تفاوت مولفه های سرمایه اجتماعی روستایی بر حسب ویژگی های اقتصادی - اجتماعی مطالعه موردی روستای یانچشمه چهارمحال و بختیاری

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور

2 کارشناس علوم اجتماعی

چکیده

سرمایه اجتماعی در جوامع روستایی یکی از عوامل کلیدی توسعه محسوب می‌شود. حد مطلوبی از این سرمایه بستر ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی توسعه است. اعتماد، انسجام و مشارکت اجتماعی از عناصر مهم سرمایه اجتماعی روستایی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی مولفه های سرمایه اجتماعی روستایی در روستای یانچشمه استان چهار محال و بختیاری است. این پژوهش، پیمایشی است. پرسشنامه‌ مورد استفاده عبارت از دو پرسشنامه‌ی توسعه‌ی روستایی و پرسشنامه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی هالپرن است. جامعه آماری پژوهش، کلیه افراد 20 سال به بالای ساکن روستای یانچشمه در سال 1397 است که 2224 نفر است. بر اساس جدول تعیین نمونه کرجسی و مورگان (1970)، تعداد 327 نفر انتخاب شد که این تعداد به شیوه نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و پرسشنامه‌ میان آنان توزیع گردید.
بر اساس نتایج پژوهش، بین سرمایه‌های اجتماعی در بعد مشارکت و انسجام در سنین مختلف تفاوت معنادار وجود دارد. مشارکت در پاسخگویان 40 ساله به بالا و انسجام در افراد 35-40 ساله، بیش‌تر است. بر اساس نتایج پژوهش، مشارکت زنان بیشتر از مردان است. یافته ها نشان داد سرمایه‌ اجتماعی در بعد مشارکت و انسجام بر حسب قومیت، تفاوت معنادار دارد. مشارکت در پاسخگویان ترک و انسجام در پاسخگویان فارس بیش‌تر است. همچنین بین سرمایه‌ اجتماعی در بعد اعتماد بر حسب تحصیلات تفاوت معنادار وجود دارد. اعتماد اجتماعی در پاسخگویانی که بالای دیپلم هستند بیش‌تر است.میزان ابعاد سرمایه اجتماعی روستایی بر حسب پایگاه اقتصادی – اجتماعی متفاوت نیست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Difference between the Components of Rural Social Capital In terms of Economic-Social Characteristics

نویسندگان [English]

  • Mojdeh Kiani 1
  • Somayyeh Shokrollahi 2
1 Assistant Professor, Department of Social Sciences, Payame Noor University
2 Social Science Expert
چکیده [English]

Social capital in rural communities is one of the key factors of development. The optimal level of this capital is the economic, social and environmental dimensions of development. Trust and social participation are important elements of rural social capital. The purpose of the present research is to study the components of rural social capital in the Yanchehmeh village of Chaharmahal and Bakhtiari province. This research is a survey. The questionnaires included two rural development questionnaires and the Halpern’s social capital questionnaire. The statistical population of the present study is all people of 20 years old who live in Janeshmeh villages in 2018, which is 2224 people. Based on the sample size set by Krejces & Morgan, 327 people were selected. These were selected by simple random sampling and a questionnaire distributed among them. The results showed that there is a significant difference between social capital in terms of participation and cohesion in different ages. Participation in people aged 40 and over is more consistent in people aged 35-40. According to research results, women's participation is more than men. The results showed that there is a significant difference in social capital in terms of participation and cohesion in ethnicity. Participation in Turkish people and solidarity in Fars are higher. The difference in the dimensions of social capital in different education shows that there is a significant difference between social capitals in terms of trust in education. Social trust is higher in people who have high diplomas. The dimensions of rural social capital do not differ in terms of socioeconomic status.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural Social Capital
  • Socio – economic status
  • Women's Participation
  • Social Solidarity
  • Social Trust

مراجع

  • احمدی منیژه ؛ بهروز محمدی یگانه سروش سنایی مقدم .(1396)، تحلیل اثرات سرمایه اجتماعی در کاهش فقر خانوارهای روستایی. نگرش نو در جغرافیای انسان. دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 37، 93-107 .
  • افراخته، حسن؛ عزیزی، اصغر؛ مهرعلی تبار فیروزجانی، مرتضی، (1393)، نقش سرمایه اجتماعی روستایی بر توسعه روستایی دهستان چهاردانگه، پژوهش کاربردی علوم جغرافیایی. سال چهاردهم، شماره 34.
  • برقی حمید، شایان محسن، اصلانی بیتا.( ۱۳۹۷). تبیین نقش سرمایه‌ی اجتماعی بر شکل‌گیری زمینه‌های کارآفرینی روستاییان (مورد مطالعه: بخش سیدان شهرستان مرودشت). برنامه‌ریزی و آمایش فضا.; ۲۲ (۱) :۵۴-۸۳.
  • بوردیو، پیر، (1385)، شکل های سرمایه، ترجمه افشین خاکباز و حسین پویان، تهران: نشر تیراژه.
  • توکلی، مرتضی؛ تاجبخش، کاظم.(1387). بررسی و تحلیل میزان سرمایه اجتماعی در مناطق شهری و روستایی مرزی سیستان. روستا و توسعه. دوره 11 ، شماره 2 ، 143 - 162 .
  • حیدری ساربان، وکیل، (1393)، اثرات سرمایه اجتماعی روستایی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: شهرستان مشگین)، فصلنامه توسعه اجتماعی، دوره 8، شماره 4.
  • درستکار، احسان؛ ودایع، رقیه.(1397). بررسی و سنجش میزان سرمایه اجتماعی در نواحی روستایی (دهستان قرق - شهرستان گرگان)، علوم و تکنولوژی محیط زیست. دوره 20. 4.
  • رستمعلی زاده، ولی اله؛ فیروزآبادی، احمد. (1390). نقش سرمایه اجتماعی روستایی در شکل‌گیری نهادهای پایدار مهاجرین (انجمن های زادگاهی)، به عنوان نهادهایی نو برای توسعه روستایی، مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال چهارم، شماره اول.
  • علی بیگی، امیرحسین؛ علی‌آبادی، وحید؛ گراوندی، شهپر، (1391). مدل ساختاری مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی روستایی مؤثر بر میزان ریس‌کپذیری روستاییان: مطالعه کلزاکاران شهرستان کنگاور، اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال یکم، شماره 1.
  • عینالی، جمشید؛ فراهانی، حسین؛ رومیانی، احمد، (1392)، ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در توسعه‌ی گردشگری روستایی با تأکید بر خانه‌های دوم، برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری. سال دوم، شماره‌ی 6.
  • فیلد، جان، (1388)، سرمایه اجتماعی، ترجمه غلامرضا غفاری و حسین رمضانی، تهران: انتشارات کویر.
  • قربانی، مهدی؛ سالاری، فاطمه؛ خراسانی، محمدامین، (1394)، تحلیل سرمایه اجتماعی روستایی اعضای صندوق‌های اعتبارات خرد روستایی. (مورد: روستای بسطاق در شهرستان سرایان)، اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال پنجم، شماره 1.
  • صیدایی، سید اسکندر؛ احمدی شاپورآبادی، محمدعلی؛ معین آبادی، حسین، (1388)، دیباچه ای بر سرمایه اجتماعی و رابطه آن بامؤلفه­های توسعه اجتماعی در ایران، مجله راهبرد یاس، شماره 19.
  • کلانتری، خلیل؛ اسدی، علی؛ رحیمیان، مهدی؛ محمدی، یاسر؛ انصاری، علیرضا؛ طرفی، عبدالحسن، (1390). وضعیت سرمایة اجتماعی در تعاونی­های تولید روستایی شهرستان کوهدشت و عوامل مرتبط با آن، فصلنامة رفاه اجتماعی، سال یازدهم، شماره 42.
  • کیانی، مژده. (1390). شبکه اجتماعی زنان و مردان و اعتماد به پلیس در شهر اصفهان. مطالعات مدیریت انتظامی،  سال ششم؛ - شماره 4. 666 -686.
  • ماجدی، مسعود؛ لهسایی زاده، عبدالعلی، (1388)، رابطة سرمایة اجتماعی با کنش جمعی در مناطق روستایی، رفاه اجتماعی، سال دهم، شماره 38.
  • متفکر آزاد، محمدعلی؛ کریمی تکانلو، زهرا؛ صادقی، سیدکمال؛ رنج‌پور، رضا؛ روستا، زهره.(1393). بررسی اثر سرمایه اجتماعی روستایی بر بهره‌وری نیروی کار در ایران، مطالعات اقتصادی کاربردی ایران. سال پنجم، شماره‌ی 17.
  • ملک حسینی، افسانه؛ همزه‌ای، محمدرضا؛ حیدری، حسین؛ بینائیان، اکرم. (1395). ارزیابی کیفی وضعیت سرمایة اجتماعی با به کارگیری نظریة بنیانی (مورد مطالعه: دهستان آبباریک، شهرستان سنقر و کلیائی)، مجله مدیریت سرمایة اجتماعی، دورة 3، شمارة 2.
  • میرفردی، اصغر؛ احمدی، سیروس و رستمی، جعفر (1396). بررسی تأثیر مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی در عملکرد شرکتهای تعاونی کشاورزی و صنعتی شهرستان بویر احمد، جامعه شناسی کاربردی، سال 28، شماره 4.
  • میری، غلامرضا، جوان، جعفر؛ افراخته، حسن؛ ولایتی، سعداله، (1389)، نقش سرمایه اجتماعی روستایی در توسعه روستایی (مطالعه موردی: منطقه پشت آب سیستان)، جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، شماره 14.
  • موسایی، میثم، راعی صدقیانی، سعید، (1387). سرمایه اجتماعی وتوسعه اقتصادی؛ طرح یک نگرش نوین. بی جا.
  • نوری، هدایت اله؛ عاشمی، صدیقه؛ محمودی، سمیرا، طباطبایی، حجت اله .(1395). اثرات سرمایه اجتماعی روستایی بر توسعه پایدارکشاورزی در روستاهای دهستان آباده طشک، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی. دوره ۵، شماره ۱۷.
  • Abdollahi, A.; Valaei, M.; anvari, A.; (2013). Measuring impacts of social assets in rural poverty reduction, case study: Ghepchagh County, MiandoAb Township, [In Persian], journal of spatial economy and development, second year, No 4, pp. 133-152.
  • Baliamoune-Lutz, Mina, (2011). Trust-based social capital, institutions, and development, The Journal of Socio-Economics, Volume 40, Issue 4, Pages 335-346.
  •  Batt, Peter J. (2008), Building social capital in networks, Industrial Marketing Management, Volume 37, Issue 5, Pages 487-491.
  • Giddens, A. (1998), The Third way: The Renewal of Social Democracy, London, profile press.
  • Graetz, B. (1995) Perspectives on socioeconomic status in Ainley, J., Graetz, B., Long, M. & Batten, M. Socioeconomic Status and School Education. Canberra: Australian Government Publishing Service, pp5-22.
  • Ling, Q., Huang LU, H., & Wang, X. (2015). Social capital, member Participation, and Cooperative Performance: Evidence from China’s Zhejiang. International Food and Agribusiness Management Review, 18(1), 49- 78.
  • Van Rijn, F., Bulte, E., & Adekunle, A. (2013). Social capital and agricultural innovation in SubSaharan Africa. Agricultural Systems, 108, pp. 112-122.
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
دوره 8، شماره 2
اسفند 1398
صفحه 363-389

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار