تأثیر سطح توسعه یافتگی مناطق و تحصیلات بر پیامدهای خشونت نمادین علیه زنان در خانواده بانقش میانجی خشونت نمادین (مورد مطالعه زنان متأهل شهر تهران)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان.

2 دانشیار، گروه جامعه شناسی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران

3 دانشیار، گروه جامعه شناسی، دانشگاه اصفهان، ایران

چکیده

چکیده
خشونت واقع بر زنان در خانواده می‌تواند به سلامت و امنیت آنان (بعنوان نیمی از جامعه) و کودکان (آینده‌سازان جامعه) آسیب رساند و خانواده را دچار بحران نماید. به‌علاوه این امر در خانواده نه یک موضوع خانوادگی بلکه یک معضل اجتماعی است چنانچه بحران خانواده دامن جامعه را نیز خواهد گرفت و خود از عوامل بازدارنده توسعه می‌باشد. تحقیق حاضر در تلاش است تا پیامد‌های خشونت ‌نمادین را در روابط خانوادگی مورد بررسی قرار دهد؛ خشونتی که حافظه جمعی از آن‌ بعنوان خشونت یاد نمی‌کند و مورد غفلت جمعی قرار گرفته است.
روش پژوهش از نوع پیمایشی و با ابزار پرسش‌نامه است. هدف تحقیق کاربردی است. جامعۀ آماری تحقیق شامل زنان ‌متأهل شهر ‌تهران هستند که بر اساس ملاک توسعه‌یافتگی، مناطق 2، 6، 10، 13 و 17 انتخاب و 450 نفر از زنان این مناطق به‌عنوان حجم ‌نمونه براساس نرم ‌افزار sample power تعیین ‌شده و به‌ روش نمونه‌ گیری سهمیه‌ای مورد بررسی قرار گرفته‌اند. واحد تحلیل فرد است و در تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیات از همبستگی ‌پیرسون و مدل‌سازی معادلۀ‌ ساختاری استفاده ‌شده ‌است. یافته‌ها نشان می‌دهد متغیر آموزش و تحصیلات برخودشکوفایی، ازخودبیگانگی و بر سرمایۀ فرهنگی فرزند با نقش میانجی خشونت نمادین معنادار است. ولی متغیر توسعه‌یافتگی مناطق بصورت مستقیم بر خشونت نمادین موثر است اما بر خودشکوفایی بر ازخودبیگانگی و بر سرمایۀ فرهنگی فرزند با نقش میانجی خشونت نمادین معنادار نیست.
نتایج تحقیق ‌حاضر نشان می‌دهد که متغیر خشونت نمادین در رابطۀ بین متغیر سطح تحصیلات و پیامدهای خشونت مذکور، نقش میانجی ایفا می‌کند اما در رابطۀ بین متغیر سطح توسعه یافتگی مناطق و پیامدهای این خشونت نقش میانجی ندارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of the development level of regions and education on the consequences of symbolic violence against women in the family with the mediating role of symbolic violence (case study of married women in Tehran)

نویسندگان [English]

  • shokoofeh zand 1
  • Mansour Haghighatian 2
  • seyed ali hashemianfar 3
1 PhD Student of Sociology, Islamic Azad University of Dehaghan Branch,.
2 Associate Professor, Department of Sociology, Dehagan Branch, Islamic Azad University, Dehagan, Iran
3 Associate Professor, Department of Sociology, Isfahan University, Iran
چکیده [English]

Abstract
Violence against women(As half of society) and child(The future makers of society) in the family can damage their health and safety and cause a crisis in the family. this is not a family issue, but it’s a social problem. As the family crisis will affect society and Violence is a deterrent to development. The Current research seeks to examine the consequences of violence in family relationships, which collective memory does not recognize as violence, and it has been collectively neglected
The research method used in this study is survey. The statistical population of the study is married women in Tehran who were selected based on the criteria of development, regions 2, 6, 10, 13 and 17 and 450 women in these regions were determined as the sample size based on sample power software and quota sampling method were examined. Pearson correlation and structural equation modeling have been used in data analysis.
The findings show that the variable of education and training on self-actualization, alienation and caltural capital with meaningful by the mediating role of symbolic violence But variable of regional development is directly effective on symbolic violence but on self-actualization, alienation and child’s caltural capital it is not meaningful with the mediating rol of symbolic violence.
The results of this research show that variable of symbolic violence plays a mediating role in the relationship between the variable of education level and consequences of symbolic violence but it does not play a mediating role in the relationship between tha variable of regional development level and the consequences of this violence

