ارزیابی تاثیرات اجتماعی و فرهنگی شرکت فولاد مبارکه اصفهان بر زیست اجتماعی محیط پیرامون آن

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 همکار پژوهشی، گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، اصفهان، ایران

چکیده

اجرای طرح های بزرگ صنعتی و عمرانی، همواره با آثار سازنده و مخرب بر محیط طبیعی و جوامع انسانی همراه است. اجرای این طرح ها، بر ساختار اجتماعی و فرهنگی جامعة محلی در این مناطق تأثیرهای متعددی می گذارد. تدوین و اجرای برنامه های توسعة فرهنگی و اجتماعی در موفقیت اجرای طرح ها، و در فرایند انتقال این جوامع از حالت سنتی و روستایی به جامعة صنعتی و شهری، نقش مهمی دارد. این امر، بر اهمیت انجام دادن مطالعات اجتماعی می افزاید. امروزه با حضور شرکت فولاد مبارکه، برای بسیاری از شهروندان مبارکه این سوال مطرح می‌شود که تاثیرات اجتماعی و فرهنگی این شرکت بر شهرشان چیست؟ علاوه بر این، حضور این صنعت چه تاثیرات منفی احتمالی بر جامعه محلی و مجموعه اطراف آن خواهد داشت؟ پژوهش حاضر با استفاده از روش پیمایش و نمونه گیری خوشه ای انجام شده است. جامعة آماری در این پژوهش، تمامی افراد بالای 18سال ساکن شهرستان مبارکه هستند. پرسشنامه محقق ساخته، بین 480 نمونه توزیع شد. نتایج حاکی از آن است که مهاجرپذیر شدن منطقه، تاثیر فرهنگ مهاجران بر فرهنگ بومی و بهبود امکانات ورزشی و فرهنگی شهر، از مهمترین تاثیرات فرهنگی فولاد، همچنین اختلاف طبقاتی و ایجاد نابرابری، افزایش شبکه ارتباطی با خارج از منطقه، شکل گیری ترس از افزایش بیماری ها و توسعه اجتماعی از مهمترین تاثیرات اجتماعی فولاد بر این منطقه می باشد. میانگین به دست آمده از ابعاد توسعه اجتماعی، مسئولیت اجتماعی، توسعه فرهنگی، تغییر فرهنگی و سازگاری فرهنگی بالاتر از میانگین متوسط، و میانگین برابری اجتماعی، پایین تر از میانگین متوسط می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessing the social and cultural impacts of Mobarakeh Steel Company of Isfahan On the biosocial environment

نویسندگان [English]

  • Hamid Dehghani 1
  • zahra jalali 2
1 Assistant Professor, Department of Social Sciences, Faculty of Social Sciences, University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 Research Fellow, Department of Social Sciences, Faculty of Social Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

The implementation of large industrial projects always has effects on the natural environment and human societies and the social and cultural structure of the local community. Today, with the presence of Mobarakeh Steel Company, the question for many citizens of Mobarakeh is what are the social and cultural effects of this company on their city? In addition, what are the possible negative effects of the presence of this industry on the local community and the surrounding area? The present study was conducted using cluster survey and sampling method. The statistical population in this study is all people over 18 years old living in Mobarakeh city. The researcher-made questionnaire was distributed among 480 samples. The results indicate that the region's immigration, the impact of immigrant culture on indigenous culture and improving the city's sports and cultural facilities, are the most important cultural effects of steel, as well as class differences and inequality, increasing communication network outside the region, fear of increasing Diseases and social development are the most important social effects of steel on this region. The average obtained from the dimensions of social development, social responsibility, cultural development, cultural change and cultural adjustment is higher than the average, and the average of social equality is lower than the average.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Impacts
  • Cultural Impacts
  • Biosocial
  • Mobarakeh Steel
اینگلهارت، رونالد (1395). تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی. ترجمه مریم وتر، تهران: نشر کویر.
بکر، هنک و ونکلی، فرانک (1388). راهنمای بین‌المللی برآورد پیامدهای اجتماعی، ترجمة هادی جلیلی، تهران: معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی.
پارسی، حمیدرضا؛ کیائی، حوری (1395). تأثیر توسعه صنعتی بر وضعیت اجتماعی مردم شهر عسلویه و نقش رسانه در مشارکت محلی. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره 5، شماره 2، 233-253.
جاکبز، گری و کلولند، هارلن (1387). ابعاد نظریه‌ی توسعه‌ی اجتماعی، توسعه‌ی اجتماعی، جمعی از مترجمان، تهران: پژوهشکده‌ی مطالعات فرهنگی و اجتماعی، 129-176.
روچ، کریس (1387). ارزیابی تأثیر پروژه، ترجمة حسن چاوشیان، تهران: نشر اختران.
طالبیان، سید امیر؛ ملاکی، احمد (1391). ارائه مدلی برای ارزیابی تاثیرات اجتماعی در صنعت نفت و گاز ایران. فصلنامه مطالعات توسعه‌ی اجتماعی- فرهنگی، سال اول، شماره سوم.
علینژاد (1392). توسعه و ساماندهی پارک جنگلی سرخه حصار و تأثیر آن بر امنیت اجتماعی پارک، فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، شماره 33.
فاضلی، محمد (1389). ارزیابی تأثیرات اجتماعی، تهران: انتشارات جامعه شناسان.
فرهنگی، علی‌اکبر؛ دانایی، ابوالفضل و جامع، رقیه (1390). ارتباطات توسعه در جهان سوم، تهران: مؤسسة خدمات فرهنگی رسا.
کاظمی، فاطمه؛ ادیب، مهسا (2014). بررسی تأثیرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی یک توسعه صنعتی و ارائه مناسب‌ترین گزینه مکانی جهت توسعه (نمونه موردی: کارخانه فولاد سیرجان). کنفرانس بین‌المللی اقتصادهای سبز، بابلسر، ایران.
کاوسی، اسماعیل، فلاح‌نیا، محمود. (1396). ارایه مدل سازگاری فرهنگی کارکنان جدیدالاستخدام در سازمان‌های چندفرهنگی. فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی، 12(33)، 101-134.
کمالی، افسانه (1384). بررسی تغییرات ارزشی در ساکنان منطقه پارس جنوبی. همایش پارس جنوبی.
گراوند، مجتبی؛ پروانه، فرهاد (1395). توسعة فرهنگی و بررسی ویژگی‌ها، ابعاد و اهداف آن از دیدگاه امام خمینی. پژوهشنامه متین، شماره هفتادوهشت، 127-145.
مدنی، ساجده؛ ملماسی، سعید؛ نزاکتی اسماعیل زاده، رویا (1392). ارزیابی اثرات محیط زیستی احداث کارخانجات فولاد تیام بیستون با استفاده از روش پاستاکیا. سومین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت محیط زیست، تهران: دانشگاه تهران.
مدنی، ساجده؛ ملماسی، سعید؛ نزاکتی اسماعیل‌زاده، رویا. (1396). ارزیابی اثرات زیست محیطی کارخانجات فولاد با استفاده از روش RIAM اصلاح شده، مطالعه موردی: فولاد تیام در استان گیلان. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، 19 «ویژه‌نامه شماره 4»، 409-421. doi: 10.22034/jest.2017.10741
موسی پسندی، علی‌اصغر؛ پولادی، کمال. (1399). عدالت به مثابه برابری اجتماعی. مجله پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، 11(43)، 343-363.
Carley, M. J. and Bustelo, E. S. (1984), Social Impact Assessment and Monitoring: A Guide to the Literature, Westview Press.
Hoque, Asadul; Mohiuddin, Muhammad; Su, Zhan (2018). Effects of Industrial Operations on Socio-Environmental and Public Health Degradation: Evidence from a Least Developing Country (LDC). Sustainability, 2018, 10, 3948.
Khatatbeh, Moawiah; Alzoubi, Karem; Khabour, Omar; Al-Delaimy, Wael (2020). Adverse Health Impacts of Living near an Oil Refinery in Jordan. Environmental Health Insights, Volume 14: 1–9. https://doi.org/10.1177/1178630220985794
Molina, M. (2010). The Corporate Role in Changing Society: A Model of Sense making and of Firm Characterization. PHD Thesis, Business School, University at Ramon Lull, Available at:https://dialnet.unirioja.es/servlet/tesis?co digo=87424.
Pisani, J.A.du. & Sandham, L.A. (2006). Assessing the performance of SIA in the EIA context: A case study of South Africa. Environmental Impact Assessment Review, 26(8): 707-724.
Stolp, A. (2003), Citizen Values Assessment, in Becker, H. A. and Vanclay, F. (Eds), The International Handbook of Social Impact Assessment: Conceptual and Methodological Advances, Cheltenham, Edward Elgar Publishing Limited.
Western, J. and Lynch, M. (2000), "Overview of the SIA Process", In Laurence R. Goldman (Ed), Social Impact Analysis: An Applied Anthropology, Berg. pp. 35-62.