معاونت پژوهشی دانشگاه تبریز
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
2322-4371
2676-4660
4
2
2016
09
22
برنامههای پنجگانه توسعه در دوران پهلوی و انقلاب اسلامی ایران
1
27
FA
رجب
ایزدی
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز
drrajabizadi@yahoo.com
مرتضی
حیدرپور
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز
m.heydarpour1991@gmail.com
گرچه ابعاد سیاسی بحران حکومت محمدرضاشاه به ظاهر حائز اهمیت بیشتری است ولی ابعاد اقتصادی آن از عمق و تداوم بیشتری برخوردار بوده است. سیاست اقتصادی محمدرضاشاه در سی و هفت سال سلطنتش که برنامههای پنجگانه توسعه و اصلاحات ارضی از شاخصترین آنها به شمار میروند سد سیاسی مهمی را از راه رشد سرمایهداری در ایران برداشت. اما بیتوجهی به جوانب سیاسی و اجتماعی آن تبعات سنگینی را برای رژیم به ارمغان آورد. که در نهایت باعث برهم خوردن تعادل طبقاتی جامعه ایران شد و رژیم در سالهای منتهی به انقلاب خود را گرفتار بحران مشروعیت یافت. بحرانی که به جرأت میتوان گفت یکی از پایههای آن ریشه در تصمیمگیریها و برنامهریزی اقتصادی در سطح کلان داشت. این عامل در کنار پدیده نفت سهم و نقش دولت را در اقتصاد ملی چه از نظر سرمایهگذاری و چه از نظر مدیریتی و تصمیمگیری بسیار بزرگ نمود. اما آنچه که نخبگان حاکم و در رأس آن شاه در تب و تاب صنعتیسازی و توسعه اقتصادی از توجه به آن غافل ماندند، خطری بود که در صورت عدم تحقق اهداف صنعتیسازی کشور متوجه آنها میشد. اهدافی که به صورت جدی در برنامههای پنجگانه توسعه بین سالهای 1328 تا 1356 پیگیری شد.
برنامههای عمرانی؛ توسعه اقتصادی؛ صنعتی سازی؛ انقلاب اسلامی,برنامه پنجگانه
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_5123.html
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_5123_63c6525bd30af29f85564de1e2e0d8a8.pdf
معاونت پژوهشی دانشگاه تبریز
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
2322-4371
2676-4660
4
2
2015
10
26
بررسی وضعیت اشتغال خارج از خانه زنان فارغ التحصیل دانشگاهی
29
48
FA
فروغ الصباح
شجاع نوری
رئیس پژوهشکده زنان دانشگاه الزهرا(س)
fshojanoori@yahoo.com
سمانه سادات
سدیدپور
0000-0001-9357-2224
دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم اجتماعی دانشگاه الزهرا(س)
sama.sadid@gmail.com
مثبت یا منفی بودن اشتغال زن در خارج از خانه، از قابل بحثترین مسائل خانوادهها بوده است، اما در این مطالعه بیشتر زنان در یک قالب یک پارچه مورد بررسی قرار گرفته اند و به گروههای مختلف توجهی نشده است و تصویر پژوهشگران از زن، انعطافپذیر نبوده است. لذا این پژوهش در صدد است با نگاهی عاری از هر گونه جانبداری، وضعیت اشتغال را از دیدی متفاوت برای زنان فارغ التحصیل دانشگاهی بررسی کند. با توجه به اهداف آن از دو روش مطالعه اسنادی و پیمایش استفاده شده است. دراین تحقیق با توجه به آن که بررسی میزان اشتغال زنان فارغالتحصیل دانشگاهی ساکن تهران و عوامل مؤثر برآن بوده است، جامعه آماری زنان فارغالتحصیل دانشگاهی ساکن در مناطق 22 گانه شهر تهران در نظرگرفته شده است. حجم جامعه نمونه 500 نفر در نظر گرفته شده است. روش نمونهگیری خوشه ای تصادفی بوده و ضریب آلفای کرونباخ، پرسشنامه 11 آیتمی، 0.87 بدست آمد. ز بین شرکتکنندگان، نزدیک به نجاه درصد مجرد بوده و با توجه به نرم جامعه، بیشتر افراد وضعیت اقتصادی خود را متوسط ارزیابی کرده بودند. نزدیک به یک چهارم این دختران در فضای خصوصی و به کمک معرف شاغل شده بودند. با وجود اینکه بیش از نِیمی از افراد نمونه تمایل داشتند تغییر شغل دهند اما با توجه به اهمیت میزان حقوق و مزایای شغل، ویژگیهای رفتاری همکاران خود را تحمل میکردند که این امر میتواند نشانهای هشدار دهنده در زمینه فضای موجود برای کار دختران جوان باشد.
"اشتغال","خارج از خانه","زنان","فارغ التحصیل دانشگاه"
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_3908.html
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_3908_dcf2d1ac507dd3bf09ba276feec500fa.pdf
معاونت پژوهشی دانشگاه تبریز
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
2322-4371
2676-4660
4
2
2015
09
23
کاوش کیفی راهکارهای ارتقای فرهنگ کار مورد بررسی: متخصصان دانشگاههای بروجرد
49
74
FA
مصطفی
ظهیری نیا
استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه هرمزگان
mozen54@gmail.com
بهروز
بهروزیان
0000-0001-9818-7106
دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه هرمزگان
behroozian68@gmail.com
ارتقاء کشور و بهرهوری ملی در سایه کار و تلاش میسر شده و زمانی میتوان به این هدف والا دست یافت که مایه اصلی این تلاش؛ یعنی انسانهای تلاشگر، کارطلب، و مجهز به فرهنگ کار پیشرونده در جامعه وجود داشته باشد، فرهنگ کار پیشرفته میتواند زمینه مناسب برای سختکوشی، خلاقیت، ابتکارات و نوآوریها، احساس تعهد و مسئولیتپذیری، وجدانکاری و انضباط اجتماعی را در جامعه عظیم کار کشور فراهم سازد. بنابراین پژوهش حاضر درصدد شناخت ابعاد مختلف ارتقای فرهنگکار از دید متخصصان دانشگاهی با استفاده از روش نظریه زمینهای بوده است. جامعه آماری تمام کارمندان متخصص دانشگاههای شهرستان بروجرد میباشد که با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند و ملاک اشباع نظری 40 نفر تعیین گردید. دادههای پژوهش نیز با استفاده از مصاحبه نیمه ساختیافته جمعآوری شد. در خلال تحلیل دادهها، هشت مقوله مشارکت، به رسمیت شناخته شدن، سیستم پاداش، صلاحیت شغلی، توانمندسازی، فرهنگپذیری، ابداع و نوآوری و مذاکره در مورد نقش استخراج شدند و سپس، مقولههای مذکور در قالب یک مقوله هستهای «ساختارگشایی راهبردی فضای کار» ترسیم و مورد بحث قرار گرفتند.
فرهنگ کار"," راهکارهای ارتقای فرهنگ کار"," روش کیفی"," متخصصین"," دانشگاههای بروجرد
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_3907.html
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_3907_eefc5e6665e8c51920ec3c1ea8265f43.pdf
معاونت پژوهشی دانشگاه تبریز
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
2322-4371
2676-4660
4
2
2015
11
29
بررسی رابطه الگوهای مصرف و رفاه ذهنی در شهر تهران
105
136
FA
غلامرضا
غفاری
دانشیار گروه جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
ghaffary@ut.ac.ir
نرگس
کبیری
دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم اجتماعی دانشگاه تهران
kabiri.1367@yahoo.com
از آنجا که الگوهای مصرف نشانگری برای تعریف ارزشها، نگرشها، رفتارهای افراد و تبیین موقعیتهای متعاقب آن هستند و اهمیتشان برای تحلیلهای اجتماعی روز به روز افزایش مییابد، پس میتوانند نقش بسزایی در تعیین ارزیابیهای فرد از زندگی خود (رفاه ذهنی) نیز داشته باشند. در این پژوهش سعی شده است علاوه بر بررسی نقش و اهمیت انواع الگوهای مصرف و رفاه ذهنی به بررسی رابطه این دو مفهوم نیز پرداخته شود. جامعه آماری این پژوهش تمامی ساکنین بالای 15 سال شهر تهران هستند که محققین400 نفر از آنها را با توجه به اینکه جامعه مورد پژوهش از دستههای جداگانهای تشکیل شده است و عناصر آن جامعه در این دستهها توزیع شدهاند و با توجه به بزرگ بودن جامعه پژوهش با روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چند مرحلهای انتخاب نمودند. با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه به گردآوری دادهها پرداخته شده است.توصیف و تحلیل دادهها نیز بر اساس نرمافزارspss انجام و نتایج زیر حاصل گردید: 3/92 درصد افرادی که دارای الگوی مصرف سنتی بودند دارای رفاه ذهنی پایین،8/88 درصد افرادی که دارای الگوی مصرف ترکیبی بودند رفاه ذهنی متوسط و 89 درصد افرادی که دارای الگوی مصرف مدرن بودند رفاه ذهنی بالایی را داشتهاند، در مجموع متغیرهای مستقل 9/19 درصد از واریانس متغیر رفاه ذهنی را تبیین کردهاند. در واقع بررسی، شناخت و تغییر الگوهای مصرف افراد قابلیت پیش بینی و تغییر در میزان رفاه ذهنی آنها را به ما میدهد.
