شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر مشارکت اقتصادی زنان استان خوزستان با تأکید بر مدل سازی ساختاری تفسیری

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

2 استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

چکیده

مشارکت اقتصادی زنان از مهم ترین اجزای توسعه پایدار می باشد. نرخ مشارکت اقتصادی زنان در ایران در مقایسه با کشورهای توسعه یافته بسیار پایین می‌باشد. طبق گزارش مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، استان خوزستان با نرخ مشارکت 7/9 درصد در سال 1397 شمسی، بیست و هفتمین استان میان 31 استان کشور است. مشارکت اقتصادی زنان مثل سایر پدیده ها متاثر از عوامل عدیده ای می باشد. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر مشارکت اقتصادی زنان استان خوزستان می باشد. در این مطالعه از روش مدل سازی ساختاری تفسیری از طریق نرم‌افزار Mic Mac استفاده گردید. این مطالعه مبتنی بر نظر خبرگان در سال 1398 در استان خوزستان انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که به ترتیب، سرمایه ی اجتماعی (رتبه ی اول)، نگرش جامعه نسبت به کار کردن زنان و مردسالاری(رتبه ی دوم) و تحصیلات و آگاهی زنان (رتبه ی سوم) در مقایسه با سایر متغیرهای وارد شده در مدل (قوانین و مقررات، نرخ بیکاری زنان و مردان و کل اقتصاد، مهارت های فنی و حرفه ای زنان، نرخ باروری و بعد خانوار، تورم و بی ثباتی اقتصادی، امنیت اجتماعی و روانی در جامعه و عملکرد رسانه ها) نقش مهمی در مشارکت اقتصادی زنان استان خوزستان دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر مشارکت اقتصادی زنان استان خوزستان با تأکید بر مدل سازی ساختاری تفسیری

نویسندگان [English]

  • Behrouz Sadeghi Amroabadi 1
  • Ali Boudaghi 2
1 Assistant Professor of Economics, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
2 Assistant Professor of Sociology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Women's economic participation is one of the most important components of sustainable development. The rate of women's economic participation in Iran is very low compared to developed countries. According to the report of the Presidential Center at 1397, women's economic participation rate in Khuzestan province of Iran is equal to 9.7 percent that show the Khuzestan provinces women's economic participation rate among the provinces of Iran is 27th among the 31 provinces. Women's economic participation, like other phenomena, varies widely and variety of factors can affect it. Based on importance of women's economic participation in Iran and its rate in Khuzestan province, the main purpose of the present study is to identify and ranking the factors affecting the economic participation of women in Khuzestan province. In this study, interpretive structural modeling was used. The interpretive structural modeling based on the opinion of experts through Mic Mac software operated. This study and the research methods is based on the opinion of experts in Khuzestan province at 1398. Based on the rankings of Mick Mac software, it can be said that social capital is the First place, society's attitude towards working women and patriarchy owning the second place and finally women's education and awareness take the third place. It also show that these three factors (social capital, society's attitude towards working women and patriarchy and women's education and awareness) compared to other variables included in the model (laws and regulations, unemployment rates for men and women and the economy as a whole, women's technical and professional skills, fertility rates and household size, inflation and economic instability, social and psychological security in society and media performance) has an important role in the economic participation of women in Khuzestan province.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Women's economic participation
  • patriarchy
  • social capital
  • education

مراجع

اخوان، پ.، ایمانی، س.(1395)، بررسی و تبیین عوامل موثر بر اشتراک دانش با استفاده از نظریه داده بنیاد و با بهره گیری از تکنیک دیمتل آی اس ام فازی، پژوهش نامه پردازش و مدیریت اطلاعات، دوره ی 32، شماره ی 1( پیاپی 87)،
الفت، ل، شهریاری نیا، آ(1393)، مدل سازی ساختاری تفسیری عوامل موثر بر انتخاب همکار در زنجیره تامین چاپک، مدیریت تولید و عملیات، دوره ی پنجم، پیاپی 9ف شماره ی 2، صص 109-128.
برقی، ح.، قنبری، ی.، حجاریان، ا. و محمدی، م. (1390)، بررسی توزیع فضایی فعالیت های پایه ای اشتغال زنان در بخش های اقتصادی کشور،  فصلنامه مطالعات اجتماعی-روانشناختی زنان، سال نه، شماره 3، زمستان 1390، ص 193-167.
بصیری، س. و صادقی عمروآبادی، ب. (۱۳۹۶)، "بررسی تاثیر حضور مدیران زن برخوردار از سواد مالی بر مدیریت سود شرکت های بورس اوراق بهادار تهران (1387 تا 1394)"، سومین کنفرانس بین المللی مدیریت،حسابداری و اقتصاد دانش بنیان با تاکید بر اقتصاد مقاومتی، تهران، دانشگاه علامه مجلسی، https://www.civilica.com/Paper-ACONF03-ACONF03_439.html
بوداقی، ع. (1395)، مطالعه جامعه شناختی میزان پایبندی به اخلاق پژوهش در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکاه تبریز و عوامل مرتبط با آن، رساله دکتری، دانشگاه تبریز، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی.
بغوری، د. رضایی، مهدی. میرزاخانی، نوید. ایرانی، اشکان. و اکبرزاده باغبان، علیرضا(1395)، بررسی روایی ظاهری و محتوایی نسخه ی فارسی مقیاس خستگی پارکینسون، فصلنامه علمی-پژوهشی طب توانبخشی، دوره پنجم، شماره اول، صص 85-92.
حسن زاده رنگی، ن، الهیاری، ت، خسروی، ی، زائری، ف، صارمی، م(1391)،  طراحی پرسش نامه شکست های شناختی شغلی: تعیین روایی و قابلیت اعتماد ابزار، فصلنامه سلامت کار ایران، دوره 9، شماره 1، صص 40-29.
رجائیان، م. م.، باقر پور، پ. (1394)، بررسی عوامل موثر بر نرخ مشارکت اقتصدی زنان با رویکرد پویایی شناسی سیستم، مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان، سال 13، شماره 2، ص 7-36.
زراء نژاد, م.، منتظرحجت، ا. ح. (1384). نگاهی به مشارکت اقتصادی زنان در ایران. پژوهشنامه اقتصاد کلان. 5 (17)، ص 77- 104.
زندی، ف.، دامن کشیده، م. و مرادحاصل، ن. (1391)، نقش رشد اقتصادی بر مشارکت زنان در کشورهای منتخب آسیا؛ فصلنامه علمی- پژوهشی زن و فرهنگ، سال سوم، شماره 11، ص 125-111.
طباطبایی نسب، ز. و حکم اللهی، ی.، (۱۳۹۴)، نگاهی به مشارکت اقتصادی زنان در استان یزد، اولین همایش ملی عبور از رکود اقتصادی؛ چالش ها و راهکارها، یزد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، https://www.civilica.com/Paper-PRCS01-PRCS01_044.html
عظیمی، ل. (1380). بررسی عوامل موثر بر مشارکت اجتماعی زنان، مطالعه موردی: شهر شیراز، پایان نامه فوق لیسانس جامعه شناختی دانشگاه شیراز.
علمی، ز. م. و روستائی‌شلمانی، خ. (1393). اثر توسعه بر مشارکت اقتصادی زنان کشورهای منا با استفاده از روش پانل پروبیت کسری. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی, 4(14)، ص 28-11.
علیقلی، م. (1395). بررسی رابطه بین مشارکت زنان در نیروی کار و توسعه اقتصادی کشورهای اسلامی. مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان, 14(2), 63-86. doi: 10.22051/jwsps.2016.2488
غفاری، غ. م.، مومنی، ف. و یوسفی، ن. (1398). نقش انواع سرمایه در مشارکت اقتصادی زنان: مطالعه تطبیقی کشورهای اتحادیه اروپا و خاورمیانه. رفاه اجتماعی. ۱۹ (۷۲) ، ص۹-۵۴
فیروزجائیان، ع. ا.،  فیروزجائیان، م.، غلامرضا زاده، ف. ( 1392)، کاربرد تکنیک مدل سازی ساختاری تفسیری در مطاعات گردشگری (تحلیلی با رویکرد آسیب شناسانه)، مجله ی برنامه ریزی و توسعه گردشگری، سال دوم، شماره ی 6، صص 129-159.
کاوند، ح.،  عوضعلی پور، م. ص.،  زندی، ف. و دامن کشیده، م. (1390). نقش جنسیت در مشارکت اقتصادی و عوامل موثر بر اشتغال زنان در ایران. سیاست گذاری اقتصادی، 3(6)، ص189-213.
کریمی موقاری، ز.، نظیفی نایینی، م. و عباسپور، س.، (1392)، عوامل اقتصادی موثر بر اشتغال زنان در ایران؛ فصلنامه مطالعات اجتماعی- روانشناختی زنان، سال 11، شماره 3، ص 80-53
لهسایی زاده، ع. ع.، جهانگیری، ج.، خواجه نوری، ب.. (1384). بررسی مشارکت اقتصادی زنان روستایی(مطالعه موردی استان فارس). مجله جامعه شناسی ایران،  6 (3). ص145-124.
نره ای، ن.، صادقی عمروآبادی، ب.. شهبازی، ن. ع. و غلامی، ر. ا. (1391). ارزیابی عوامل اجتماعی- اقتصادی موثر بر سرمایه اجتماعی زنان (با تاکید بر نقش آن در اقتصاد گذار ایران). فصلنامهفرهنگی - تربیتی زنان و خانواده. 150.19.
نظامیوند چگینی، ز. و سرایی، ح. (1392)، عوامل موثر بر مشارکت زنان شهر تهران در نیروی کار؛ مجله برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره 15، ص 45-1.
Abramo, L. & M.E. Valenzuela, (2005)  Women's labour force participation rates in Latin America, Int. Labour Rev. 144 (4) 369–400.
Agüero, J.M. & M.S. Marks, (2011) Motherhood and female labor supply in the developing world: evidence from infertility shocks, J. Hum. Resour. 46 (4) 800–826.
Asongu, S. A., Efobi, U. R., Tanankem, B. V., & Osabuohien, E. S. (2020). Globalisation and female economic participation in Sub-Saharan Africa. Gender Issues, 37(1), 61-89.
Attri, Raesh, Dev, Nikhil, sharma, vivek(2013), Interpretive Structural Modelling (ISM) approach: An Overview, Research Journal of Management Sciences, Vol 2(2), pp 3-8.
Besamusca, J., K. Tijdens, M. Keune, S. (2015) Steinmetz, Working women worldwide. Age effects in female labor force participation in 117 countries, World Dev. 74 123–141.
Bhalla, S. & R. Kaur, (2011) Labour Force Participation of Women in India: Some Facts, Some Queries, (LSE Asia Research Centre working paper 40), Retrieved  rom http:// www.lse.ac.uk/asiaresearchcentre/_files/arcwp40-bhallakaur.pdf.
Chauhan, ankur, singh, amol, jharkharia, sanjay(2018), An interpretive structural modeling (ISM) and decision-making trail and evaluation laboratory (DEMATEL) method approach for the analysis of barriers of waste recycling in India, Journal  Journal of the Air & Waste Management Association Volume 68, Issue 2, pp  100-110.
http://women.gov.ir
https://www.amar.org.ir/
https://www.ilo.org/global/lang--en/index.htm
Hummelsheim, D. & J. Hirschle, (2010)  Mother's employment: cultural imprint or institutional governance? Belgium, West and East Germany in comparison, Eur. Soc. 12 (3) 339–366.
Korpi, W. (2000)  Faces of inequality: gender, class, and patterns of inequalities in different types of welfare states, Soc. Politics Int. Stud. Gend. State Soc. 7 (2) 127–191.
Kucera, D. & S. Tejani, (2014) Feminization, defeminization, and structural change in manufacturing, World Dev. 64 569–582.
Lechman, E., & Kaur, H. (2015). Economic Growth and Female Labor Force Participation–Verifying the U-Feminization Hypothesis. New Evidence for 162 Countries Over the Period 1990-2012. New Evidence for, 162, 90-112.
Lerner D. (2004). The Passing of traditional society: Modernizing the Middle East. Translated by GH. Khajeh Sarvi. Tehran: Center for Strategic Research. (in Persian)
Lincove, J.A. (2008) Growth, girls' education, and female labor: a longitudinal analysis, J. Dev. Areas 41 (2) 45–68.
Monawer, A. T. M., Grine, F., Abdullah, M. F., & Nor, M. R. M. (2019). Do fatwas hamper Muslim women’s socio-economic participation in Malaysia?. Journal of Nusantara Studies (JONUS), 4(1), 232-245.
Mooney, Linda. A & David Knox & Carolin Schacht (2000). Understanding Social Problem. London. Wdswort.
Pradhan, B. K., Singh, S. K., & Mitra, A. (2015). Female Labour Supply in A Developing Economy: A Tale from A Primary Survey. Journal of International Development, 27(1), 99-111.
Rendall, M. (2013) Structural change in developing countries: has it decreased gender inequality? World Dev. 45 1–16.
Shahbazi, K. & Fatahi, C. Y. (2015). The study of role of capital on creating job and enhancementthe demand of laboure force in industry sector in Iran. Iranian Journal of Economic Research, 17(1). 145-162. (in Persian)
Siah, Audrey & Lee, Grace. (2015). Female Labour Force Participation, Infant Mortality and Fertility in Malaysia. Journal of the Asia Pacific Economy. Forthcoming. 10.1080/13547860.2015.1045326.
Spierings, N., J. Smits, M. Verloo, (2010)  Micro‐and macrolevel determinants of women's employment in six Arab countries, J. Marriage Fam. 72 (5) 1391–1407.
Tam, H. (2011). U-shaped female labor participation with economic development: Some panel data evidence. Economics Letters, 110(2), 140-142.
Tsani, S., Paroussos, L., Fragiadakis, C., Charalambidis, I., & Capros, P. (2013). Female labour force participation and economic growth in the South Mediterranean countries. Economics Letters, 120(2), 323-328.
UNDP (1995,2015) Human development report. United Nations Development Programme (UNDP), New YorkGoogle Scholar
UNSTATS (2011) National accounts main aggregates database. United Nations Statistics Division, New York, NY. http://unstats.un.org/unsd/snaama/Introduction.asp.
Verick, S. (2014). Female labor force participation in developing countries. IZA World of Labor. 87. 1-10.
Verme, P. (2015). Economic development and female labor participation in the Middle East and North Africa: a test of the U-shape hypothesis. IZA Journal of Labor & Development, 4(1), 1-21.
World Bank (2011) World development report 2012: gender equality and development. World Bank, Washington DCCrossRefGoogle Scholar
World Bank, World Development Indicators, Online database.
Yount, K. M., Crandall, A., & Cheong, Y. F. (2018). Women’s age at first marriage and long-term economic empowerment in Egypt. World development, 102, 124-134.
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
دوره 10، شماره 1
فروردین 1400
صفحه 1-24

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار