بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و فرهنگی با گرایش به بزهکاری سایبری

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مراغه،ایران

2 دانشیار گروه حقوق کیفری و جرم شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران

3 دانشیار گروه حقوق کیفری و جرم شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

شکل گیری فناوری های نوین مشکل زمان و مکان را کم رنگ کرده و تعاملات جدیدی را بوجودآورده است. رشد نامتوازن در این عرصه، جامعه ایران را با روند رو به رشد بزهکاری سایبری روبرو کرده است. با توجه براینکه سرمایه اجتماعی و فرهنگی از زمینه های توانایی بخش برای تغییر مولفه های نامطلوب این نوآوری برخوردار می باشد. لذا ارتقاء آن یک نیاز و ضرورت محسوب می گردد. هدف پژوهش بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی – فرهنگی با بزهکاری سایبری است. پژوهش حاضر با روش پیمایشی در بین شهروندان ۱۹ تا 60 ساله تبریزی با تحصیلات دیپلم و بالاتر در سال 1399 و نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. یافته ها نشان داد، گرایش به بزهکاری سایبری در بین مردان بیشتر از زنان است. همبستگی چندگانه معادل 256/0 و متغیرهای مستقل به طور همزمان 465/0 با گرایش به بزهکاری سایبری ارتباط دارند و 28/0 درصد از تغییرات گرایش به بزهکاری سایبری پاسخگویان توسط متغیر های اعتماد نهادی، انسجام اجتماعی، دینداری، سواد رسانه ای، فرسایش سرمایه اجتماعی خانوادگی و حمایت اجتماعی تبیین شده است. بنابراین تدابیر خانواده محور، نشاط ملی و رضایتمندی، شفافیت در عملکرد کارگزاران، درونی کردن باورهای دینی و... در کاهش بزهکاری سایبری ثمربخش خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The relationship between social and cultural capital and tendency to cyber delinquency

نویسندگان [English]

  • Bayaz Karimzadeh 1
  • babak pourghahramani 2
  • jamal beigi 3
1 Department of Criminal Law and Criminology, Maragheh Branch, Islamic Azad University
2 department of law
3 department of law
چکیده [English]

The emergence of new technologies has alleviated the problem of time and space and created new interactions. Unbalanced growth in this field has confronted the Iranian society with the growing trend of Cyber delinquency. Given that social and cultural capital has the potential to change the undesirable components of this innovation. Therefore, its promotion is a need and necessity. The purpose of this study is to investigate the relationship between socio-cultural capital and Cyber delinquency. The present study was selected by survey method among citizens of Tabriz aged 91 to 60 years with diploma and higher education in 1399 and multi-stage cluster sampling. The findings showed that men are more prone to Cyber delinquency than women. Multiple correlations equal to 0.256 and simultaneously independent variables are related to the tendency to Cyber delinquency and 0.28% of the changes in the tendency to Cyber delinquency of respondents by the variables of institutional trust, social cohesion, religiosity, media literacy, erosion Family social capital and social support are explained. Therefore, family-oriented measures, national vitality and satisfaction, transparency in the performance of agents, internalization of religious beliefs, etc. will be fruitful in reducing Cyber delinquency

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cyber delinquency
  • social capital
  • cultural capital
آزاد ارمکی، تقی، ونوس، داور و کرمی، مسعود، (1390) فرا تحلیل ارزش فرهنگی در ایران، دو پژوهشنامه جامعه‌شناسی جوانان دانشگاه مازندران، شماره 1، دوره 1، صص36-13.
احمدی، سینا، شمسی، رحمت و احمدی، بختیار، (1395) تحلیل جامعه شناسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و جرم (مطالعه موردی: زندان مرکزی سنندج) ، مجله جامعه پژوهی فرهنگی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 4، دوره 7، صص49-23.
آنجلیز، جینادی (1383)، جرایم سایبر، ترجمه سعید حافظی و عبدالصمد خرم آبادی، تهران، نوبت اول، انتشارات دبیرخانه شورای عالی توسعه قضایی.
اسدی، مریم،(1384) فناوری­های امنیت اطلاعات : با یک دیدگاه طبقه­بندی، علوم اطلاع­رسانی، شماره 3و4، دوره 20، صص16-1.
استراوس، آنسلم و کوربین، جولیت (1393)، مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تهیه نظریه زمینه‌ای، تهران، نشر نی.
امیراحمدی، رحمت‌اله و نوابخش، مهرداد و زنجانی، حبیب اله، (1395) بررسی نقش سرمایه فرهنگی- اجتماعی بر مشارکت شهروندان در نوسازی بافت‌های شهری (مطالعه موردی شهر مشهد)، دو فصلنامه پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، سال 5، شماره 8، صص49-35.
بختیاری، آمنه و مظاهری، امیرمسعود، (1399) شناسائی مقوله‌های موثر در سبک زندگی رسانه‌ای خانواده‌ها، فصلنامه مطالعات بین رشته‌ای رسانه و فرهنگ، سال دهم، شماره اول، صص 42-25.
پاک‌طینت مهدی‌آباد، داود و تقی‌پور، فائز و در زبان رستمی، حسن، (1399) تدوین مدل سواد رسانه‌ای به منظور ارتقای سرمایه اجتماعی در شهر یزد، نشریه علمی فصلنامه خبری، سال 9، شماره 34، صفحه 163.
توکلی، فخرالدین و مرتضوی، سید مرتضی و کشاورز ترک، محسن، (1399) تعیین عوامل راهبردی موثر بر پیشگیری از جرائم سایبری، نشریه علمی انتظام اجتماعی، سال دوازدهم، شماره چهارم، صص 174-137.
شفیعی، صابر و جواهری، امیر محمد، (1399) تاثیرسواد رسانه‌ای بر میزان آگاهی دانش آموزان، مجله پژوهش‌های معاصر در علوم و تحقیقات، سال دوم، شماره 11، صص65-55.
پاکزاد، بتول، (1390) تروریسم سایبری؛ تهدیدی نوین علیه امنیت ملی، تهران، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی- دفتر گسترش تولید علم.
پاک سرشت، سلیمان، (1394) سرمایه اجتماعی در ایران:وضعیت، چالش‌ها و راهبردها، یک جلد، چاپ اول، تهران، انتشارات نورعلم.
پژوهش جهرمی، امین، زمانی جباری، افسانه، (1397) مدیریت پیشگیری از تحقق و تداوم چرخه باطل جرایم سایبری، دو فصلنامه علمی ترویجی امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات، جلد13، شماره 1، صص66-57.
پورقهرمانی، بابک، (1395) پیشگیری جامعه­مدار از وقوع جرائم رایانه­ای و متولیان آن در حقوق ایران، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم ناجا، سال 11، شماره 38، صص 34-9.
پورقهرمانی، بابک، (1395) سیاست جنایی ایران در قبال جرایم سایبری، چاپ اول، تهران، انتشارات شهردانش.
پورمحی الدین، حسین و همکاران، (1397) سیطره حبس گرایی و رویای حبس زدایی، پژوهشنامه حقوق کیفری، شماره اول، صص59-33.
حسن‌زاده، علیرضا، (1396) تاملی برفضا و جرم: جهت‌گیری فضای عمومی، خصوصی و مجازی در ایران، مجله جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی دانشگاه مازندران، سال 10، دوره 10، شماره10، صص262-231.
حسینی، سیدمرتضی، حسینی، سید محمد، زاهدی، عبدالوحید، (1399) رابطه مجازات جرم قاچاق مسلحانه موادمخدر و روان گردان‌ها با مولفه میزان آسیب‌های اجتماعی از منظر قضات، فصلنامه پژوهش‌‌های سیاسی و بین‌ المللی، شماره 2، دوره 7، صص 272-249.
جلالی، علی اکبر، (1389) نظارت همگانی عامل پیشگیری در فضای مجازی، مجله کارآگاه، سال سوم، شماره دوم، شماره12، صص30-6.
رحیمی نژاد، اسمعیل، (1399) جرم شناسی فرهنگی سبز: از علت شناسی تا پیشگیری، پژوهشنامه حقوق کیفری دانشگاه گیلان، سال 11، شماره اول، صص 102-75.
زارعیان، مریم و سفیری، خدیجه، (1390) علوم انسانی بومی بر مبنای منطق فازی، فصلنامه دانشگاه اسلامی، سال ۱۵، شماره ۱، صص ۹۶-۸۳.
ساریخانی، عادل و اکرمی سراب، روح الله، (1392) کارکردهای پیشگیرانه‌ی شفافیت در سیاست جنایی، مجله حقوقی دادگستری، شماره 82، صص 102-92.
سادات مرعشیان، زینب و کشفی، سید سعید، (1395) عوامل مرتبط با بزهکاری زنان در فضای سایبری با تاکید بر اعتیاد به اینترنت، فصلنامه علمی پژوهشی زن و فرهنگ، سال هشتم، شماره 30، صص 102-91.
شیدائیان، مهدی و عسگری مروت، علی، (1398) مشارکت سازمان‌های مردم نهاد در فرایند دادرسی کیفری به منزله سرمایه اجتماعی، مجله مدیریت سرمایه اجتماعی، شماره 1، صص58-41.
صالحی امیری، سید رضا و سپهرنیا، رزیتا، (1394) الگوی ارتقای سرمایه فرهنگی در ایران، چاپ اول، تهران، نشر ققنوص.
فیلد، جان، (1392) سرمایه اجتماعی، ترجمه غلامرضا غفاری و حسین رمضانی، چاپ سوم، تهران، انتشارات کویر.
طاهری، سمانه، (1392). سیاست کیفری سخت‌گیرانه، چاپ اول، تهران، بنیاد حقوقی میزان.
قاسمی، محمد و یعقوبی، نورمحمد، (1398) بررسی رابطه بین حکمرانی خوب و ناهنجاری اجتماعی با توجه به نقش میانجی نشاط اجتماعی، مجله مدیریت سرمایه اجتماعی، شماره4، صص601-573.
عاملی، سعیدرضا، (1391) رویکرد دوفضایی به آسیب‌های مجازی و دین: نگرش‌ها و تجربه‌ها، دوفصلنامه علمی- پژوهشی دین و ارتباطات، سال 19، شماره 1، صص 127-95.
عباس زاده، محمد و علیزاده، محمد باقر و موسوی، آرزو، (1394) مطالعه نقش میانجیگرانه اعتماد اجتماعی در تاثیر گذاری دینداری و هراس اجتماعی، مجله پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال چهارم، شماره2، صص86-69.
عرفان‌منش، ایمان، (1398) ارزیابی رویکرد ابعاد پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی شبکه‌های مجازی با تاکید بر نظم و امنیت پایدار، فصلنامه علمی امنیت ملی، سال نهم، شماره 34، صص 78-49.
میرخلیلی، سید محمود، (1399) تحلیل و بررسی ارتباط بین سرمایه اجتماعی و کاهش بزهکاری (مورد مطالعه: دانش‌آموزان منطقه دو اصفهان)، مجله مدیریت سرمایه اجتماعی، شماره2، دوره 7، صص230-215.
ناصر پیرسرایی، آرش، شیری عباس، موذن زادگان، حسنعلی، (1398) رابطه سرمایه اجتماعی با پیشگیری رشد مدار و جامعه مدار از جرم، مجله مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه تهران، شماره2، دوره 49، صص352-331.
محسنی، فرید، (1396) پلیس و چالش‌های اجرایی تامین امنیت سایبری، فصلنامه دانش انتظامی، سال 20، شماره 4، صص 187-163.
ملکی، امیر، نژادسبزی، پروانه، (1389) رابطه مولفه‌های سرمایه اجتماعی خانواده با خشونت خانگی علیه زنان در شهر خرم آباد، مجله بررسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه تهران، شماره2، صص53-31.
منصوریان، محمد کریم و قدرتی، حسین، (1388) اعتماد اجتماعی و تعیین کننده‌های آن: رهیافت نهاد محور، مجله جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیستم، شماره 34، صص 215-189.
نیازی، محسن و فرهادیان، علی، (1398) شناخت و طبقه‌بندی آسیب‌های اجتماعی معطوف به شبکه‌های اجتماعی با رویکرد فراترکیب، فصلنامه مطالعات بین رشته‌ای رسانه و فرهنگ، سال نهم، شماره 2، صص 309-281.
Gareth, N.(2005). Contemporary Comment: An Examination of Australian Internet Hate sites, Bond University.
Gustavo Carvalho, M & mna Lucia, K & marcelo, j (2019). The role of social capital in the victimization risk against property: evidence from Brazil, Econ. soc. vol.28 no.2.
Grant, H. (2015). Social crime prevention in the developing world: exploring the role of police in crime prevention. Switzerland: Springer.
Ngo, F.T. & Reymond, P. (2011). Cybercrime Victimization: An Examination of Individual and Situational Level Factors, International Journal of Cyber Criminology, 5(1): 773-793.
Steven, H. (2006). Human Rights and the Internet, Macmillan Press Ltd translated by Zamani Ghasem and Bahramlo Mahnaz, Khorsandi Publication, Tehran, Prevention Centre.
Saini, Hemraj; Shankar Rao, Yerra; Panda, T.C. (2012) Cyber-Crimes   and their Impacts: A Review, International Journal of Engineering Research and Applications (IJERA), ISSN: 2248-9622 www.ijera.com Vol. 2, Issue 2, Mar-Apr 2012, pp.202-209.
Vollstedt and Rezat (2019). An Introduction to Grounded Theory with aSpecial Focus on Axial Coding and the Coding Paradigm, Compendium for Early Career Researchers in Mathematics Education, pp 81-100
Welsh, B. (2007). Evidence-based crime prevention: scientific basis, trends, results and implications for Canada. Ottawa: National Crime