الگوهای مصرف,تهران,رفاه,رفاه ذهنی
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_3951.html
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_3951_06447d06e9c2a082469eb0b6db714fe9.pdf
معاونت پژوهشی دانشگاه تبریز
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
2322-4371
2676-4660
4
2
2016
09
04
بررسی نقش سرمایه اجتماعی در توسعه پتانسیل کار آفرینی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه تبریز)
75
103
FA
محمد
عباس زاده
دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز
m.abbaszadeh@ gmail.com
محمدباقر
علیزاده اقدم
0000-0003-4810-5680
دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز
aghdam1351@yahoo.com
مجتبی
میرزایی
دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم اجتماعی دانشگاه تبریز
معمولا اولین گام برای توسعهی پایدار و مداوم اجتماعی، داشتن نیروی انسانی خلاق و با کیفیت بوده است. نیرویی که توانایی ایجاد تغییر را داشته و مدام به دنبال پایهریزی حرکتی نو و تازه باشد. لذا عدم توجه کافی به شرایط و ویژگیهای تربیتی چنین افرادی لطمهای جبران ناپذیر بر پیکره جوامع است. از اینرو مقاله حاضر، به بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی و ابعاد آن بر پتانسیل کارآفرینی دانشجویان به عنوان یکی از عوامل موثر بر تربیت افراد کارآفرین و خلاق توجه نموده است. جامعه آماری تحقیق را کلیه دانشجویان دانشگاه تبریز در تمامی مقاطع در سال تحصیلی 93-92 تشکیل میدهد که از بین آنها، 404 نفر با استفاده از نمونهگیری طبقهای تصادفی انتخاب، و دادهها جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شده است.نتایج تحقیق حاضر نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و ابعاد آن با پتانسیل کارآفرینی دانشجویان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. یعنی با افزایش سرمایه اجتماعی و ابعاد آن میتوان به بهبود سطح پتانسیل کارآفرینی کمک نمود. نتایج تحقیق همچنین میانگین نمره دانشجویان را برای پتانسیل کارآفرینی، متوسط رو به بالا و برای سرمایه اجتماعی متوسط ارزیابی نمود. عملگرایی بیشترین میانگین را در بین ابعاد پتانسیل کارآفرینی و هنجار اجتماعی بیشترین میانگین را در بین ابعاد سرمایه اجتماعی به خود اختصاص داده است. همچنین براساس نتایج تحقیق پتانسیل کارآفرینی بیشتر از همه از متغیر هنجار اجتماعی متاثر است. بعد از آن نیز متغیرهای اعتماد اجتماعی و شبکه اجتماعی به ترتیب بیشترین نقش را در تبیین متغیر وابسته دارند.
کارآفرینی,سرمایه اجتماعی,هنجار اجتماعی,دانشگاه تبریز,عمل گرایی
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_5039.html
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_5039_5258e2d5e907cd189db459b1dd58f7e0.pdf
معاونت پژوهشی دانشگاه تبریز
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
2322-4371
2676-4660
4
2
2015
11
29
تحلیل عکسالعملها و استدلالهای مخالف با راهبردهای توسعه پس از انقلاب اسلامی
137
163
FA
حمزه
نوذری
استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی
nozari56@gmail.com
راهبردهای توسعهای متفاوت و گاه متضادی در ایرانِ پس از انقلاب اسلامی طراحی و اجرا شدهاست که پیامدهای فراوانی در جامعه ایجاد کردند. عکسالعملها و استدلالهای زیادی در مقابل این راهبردها شکل گرفت که برخی از استدلالهای مخالف، نفوذ بیشتری یافتند و راهبردهای توسعه را به حاشیه راندند. هدف اصلی مقاله عبارت است از تشریح عکس العمل ها و استدلال های مخالف با راهبردهای اجرا شده پس از انقلاب اسلامی. به عبارتی در این مقاله تلاش شده است استدلالها، طرحها و شگردهای مخالفین راهبردهای توسعه پس از انقلاب اسلامی (تعدیل ساختاری، جامعه مدنی) تحلیل شوند. در این مقاله بر اساس نظریه آلبرت هیرشمن: خطابه ارتجاع: انحراف، بیهودگی، مخاطره و با روش تحلیلی – اسنادی، شگردها و استدلالهای مخالفین راهبردهای توسعه واکاوی شدهاند. یافتهها نشان میدهد استدلالِ بیهودگی بیش از سایر استدلالها راهبرد تعدیل ساختاری را به حاشیه راند، استدلال مخاطره، بانفوذترین استدلالی بود که سرانجام راهبرد جامعه مدنی را به انزوا کشاند.
راهبردهای توسعه,تعدیل ساختاری,جامعه مدنی,بیهودگی,مخاطره
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_3950.html
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_3950_b25773ba218a091ae58e795960a042c6.pdf