مطالعه کیفی بازنمایی پیامدهای اقتصاد مرزی در زندگی مرزنشینان کردستان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی پردیس شهید مدرس، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری جامعه شناسی مطالعات توسعه، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

این مقاله در پی سنجش پیامدهای منفی سیاست‌های مختلف اقتصادی در مناطق مرزی، با تاکید بر بازاچه‌های مرزی است. سوال محوری مقاله این است که سیاست‌های اقتصادی در مناطق مرزی بانه و مریوان چه پیامدهای منفی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به همراه داشته است.روش تحقیق کیفی و فن مصاحبه و مشاهده برای گردآوری داده‌ها و مطالعه زیست جهان مردمان این منطقه انتخاب گردیده است. جهت تحلیل داده‌ها، روش نظریه زمینه‌ای مورد استفاده قرار گرفته است. داده‌ها در دو بخش توصیفی و تبینی، تحلیل شده‌اند. در بخش اول، یافته‌های توصیفی چون سن، تحصیلات مورد توصیف واقع شده‌اند و در بخش تبینی بر پایه مصاحبه‌ها 6 مقوله منفک شده از هم مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته‌ها نشان می‌دهد که سیاست‌های اقتصادی در مناطق مرزی از لحاظ اشتغال متناس بو متوازن نبوده و بیشتر افراد دارای نفوذ و قدرت از آن سهم برده‌اند. در بخش درآمد وضعیت افراد در اوایل به نسبت امروزه خیلی بهتر بود، ولی امروزه درآمد آنان به شدت کاهش پیدا کرده است. قاچاق کالا به نسبت قبل از اجرای سیاست‌های اقتصادی کم‌رنگ‏تر شده است، ولی باز به دلیل سیاست‌هایی چون بستن بازارچه‌ها قاچاق از بین نرفته است و کماکان کم و بیش ادامه دارد. مشاغل تولیدی- صنعتی خرده‌پا به شدت تحت تاثیر و تحلیل رفته است و رشدی منفی داشته است. یکی دیگر از پیامدهای این سیاست‌ها، بحث افت کمی و کیفی تحصیلات جوانان است، که شدت آن با اوج رونق بازار و تجارت مرزی همزمان بوده است. از دیگر پیامدهای منفی سیاست‌های اقتصادی، بحث اجتماعی ذهنیت‌یابی پولی مردمان این نواحی است که پول و مالکیت فردی به یکی از علل وجودی ارزش و شأن اجتماعی و قدرتمند شدن بدل شده است. مقوله هسته نیز با توجه به دیگر مقولات و مشمولیت آنان تحت عنوان شکنندگی زندگی اقتصادی مرزنشینان صورت بندی شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Qualitative Study of Representation of Border Economy Consequences in the Life of Kurdistan Border Residents

نویسندگان [English]

  • Rashid Ahmadrash 1
  • hiwa Ahmadi 2
1 University of Farhangian
2 teacher
چکیده [English]

This article seeks to study the negative consequences of different economic policies in the Kurdistan border regions, with emphasis on border markets. The central question of the paper is ,that are the negative economic, social and cultural consequences of economic policies in Baneh and Marivan border regions. Qualitative research method and interview and observation technique have been used for data collection and study of world population of this region.The Groiubded theory method has been used for data analysis. The data are analyzed in descriptive and explanatory sections. In the first section, the descriptive findings such as age, education, are described, and in the explanatory section, interviews based on the paradigmatic model of the main research outcomes are analyzed. border regions are not balanced in terms of proportionate employment and that most influential and powerful individuals have benefited. Earnings were much better in the early years than they were today, but today their incomes have fallen sharply. The smuggling of goods has declined sharply before the implementation of economic policies, But, again, because of policies such as closing markets, the smuggling has not disappeared, and it is more or less continuing. Small-scale manufacturing-industrial jobs have been severely affected and have seen negative growth. Another consequence of these policies is the question of the quantitative and qualitative decline in youth education, coinciding with the peak of the boom in cross-border trade and commerce. Another negative consequence of economic policies is the social debate of the monetary subjectivity of the people, in which areas of money and personal property have become one of the causes of social value and dignity and empowerment. The central category is also formulated with respect to other categories and their implications:"the growth of the rentier petty bourgeoisie and the fragility of the socio-economic life of the frontiers".

کلیدواژه‌ها [English]

  • Borderland Life Experiences
  • Economic Policies
  • Border Markets
  • Kurdistan
  • Border Areas

مراجع

احمدرش، ر. (1391) تحلیل جامعه شناختی پیامدهای ورود عناصر مدرن به کردستان، فصلنامه علمی و پژوهشی توسعه شهری و روستایی دانشگاه تهران، سال اول، شماره 4.123-141.
احمدرش، ر. (1397) دیالکتیک مرز و توسعه، تحلیل دشواری‌های توسعه پایدار در مناطق مرزی غرب کشور، فصلنامه، توسعه محلی دانشگاه تهران، دوره 11، شماره 2. 245-268.
احمدی، ه. (1395) تبیین جامعه‌شناختی هژمونی بازار و تحصیلات جوانان در مناطق مرزی (مطالعه موردی: شهر بانه و دهستان شوی). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی.
وزارت بازرگانی، معاونت بازرگانی خارجی (1380) ارزیابی مبادلات مرزی در اقتصاد کشور، تهران.
ازکیا، م.؛ ایمانی جاجرمی، ح. و دیگران (1384) روش‌های کاربردی تحقیق: کاربرد نظریه بنیانی، تهران.
امین‌زاده، ف. (1390) صد سال تاریخ اقتصاد بانه، نشر آنا.
اداره کل مقررات صادرات و واردات وزارت بازرگانی کشور (1371)آیین نامه اجرایی بازارچه­های مرزی.
باینگانی، ب. (1393) مطالعه جامعه‌شناختی تغییرات اقتصادی و پیامدهای فرهنگی در مناطق کردنشین (اتنوگرافی انتقادی بازار مرزی بانه)، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی، رشته جامعه‌شناسی، پایان‌نامه برای دریافت درجه دکتری.
دل پسند، ک. (1396) توسعه محلی و کارگزاران تغییر، رساله دکترای جامعه‌شناسی توسعه دانشگاه تهران.
ذکائی، م. (1386) جامعه‌شناسی جوانان ایران، تهران، انتشارات آگاه. چاپ اول.
رکن­الدین افتخاری، ع.؛ پاپلی یزدی، م. و عبدی، ع. (1387) ارزیابی اثرات اقتصادی بازارچه­های مرزی بازتاب­های توسعه مناطق مرزی، مورد مطالعه: بازارچه شیخ صالح، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال چهارم، شماره دوم.
رمضانی، ق. (1391) بررسی دیدگاه دبیران و دانش‌آموزان مقطع متوسطه در خصوص نقش مناطق تجاری مرزی شهرهای بانه و مریوان بر وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان، دانشگاه کردستان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد.
زرقانی، س. (1391) تحلیلی سیاسی فضایی بازارچه‌های مرزی در اقتصاد ایران (نمونه موردی بازارچه مرزی باشماق مریوان). فصلنامه مدرس علوم اسنانی، دوره شانزدهم، شماره یک، صص 23-2.
شرافت، س. و یاری، م. (1391) نقش بازارچه­های مرزی در توسعه روستایی مناطق مرزی (مورد مطالعه: بازارچه مرزی مهران). همایش ملی شهرهای مرزی و امنیت: چالش­ها و رهیافت­ها، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
ضرابی، ا. و  شاهیوندی، آ. (1389) تحلیلی بر پراکندگی شاخص‌های توسعه اقتصادی در استان‌های ایران، جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دوره 21، شماره 2، صص 32-17.
طالب،م. و عنبری، م. (1385) دلایل ناکامی نظام برنامه­ریزی توسعه در ایران عصر پهلوی دوم، نامه علوم اجتماعی، شماره پیاپی 27، 43-47.
طحاری مهرجردی، م. و همکاران (1390) رتبه‌بندی استان‌های کشور جمهوری اسلامی ایران از لحاظ دسترسی به شاخص‌های بخش بهداشت و درمان، نشریه مدیریت اطلاعات سلامت، دوره 9، شماره 3، صص 369-356.
عبده‌زاده، س. (1392) بررسی تأثیر بازارچه‌های مرزی بر کیفیت زندگی روستائیان مرزنشین مورد مطالعه: بازارچه‌های مرزی و روستاهای منتخب شهرستان مریوان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی
فلیک، ا. (1392) درآمدی بر روش تحقیق کیفی. تهران، نشر نی.
کامران، ح. (1389) تحلیل کارکرد بازارچه مرزی باجگیران، نشریه علمی- پژوهشی انجمن جغرافیایی ایران، دوره جدید، سال ششم، شماره 19 و 18.
محمودی، ع. (1381) بررسی موانع و مشکلات بازارچه­های مرزی، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، شماره 13 و 10.
محمودی، ع. (1383) ساختار مبادلاتی بازارچه­های مرزی در بازرگانی و اقتصاد مناطق مرزنشین، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی.
مراتب، م. (1384) نگاهی به منطقه آزاد ارس، استانداری آذربایجان غربی.
وبلن، ت. (1383) نظریه طبقه مرفه، ترجمه: فرهنگ ارشاد، تهران، نشر نی.
وزارت بازرگانی (1380) ارزیابی مبادلات مرزی در اقتصاد کشور، معاونت بازرگانی خارجی.
Asente, C.W. (2012) Unraveling the health- related challenges of women in the informal economy: accounts of women in cross- border trading in Accra, Ghana, Geojournal,volum,4,p,112-143.
Chandoevwit, w. (2004) Thailand’s cross border economy, a case study of sakaeoand  chiangrai; Thailand development resources institute
Danaeefard, H. (2006) Theorizing using the inductive approach: conceptualization strategy of fundamental theory. Behavior 12 (57): 11.
Darlington, Y. and Scott, D. (2002) Qualitative Research in Practice Stories from the Field. Singapore, South Wind Productions.
Hadder, H.(2003) Urbanization and Regional Development, Maruzen, Planning: Mixing data,experts and Gis p, 3.
Hassmanns, R. (2004) Measuring the informal economy: From employment in the informal, sector to informal employment. ILO Geneva, Working paper (53).
Jones, Phillip N.; Wild, Trevor (1994) “Opening the Frontier: Recent Spatial Impacts in the Former Inner- German Border Zone”. Regional Studies, Vol. 28, No. 3: 259-273.
Kratke, S. (1998) Regional integration or fragmentation? The German-Polish border region in a new Euorope, regional studies,Vol, 33. 7.
Leeboupao, L. Phonesaly S, Phetsamone, S, Souphith, D, Vanthana (2004) Lao PDR CrossBorder Economy, Case Study In Dansavanh, Savannakhet, and Houaysai/ Tonpheung, Lao PDR ,National Economic Research Institute. 44-59
Pál, A. (2011) New results of cross border cooperation: The impact of border zones location on spatial feature of SZEGED’S trade, The Department of Social Geography and Regional Development Planning Humanitarian Policy Group Overseas Development Institute 111 Westminster Bridge Road London of the University of Debrecen & Institute forEuroregional Studies.
Phangaphanga, C. (2007) Integrating Rural Development and Export Trade; Government of Malawi, Ministry of Industry, Trade and Private Sector Development.
Schneider, F.(2005) ShadowEconomies Around the World: What Do We Really Know?, European Journal of Political Economy, Vol. 21.
Streeten, E. (1997) The special Problems of Small countries, World Development,
Stryjakwics, T. (2008) The changing role of border zones in the transferring economic of East- central Europe: The case of Poland, Geogoiurnal, vol, 44, No. 3.
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
دوره 9، شماره 2
آبان 1399
صفحه 1-22

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار