بررسی سلامت اجتماعی و عوامل جامعه شناختی مرتبط با آن در بین شهروندان استان ایلام

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی بررسی مسایل اجتماعی ایران، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران

2 استادیارگروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق، تهران، ایران

3 استادیار گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران، ایران

چکیده

هدف این تحقیق بررسی وضعیت سلامت اجتماعی و عوامل جامعه شناختی مرتبط با آن در بین شهروندان استان ایلام می باشد. بدین منظور از نظریه های دورکیم، مرتون، مارکس، گیدنز، آمارتیاسن و ویلز استفاده گردیده و متغیر های استخراج شده عبارتند ازحمایت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، پایگاه اقتصادی اجتماعی، شبکه های اجتماعی مجازی و دینداری. روش پژوهش پیمایشی است. جامعه آماری شامل شهروندان بالای 20 سال استان ایلام و حجم نمونه آماری 388 نفر است. شیوه نمونه گیری از نوع خوشه ای چند مرحله ای است که در آن از همه شهرهای استان نمونه گیری شده است. از پرسشنامه برای جمع آوری داده ها و اطلاعات استفاده شده است. نتایج توصیفی تحقیق نشان می دهد که میانگین سلامت اجتماعی شهروندان برابر با 81/59 ( در حد بالا) می باشد. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان داده است که از بین متغیرهای مستقل فقط تاثیر متغیرهای دینداری و حمایت اجتماعی معنی دار است. میزان این تاثیر به ترتیب 20/. و 16/. است. این متغیرها 8 درصد واریانس سلامت اجتماعی را تبیین می کنند. همچنین، تحلیل داده ها نشان داد که گروه های جنسی، سنی و تحصیلی در همه ابعاد سلامت اجتماعی باهم متفاوت نیستند. گروه های جنسی به لحاظ شکوفایی اجتماعی و انطباق اجتماعی، گروه های سنی به لحاظ انسجام اجتماعی و گروه های تحصیلی به لحاظ سهمداشت اجتماعی با یکدیگر متفاوت هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of social well-being and related sociological factors among the citizens of Ilam province

نویسندگان [English]

  • Mohammadreza Monfared 1
  • Noruz Hashemzehi 2
  • Alieh Shekarbeagi 3
1 PhD Student in Sociology of Iran, Science and Research, Islamic Azad University of Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Sociology, Islamic Azad University, East Tehran Branch
3 Assistant Professor, Department of Social Sciences, Islamic Azad University, Tehran Branch
چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the social well-being status and related sociological factors among the citizens of Ilam province. For this purpose, the theories of Durkheim, Merton, Marx, Giddens, Amartyasen and Wales were used and the extracted variables include social support, social trust, socio-economic status, virtual social networks and religiosity. The research method is survey. The statistical population includes citizens over 20 years of age in Ilam province and the statistical sample size is 388 people. The sampling method is a multi-stage cluster in which samples are taken from all cities of the province. A questionnaire was used to collect data and information. The descriptive results of the research show that the average social well-being of citizens is 59.81 (high). The results of stepwise regression analysis have also shown that among the independent variables, only the effect of religiosity and social support variables is significant. The magnitude of this effect is ./20 and ./16. These variables explain %8 of the variance in social health. Also, data analysis showed that gender, age and educational groups are not different in all aspects of social health. Gender groups differ in terms of social flourishing and social adaptation, age groups in terms of social cohesion, and educational groups in terms of social inclusion.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social well-being
  • citizens
  • Ilam province
  • social support
  • religiosity
ابراهیم‌ پور، داود و عبداله فام، رحیم (1391). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 13، مطالعات جامعه‌شناسی، سال 4، شماره 13: 125-105.
ابراهیم پور، داود؛ پورجبلی، ربابه؛ رمضانی ممقانی، روح انگیز (1391). «بررسی رابطه عوامل اجتماعی اقتصادی با سلامت اجتماعی دبیران مقطعر اهنمایی و متوسطه شهرستان آذرشهر»، مطالعات جامعه‌شناسی، سال 4، شماره 14 : 67-47.
ابراهیم نجف‌آبادی، اعظم(1390).«عوامل موثر بر میزان سلامت اجتماعی زنان جوان 15تا24 ساله) شهر اصفهان با تاکید بر حمایت اجتماعی»، فصلنامه سلامت و روانشناسی، دوره 1. شماره 2: 113-99.
افجه، سید علی اکبر و سام آرا، مریم (1389). تاثیر میزان سلامت بر میزان رضایت شغلی (مورد مطالعه: کارکنان شرکت لیزینگ ایران خودرو)، فصلنامه برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره 2، شماره 3: 30-1.
افشانی، سیدعلیرضا؛ رسولی نژاد، سید پویا؛ کاویانی، محمد؛ سمیعی، محمدرضا (1393). «بررسی رابطه سبک زندگی اسلامی با سلامت اجتماعی مردم شهر یزد»، مطالعات اسلام و روان‌شناسی، سال 8، شماره 14: 103-83.
الهی منش، محمد حسن و ذکریایی، زینب (1397). «بررسی تطبیقی مولفه‌های سلامت اجتماعی با رویکرد توسعه در استان‌های ایران»، چهارمین کنفرانس بین‌المللی فرهنگ و اندیشه دینی، ایران، تهران.
امینی رادانی، مصطفی و همکاران (1390). «رابطه سرمایه اجتماعی با سلامت اجتماعی در ایران» فصلنامه رفاه اجتماعی، سال11. شماره42 : 228- 203.
بیکر، ترزال (1387). نحوه انجام تحقیقات اجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
توکل، محمد (1393). سلامت اجتماعی: ابعاد، محورها و شاخص‌ها در مطالعات جهانی و ایرانی، فصلنامه اخلاق زیستی، سال 4، شماره 14: 135-115.
چلبی، مسعود(1375). جامعه‌شناسی نظم، تهران: نشر نی.
حسینی حاجی بکنده، سید احمد و تقی‌پور، ملیحه (1389). «بررسی تاثیر حمایت اجتماعی بر سلامت اجتماعی زنان سرپرست خانوار». فصلنامه پژوهش اجتماعی، سال 3، شماره7: 159-139.
خلیلی، فاطمه؛ سام، شیما؛ شریفی راد، غلامرضا؛ حسن زاده، اکبر؛ کاظمی، منیره (1390). «بررسی ارتباط حمایت اجتماعی درک شده با سلامت اجتماعی سالمندان شهر اصفهان»، مجله تحقیقات نظام سلامت، سال 7. شماره 6: 1225-1216.
خوشفر، غلامرضا؛ محمدی، آرزو؛ محمدزاده، فاطمه؛ محمدی، راضیه؛ اکبرزاده، فاطمه (1394). «امنیت اجتماعی و سلامت اجتماعی در بین جوانان 29-15 ساله شهر قاین»، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره 9، شماره 1: 102-71.
رستگار، خدیجه و همکاران (1394). «بررسی رابطه احساس امنیت اجتماعی و نظارت با سلامت اجتماعی در میان زنان 18 سال به بالای ساکن شهر شیراز»، زن و جامعه، سال 6، شماره3: 104-79.
رستگار، خدیجه و سیدان، فریبا (1394). «سنجش رابطه بین فرهنگ شهروندی و سلامت اجتماعی شهروندان تهرانی»، فصلنامه مطالعات ملی، سال 16، شماره1: 107- 85.
زارع شاه ابادی، اکبر و کاظمی، سمیه (1394). «بررسی عوامل موثر بر سلامت اجتماعی معلمان مقطع ابتدایی ناحیه یک شهر یزد»، دوماهنامه دانشکده بهداشت یزد، سال 14،شماره6: 67-50.
زکی، محمدعلی و خشوعی، مریم‌السادات (1392). «سلامت اجتماعی و عوامل موثر بر آن در بین شهروندان شهر اصفهان»، مطالعات جامعه‌شناختی شهری، سال3، شماره8: 108-79.
ساروخانی، باقر (1380). درآمدی بر دایره المعارف علوم اجتماعی، تهران: نشر کیهان.
ساعی، منصور و همکاران (1393). «بررسی عوامل موثر بر سلامت اجتماعی معلمان مقاطع ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان شهرستان بوکان»، مطالعات توسعه اجتماعی و فرهنگی، دوره 3، شماره3: 134-109.
ستوده، هدایت‌اله (1373). مقدمه‌ای بر آسیب‌شناسی اجتماعی، تهران: نشر آوای نور.
سفیری، خدیجه و منصوریان راوندی، فاطمه (1393). «تبیین رابطه هویت جنسیتی و سلامت اجتماعی زنان و مردان جوان شهر تهران»،جامعه‌شناسی کاربردی، سال 25، شماره1: 70-51.
سفیری، خدیجه و منصوریان راوندی، فاطمه (1394). «کلیشه‌های جنسیتی و سلامت اجتماعی. مطالعه زنان و مردان شهر تهران»، مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، سال13، شماره2: 66-37.
سیمن،م. (1378). در معنای از خود بیگانگی، ترجمه فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی.
شایان مهر، علیرضا (1377). دایره المعارف تطبیقی علوم اجتماعی، تهران: کیهان.
شربتیان، محمدحسن (1391). تأملی بر پیوند معنایی مولفه‌های سرمایه اجتماعی و میزان بهره‌مندی از سلامت اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه پیام نور مشهد»، فصلنامه جامعه‌شناسی مطالعات جوانان، سال 2، شماره5: 174-149.
صباغ، صمد؛ معینیان، نرمینه؛ صباغ، سارا (1390). «سنجش سلامت اجتماعی و عوامل اجتماعی مرتبط با آن در بین خانوارهای شهر تبریز»، مطالعات جامعه‌شناسی، سال 3، شماره10: 44-27.
غفاری، غلامرضا و دیگران (1397). بررسی عوامل موثر بر سلامت اجتماعی شهروندان استان ایلام، فصلنامه توسعه اجتماعی، دوره 13، شماره 1: 66-37.
فتحی،منصور؛ عجم نژاد، رضا؛ خاک رنگین، مریم (1391). « عوامل مرتبط با سلامت اجتماعی معلمان شهر مراغه»،رفاه اجتماعی، سال 12، شماره 47: 243-225.
فرزانه، سیفاله و علیزاده، سمیه (1392). «بررسی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت اجتماعی سالمندان شهر بابل»، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی و فرهنگی، دوره2، شماره1: 197-173.
فقهی فرهمند، ناصر و زنجانی، سعید (1390). «بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و سلامت اجتماعی با امنیت خانواده»، مطالعات جامعه‌شناسی، سال 3، شماره10: 113-99.
کدخدایی، فاطمه و لطفی، شورش (1392). «سنجش میزان سلامت اجتماعی دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان‌های شهر شیراز و عوامل موثر بر آن»، فصلنامه پژوهش اجتماعی، سال 5، شماره20: 207-183.
کوثری، مسعود(1386). نظریه‌های آنومی اجتماعی، تهران: نشر سلمان.
مرتون، رابرت(1378). ساختار اجتماعی و بیهنجاری، ترجمه فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی.
مقتدایی، زینب (1395). ارتقا سلامت اجتماعی در جامعه 2، راسخون، پنجشنبه 9 اردیبهشت: https://rasekhoon.net/article/show/1162093
ممتاز، فریده (1387). انحرافات اجتماعی: نظریه‌ها و دیدگاه‌ها، تهران: شرکت سهامی انتشار.
هزار جریبی، جعفر و ارفعی عین الدین، رضا (1391). «اوقات فراغت و سلامت اجتماعی»، فصلنامه برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره10: 63-39.
همتی، الهام و همکاران (1392). « تأثیر حمایت اجتماعی بر سلامت اجتماعی زنان سرپرست خانوار شهر رودهن»، فصلنامه پژوهش اجتماعی، سال 6 : 59-45.
یزدان پناه، لیلا و نیک‌ورز، طیبه (1394). «رابطه عوامل اجتماعی با سلامت اجتماعی دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان»، جامعه شناسی کاربردی، سال 26، شماره 59: 116-99.
Harding, Seeromanle (2015). The Determinants of young Adult Social well-being and Health (DASH) study: diversity, psychosocial determinants and health, Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 50(8): 1173–1188.
Keyes, Corey and Shapiro, Adam (2004). Social well-being in the United States: a descriptive epidemiology.
Packer, Jan and Ballantyne, Julie (2010). The impact of music festival attendance on young people’s psychological and social well-being, Psychology of Music, Vol 39, Issue 2.
Thurber, Amie; Riehle, Claire and Heflinger, Craig (2017). Spatially integrated and socially segregated: The effects of mixedincome-neighbourhoods on social well-being, Urban Studies, Vol 55, Issue 9.
Touchton, Michael and Wampler, Brain (2013). Improving Social Well-Being Through New Democratic Institutions, Comparative Political Studies, Vol 47, Issue 10.