعید (1396). وضعیت توسعه انسانی در ایران؛ آسیب­پذیری و تاب­آوری. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه.
هومن، حیدرعلی (1393). راهنمای عملی پژوهش کیفی، تهران: سمت.
Arches, J. & Fleming, J. (2006). Young people and social action: Youth participation in the United Kingdom and United States. New directions for youth development, 2006(111), 81-90.
Attride-Stirling, J (2001). Thematic networks: An analytic tool for Qualitative research Qualitative Research, 1,385-405.
Baum, H. S. (2001). Citizen participation, international encyclopedia of the social & behavioral sciences. Oxford: Pergamon
Braun V & Clarke V(2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Re search in Psychology.Vol 3.No 2. Pp 77-101.
Butzlaff, F. (2023). Consenting participation? How demands for citizen participation and expert-led decision-making are reconciled in local democracy. Political Studies Review, 21(2), 340-356.
Irehill, H. Lundmark, R. & Tafvelin, S. (2023). The well-being of young leaders: demands and resources from a lifespan perspective. Frontiers in Psychology, 14, 1187936.
Tsuya, N. O. (2023). Educational Attainment, First Employment, and First Marriage in Japan. Journal of Family Issues, 0(0).
Marshall. T. h (1964) Citizenshipe and Social CLASS, I T. H. Marshall, Class, Citizenship and Social Development: Essays by T. H. Marshall. Garland Publicin, INC.
McDonald, P. Pini, B. Bailey, J. & Price, R. (2011). Young people’s aspirations for education, work, family and leisure. Work, employment and society, 25(1), 68-84.
Moensted, M. L. (2021). Social citizenship aspirations: An alternative line of analysis of the social reproduction of youth inequality. Young, 29(3), 236-255.