"تحلیل گفتمان جایگاه توسعه در کنش‎گری جنبش دانشجویی عدالتخواه

نوع مقاله : مستخرج از پایاننامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جامعه شناسی اقتصاد و توسعه دانشگاه فردوسی مشهد

2 گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 گروه علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی

4 استادیار گروه علوم سیاسی. دانشکده حقوق و علوم سیاسی. دانشگاه فردوسی مشهد . ایران

چکیده

‎در طول سه دهه گذشته، مواضع جنبش دانشجویی عدالتخواه در بسیاری از موضوعات چالش برانگیز شده است. هدف این مقاله بررسی جایگاه توسعه در گفتمان این جنبش دانشجویی است. با توجه به تاثیرگفتمان جنبش های دانشجویی، در گفتمان موثر جامعه و تاثیرش بر ساختارهای سیاسی و اجتماعی، بررسی آن ضروری به نظر می رسد. در این راستا باید مشخص ساخت که گفتمان این تشکل، چه معنایی از توسعه را حفظ و چه معنایی را طرد می‎کند. الگوی تحلیل گفتمان تلفیقی فرکلاف و لاکلا و موفه، برای نیل به این هدف کارآمد است. بر پایه این الگو، ابتدا ویژگی صوری بیانیه‎ها و سخنرانی‎های افراد شاخص از منظر واژگان، نظام آوایی و دستور زبان در سه سطح محتوا و روابط موجود در متن و همچنین هویت هایی که در سطح متن تصویر می‎شوند؛ بررسی شد. در ادامه، در سطح تفسیر با استفاده از تلفیق فرکلاف و لاکلا و موف، گفتمان‌های موجود در متون بیانیه‌ها و مصاحبه‌ها شناسایی شد. در سطح تبیین جایگاه گفتمان مورد مطالعه در مناسبات قدرت مشخص شد. یافته‎ها نشان می‎دهد هر چند این گفتمان دال «تمدن گرایی اسلامی» را به عنوان بدیل توسعه معرفی می‎کند، اما همچنان با رویکرد وابستگی قرابتی اساسی دارد. در گفتمان جنبش، نسبت به مقوله هایی چون عدالت طلبی، اقتصاد مقاومتی، استکبار ستیزی و استعمار ستیزی و مبارزه با فساد برجسته‎سازی آشکار صورت پذیرفته است. در مقابل، توسعه غربی، اشرافی‎گری و جناح بندی‎های سیاسی، با شدت بالابه حاشیه رانده شده اند. گفتمان های غائب این جنبش شامل صلح طلبی، مقوله زنان، دمکراسی خواهی، آزادی خواهی، حقوق بشر و امر روزمره است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Discourse analysis of the place of development in the activism of the justice seeking students' movement (JSSM)

نویسندگان [English]

  • hoda davari 1
  • Mahdi Kermani 2
  • Ahmadreza Asgharpour Masouleh 3
  • Rohollah Eslami, 4
1 PhD student in Sociology of Economics, Ferdowsi University of Mashha
2 Department of Social Sciences, Faculty of letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad. Mashhad, Iran
3 Assistant Professor of Department of Social Sciences, Ferdowsi University Of Mashhad (FUM), Iran
4 Assistant Professor of Political Science. Faculty of Law and Political Science. Mashhad Ferdowsi University . Iran
چکیده [English]

Over the past three decades, the positions of the student justice movement have become challenging on many issues. The purpose of this article is to examine the place of development in the discourse of this student movement. Considering the impact of student movements' discourse on the effective discourse of society and its impact on political and social structures, it seems necessary to examine it. In this regard, it should be clarified that the discourse of this organization preserves and rejects what meaning of development.The integrated discourse analysis model of Fairclough, Lacla and Mouffe is efficient to achieve this goal. Based on this model, firstly, the formal features of the statements and speeches of prominent people from the point of view of vocabulary, phonetic system, and grammar in the three levels of content and relationships in the text, as well as the identities that are depicted at the level of the text; Checked out. Next, at the level of interpretation, using the combination of Fairclough, Lacla and Mouffe, the discourses in the texts of the statements and interviews were identified. At the explanation level, the position of the studied discourse in power relations was determined. The findings show that although this discourse introduces "Islamic civilization" as an alternative to development, it still has a fundamental relationship with the dependency approach.In the discourse of the movement, categories such as seeking justice, resistance economy, anti-arrogance, anti-colonialism, and fighting corruption have been highlighted. On the other hand, western development, aristocracy and political factions have been strongly marginalized. The absent discourses of this movement include pacifism, the category of women, democracy, freedom, human rights and everyday affairs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "discourse analysis"
  • "students' movement
  • " "justice seeking students' movement"
  • "development"
  • "justice"

مراجع

اباذری، یوسف، روزخوش، محمد، (1396)، «چپ اسلامی و توسعه لیبرالی در ایران»، فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، شماره 1، 66-41.
پیت، ریچارد، هارت ویک، الین، (1401)، نظریه‎های توسعه مناقشات، استدلال‎ها و گزینه‎های بدیل، ترجمه: سلیمان میرزایی و عادل ابراهیمی، تهران: نشر لویه.
تودارو، مایکل، (1366)، توسعه اقتصادی در جهان سوم، ترجمه: غلامعلی فرجادی، تهران، انتشارات وزارت برنامه‌وبودجه.
جلائی‌پور، حمیدرضا، (1381)، جامعه‌شناسی جنبش‌های اجتماعی، تهران: طرح نو، چاپ اول.
دوسوسور، فردینان، (1382)، دوره زبان‌شناسی عمومی، ترجمه‌ی کوروش صفوی، تهران: نشر هرمس.
زندی، محمدمین، طوسی، فرشته (1401)، «فرایند طرد و حذف زنان در جنبش دانشجویی ایران»، فصلنامه مطالعات اجتماعی ایران، شماره 2، تابستان 1401، 47-71
سایمون، دیوید، (1399)، پنجاه متفکر کلیدی توسعه، ترجمه‌ی مهدی فرهمند نژاد، تهران: نشر ثالث.
طاهری‌کیا، حامد (1402)، تکوین سوژه‌ی سیاسی در دانشگاه پساانقلابی، تهران: نشرگام نو.
کاتوزیان، محمدعلی، (1372)، اقتصاد سیاسی ایران: از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی، ترجمه: محمدرضا نفیسی، تهران: نشر مرکز.
کلانتری، عبدالحسین (1400)، گفتمان از سه منظر زبان شناختی، فلسفی و جامعه شناختی، تهران: جامعه شناسان.
کلانتری، عبدالحسین، (1387)، تطور گفتمانی دفتر تحکیم وحدت. (پایان‌نامه منتشر نشده دکترای جامعه‌شناسی سیاسی)، دانشگاه علامه طباطبایی، ایران.
فرقانی، محمد مهدی، (1381). تحول گفتمان توسعه سیاسی از انقلاب مشروطه تا پایان دهه دوم انقلاب اسلامی، (پایان‌نامه منتشر نشده دکترای ارتباطات)، دانشگاه علامه طباطبایی، ایران.
فرکلاف، نورمن. (1379)، تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمه: فاطمه شایسته پیران و دیگران. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
محمدپور، احمد، ایمان، محمدتقی، (1387)، «بازسازی معنایی پیامدهای تغییرات اقتصادی در منطقه اورامان تخت کردستان ایران: ارائه یک نظریه زمینه‌ای»، فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 27،191-213.
محمدپور، احمد، (1397)، ضد روش، تهران: نشر لوگوس.
ندروین پیترز، جان. (1394). نظریه توسعه: فرهنگ، اقتصاد، جامعه. ترجمه: انور محمدی. تهران: گل‌آذین.
نش، کیت، (1394)، جامعه‌شناسی سیاسی معاصر، ترجمه: محمدتقی دلفروز، تهران: انتشارات کویر.
هزارجریبی، جعفر، صفری‌شالی، رضا. (1392)، گفتمان عدالت در لوایح برنامه‎های توسعه پس از انقلاب اسلامی، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 61، 1تا 44.
یورگنسن، ماریان؛ فیلیپس، لوئیز. (1389)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه: هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
Chambers, T., & Phelps, C. E. (1993). Student activism as a form of leadership and student development. NASPA Journal, 31(1), 19-29.
Dugan, J. P., & Komives, S. R. (2010). Influences on college students' capacities for socially responsible leadership. Journal of College Student Development, 51(5), 525-549.
Mashayekhi, M. (2001). The revival of the student movement in post-revolutionary Iran. International Journal of Politics, Culture, and Society, 15(2), 283-313.
Mohammadi, M. (2007). Iranian University Students' Politics in the Post-Reform Movement Era: A Discourse Analysis. Iranian Studies, 40(5), 623-634.
Hopkins, P., & Todd, L. (2015). Creating an intentionally dialogic space: Student activism and the Newcastle Occupation 2010. Political Geography, 46, 31-40
Ibrahim, J. (2011). The new toll on higher education and the UK student revolts of 2010–2011. Social Movement Studies, 10(4), 415-421.
Ibrahim, Yousaf (2010), “Between Revolution and Defeat: Student Protest Cycles and Networks”, Journal of Sociology Compass,Vol. 4, No.7: 495–504.
Rheingans, R., & Hollands, R. (2013). ‘There is no alternative?’: Challenging dominant understandings of youth politics in late modernity through a case study of the 2010 UK student occupation movement. Journal of Youth Studies, 16(4), 546-564
Rivetti, P. (2012). Student movements in the Islamic Republic: shaping Iran’s politics through the campus. Iran: A Revolutionary Republic in Transition, 81-100.
Suoranta, J. & Fitz Simmons, R. (2017). The Silenced Students: Student Resistance in a Corporatized University. Cultural Studies ↔ Critical Methodologies, 00(0), 1–9.
Kezar, A., & Maxey, D. (2014). Collective action on campus toward student development and democratic engagement. New Directions for Higher Education, 2014(167), 31-41.
Van Stekelenburg, J., & Klandermans, B. (2013). The social psychology of protest. Current Sociology, 61(5-6), 886-905.
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
دوره 12، شماره 2
پاییز و زمستان 1402
اسفند 1402
صفحه 239-265

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار