تورم و زیست اقتضائی در جامعه ایران: یک مطالعه داده‌بنیاد

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

2 دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

تورم و گرانی به عنوانی پدیده‌‌ای فراگیر در چند دهه اخیر، تغییرات قابل توجهی در جنبه‌های مختلف زندگی ایرانیان ایجاد کرده است. این پژوهش با هدف دستیابی به تفسیر و نحوه سازگاری مردم با پدیده تورم در جامعه ایران اجرا شد. سوال اصلی این است که تورم چه پیامدهایی برای زندگی اجتماعی مردم داشته و چگونه با تورم کنار می‌آیند. به منظور اجرای پژوهش و دستیابی به تفسیر مشارکت‌کنندگان و ساماندهی نظری آن، از نظریه داده‌بنیاد(گرانددتئوری) به عنوان یکی از روش‌های کیفی-تفسیری استفاده شد. مشارکت‌کنندگان شامل 60 نفر از شهروندان اصفهان در سنین، جنسیت‌ها و طبقات اجتماعی مختلف است که با روش هدفمند و با در نظر گرفتن تنوع انتخاب و با آنها مصاحبه شد. داده‌ها به منظور ساخت مفاهیم و دستیابی به یک مدل نظری، کدگذاری و ارائه شده است. مدل نظری برگرفته از داده‌ها، در قالب 6 مقوله اصلی شامل مناسبات جهانی، فشار و تغییر، ناکارآمدی نهادی، انفعال جمعی، تنگنای ذهنی/زیستی و تحولات هنجاری/تعاملی و یک مفهوم نظری نهایی یعنی زیست اقتضایی ارائه شد. زیست اقتضایی به عنوان مقوله نهایی برآمده از مصاحبه‌ها، سازوکار اجتماعی و فرهنگی سازگاری ایرانیان با تورم و فشار و تغییر ناشی از آن را نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Inflation and Contingency Life in Iran Society: A Grounded Theory Study

نویسندگان [English]

  • Hossein Afrasiabi 1
  • Maryam Baharluoei 2
1 Department of sociology, Faculty of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran.
2 Department of Sociology, Faculty of social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran.
چکیده [English]

Inflation and expensiveness of goods and services was a pervasive phenomenon in recent decades of Iran economy and Society. Considerable changes were happened in people life by the inflation high rates. Our research goal was to understanding and explaining of how people coordinate with inflation high rates and what consequences had for their social life. In order to capture the participant’s interpretation and theoretical explanation, the grounded theory as a qualitative-interpretative research method was carried. 60 men and women by variant education and socio-economic status in Isfahan City participated in our interviews. The interviews data transcript analyzed by grounded theory analysis method. Accordingly, a theoretical model including 6 main categories constructed. Main categories included global relationships, pressure and change, institutional deficiency, collective passivity, bio-mental strain and norm-relations changes. And finally, contingency life constructed as core category, that presented the participants orientation in everyday life for accommodation by high rate inflation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Inflation
  • Expensiveness
  • Contingency life
  • Iranian society
  • Change
افراسیابی، حسین و بهارلوئی، مریم (1398)، «تنگنای زیست‌جهان سالمندی؛ مطالعه کیفی بازتاب تورم اقتصادی در زندگی روزمره بازنشستگان»، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 40: 63-34.
افراسیابی، حسین و بهارلوئی، مریم (1399)، «پیامدهای تورم در زندگی روزمرۀ جوانان طبقۀ پایین»، جامعه‌شناسی کاربردی، 31(4): 44-23.
آشینه، محمد و نوابخش، مهرداد (1395)، «بررسی عوامل اقتصادی موثر بر طلاق و ازدواج با تاکید بر تورم»، پژوهش‌های جامعه‌شناختی، 4: 33-11.
الوانی، سیدمهدی و دانایی فرد، حسن (1378)، «تصمیم‌گیری از نگاه نظریه آشوب»، نشریه تحول اداری، 21: 25-12.
بابائی، مجید؛ توکلیان، حسین و شاکری، عباس (1397)، «پیش‌بینی نحوه اثرگذاری عوامل موثر بر تورم با استفاده از مدل‌های میانگین‌گیری پویا»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، (71)18: 311-261.
پورکاظمی، محمدحسین؛ بیرانوند، امین و دلفان، محبوبه (1394)، «تعیین عوامل تأثیرگذار بر تورم و طراحی سیستم هشداردهنده تورم شدید برای اقتصاد ایران»، پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 76: 145-166.
حریری، نجلا (1385)، اصول و روش­های پژوهش کیفی، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
دین محمدی، مصطفی و قربانی، فهمیده (1395)، «تحلیل آثار اجتماعی تورم (با تاکید بر سرمایه اجتماعی)»، پنجمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.
زمان‌زاده، حمید (1394)، «تاریخ‌نگاری شش دهه سیر تغییرات نرخ تورم در اقتصاد ایران: یک بررسی آماری»، بیست و پنجمین کنفرانس سالانه سیاست­های پولی و ارزی.
صرافی‌زاده قزوینی، اصغر؛ ذوقی، حجت و پیرفکر، سهیل (1395)، «رهیافت اقتضائی در مدیریت»، چهارمین کنفرانس ملی مدیریت، اقتصاد و حسابداری، تبریز، دانشگاه تبریز.
عظیمی، سیدرضا؛ میری طامه، اشرف­السادات؛ تقی‌زاده، خدیجه و صمدی، رضا (1392)، «بررسی روند و علل تورم در ایران در سالهای (1391-1389) و اقدامات صورت گرفته برای مهار آن»، فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، 1(1): 58-25.
لطفی، عزت­اله؛ فیض پور، محمدعلی؛ یاری، محمدسعید؛ ستاررستمیف همت و میرزایی، سرور (1395)، «بررسی تاثیر متغیرهای اقتصادی- اجتماعی بر جرم در کشور، رهیافت تکنیک داده های ترکیبی (مطالعه موردی سرقت و قتل)»، پژوهش‌های مدیریت انتظامی، (11)3: 440-415.
محمدی خیاره، محسن (1399)، «سیاست پولی و پویایی‌های تورم در ایران: ارائه شواهدی جدید»، توسعه و سرمایه، 5، 1.
محمودی، الهه (1398)، «جهانی شدن اقتصاد و تأثیر آن بر تورم در کشورهای در حال توسعه آسیایی»، سیاست‌های راهبردی و کلان، 7(25)، 64-46.
محنت‌فر، یوسف و دهقانی، تورج (1388)، «بررسی رشد نقدینگی و اثر آن بر تورم در اقتصاد ایران:
یک مطالعه تجربی طی دوره 1385-1350»، فصلنامه پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، (49)17: 112-93.
مهربانی، وحید (1389)، «تاثیرپذیری طبقات اجتماعی از تورم در ایران»، تحقیقات اقتصادی، 90، 227-207.
مهینی‌زاده، منصور؛ یاوری، کاظم؛ ولی بیگی، حسن و شفیعی، علی (1398)، «تحلیلی از نرخ سود و تورم در سیستم بانکی مبتنی بر اطلاعات نامتقارن»، پژوهشنامه بازرگانی، 92: 269-231.
یحیی دیزج، جعفر؛ محمدزاده، یوسف؛ حکمتی، صمد و یعقوبی، فریدحسین. (1397)، «رابطه بین عوامل اقتصادی و اجتماعی و آسیب‌های اجتماعی در کشورهای منتخب با رویکرد گشتاورهای تعمیم یافته»، فصلنامه رفاه اجتماعی، (68)18: 199-167.
Adam, K., & Weber, H. (2020). “Estimating the optimal inflation target from trends in relative prices”, ECB Working Paper Series, No 2370.
Adkins, L., Cooper, M. & Konings, M. (2019). Class in the 21st century: Asset inflation and the new logic of inequality, Economy and Space, DOI: 10.1177/0308518X19873673.
Albanesi, S. (2002). Inflation and Inequality. Bocconi University.
Albulescu, C. T. & Oros, C. (2020): Inflation, uncertainty and labour market conditions in the US, Applied Economics, DOI: 10.1080/00036846.2020.1772458.
Andrade, P. Galí, J. Le, B. H. & Matheron, J. (2019) The Optimal Inflation Target and the Natural Rate of Interest. Barcelona GSE Working Paper Series.
Beck, U. (1992). Risk society: towards a new modernity, London: Sage.
Beck, U. (2001). Ecological Questions in A Framework of Manufactured Uncertainties. In: The New Social Theory Reader, Contemporary Debates. Edited by Sidman, Steven & Alexander, Jeffrey C. New York: Routledge.
Caplovitz, D. (1981). “Making ends meet: How families cope with inflation and recession”, The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science, 456(1): 88-98.
Charmaz, K. (2014). Constructing Grounded Theory, London: Sage.
Cochrane, J. H. (2018). “Michelson-Morley, Fisher, and Occam: The radical implications of stable quiet inflation at the zero bound. NBER Macroeconomics Annual32(1): 113-226.
Coibion, O., Gorodnichenko, Y., & Weber, M. (2019). Monetary policy communications and their effects on household inflation expectations (No. w25482). National Bureau of Economic Research.
Dean, M. (1999) Governmentality: power and rule in modern society, London: Sage.
Douglas, M. (1992) Risk and blame: essays in cultural theory, New York: Routledge.
Goldthorpe, J. H. (1978). “The current inflation: towards a sociological account”, The political economy of inflation, 186-216.
Gonzales, R., & Rojas-Hosse, A. (2019). “Inflation shocks and income inequality: An analysis with genetic algorithms and Bayesian quantile regressions’African Journal of Economic and Management Studies, 10(2): 226-240.
Lis, E., Nickel, C., & Papetti, A. (2020). Demographics and inflation in the euro area: a two-sector new Keynesian perspective, ECB Working Paper Series, No. 2382.
Luhmann, N. (1993). Risk: a sociological theory, New York: A. de Gruyter.
Özşahin, Ş. & Üçler, G. (2017). The consequences of corruption on inflation in developing countries: Evidence from Panel co-integration and Causality Tests. Economies, 5(4): 49.
Shiller, R. J. (1997). “Why do people dislike inflation? In Reducing inflation: Motivation and strategy”, University of Chicago Press.