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: symbolic violence
  • cultural capital
  • self-actualization
  • alienation
- آبراهامز، هیلاری (1392). مددکاری اجتماعی: حمایت از زنان در مقابل خشونت‌های خانگی، ترجمه محمدرضا ایروانی، رؤیا زمانی و اکرم فخری فخر امینی، تهران: سخنوران.
- ابراهیمی، قربانعلی؛ جانعلی­زاده چوببستی، حیدر؛ رزاقی مله، هادی (1395). بررسی تاثیر سرمایه فرهنگی بر اعتماد اجتماعی (مطالعه موردی شهروندان 18 سال و بالاتر شهر تهران)، فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، دوره 6، شماره 21، صص 44-25.
- ابراهیمی­پور، قاسم (1390). خشونت نمادین در خانواده، نشریه معرفت، سال بیستم، شماره 162، صص 30-15.
- اسماعیل­خانی، فرشته؛ نجاریان، بهمن؛ مهرابی­زاده هنرمند، مهناز (1380). ساخت و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش خودشکوفایی، فصلنامه علمی- پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا(س)، دوره 11، شماره 39، صص20-1.
- افشانی، سیدعلیرضا؛ خرم‌پور، یاسین؛ ممبینی، سجاد (1393). بررسی رابطه دینداری و خود شکوفایی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه یزد)، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی- فرهنگی، دوره 3، شماره 1، صص 52-29.
- ایمان، محمدتقی؛ ستوده، مهرانگیز؛ عنایت، حلیمه؛ رجبی، ماهرخ (1399). تولید و بازتولید سلطه نمادین علیه زنان در دهدشت، فصلنامه مطالعات اجتماعیروانشناختی زنان، دوره 18، شماره 1، صص 64-7.
- باقری‌زنوز، بهارک و علمی، محمود (1391) سرمایه اجتماعی، اعتماد اجتماعی؛ نشانه های آسیب شناختی در روابط اجتماعی در ایران، مطالعات جامعه‌شناختی، دوره 2، شماره 5، صص 138-125.
- بنی‌فاطمه، حسین؛ رسولی، زهره (1390). بررسی میزان بیگانگی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز و عوامل مرتبط با آن، جامعه‌شناسی کاربردی، دوره 22، شماره 1، صص26-1.
- بوردیو، پیر (1396). درسی دربارۀ درس، ترجمه ناصر فکوهی، تهران: نشر نی.
-پنجه پور، نسرین؛ معمار، ثریا؛ شیخ، حسن (1394). بررسی نقش هویت دینی بر حفظ میراث فرهنگی در بین جوانان شهر اصفهان، جامعه‌شناسی کاربردی، دوره 26، شماره 3، صص194-173.
- تاجبخش، کیان (1384). سرمایۀ اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان، تهران: نشر شیرازه.
- جعفریان، طیبه؛ فتحی، منصور؛ عرشی، ملیحه؛ قادری، رمضانعلی (1394). بررسی تاثیر هوش هیجانی مردان بر خشونت علیه زنان در بین زوجین متاهل، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، دوره 16، شماره 4، پیاپی (62)، صص83-76.
- حاجی هاشمی، زهرا؛ صاعدی، احمدرضا؛ گنجی، نرگس (1396). بررسی ازخودبیگانگی زن در جامعه پدرسالار داستان‌های کوتاه زویا پیرزاد و هیفاء بیطار، کاوشنامه ادبیات تطبیقی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی کرمانشاه، دوره 7، شماره 26، صص62-43.
- خاوری، زهرا؛ محسنی تبریزی، علی‌رضا؛ سید میرزایی، سیدمحمد (1400). تحلیل جامعه شناختی ازخودبیگانگی زنان (مورد مطالعه: زنان بین 20 تا 50 ساله شهر مشهد) براساس رویکرد نظریه مبنایی، پژوهش‌نامه زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دوازدهم، شماره 2، صص22-3.
- خواجه ‌نوری، بیژن؛ پرنیان، لیلا؛ همت، صغری (1393). مطالعه ارتباط شاخص‌های جهانی‌شدن فرهنگی و ازخودبیگانگی زنان، فصلنامۀ جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، دوره 1، شماره4، صص92-57.
- دانش، پروانه؛ شربتیان، محمدحسن؛ طوافی، پویا (1396). تحلیل جامعه شناختی خشونت خانگی علیه زنان و رابطه آن با احساس امنیت در خانه (مطالعه موردی زنان 54-18 سال شهر میانه)، پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال ششم، شماره 1، صص72-47.
- رحمان­نژاد، مینو (1397). آبراهام مزلو، زندگی‌نامه، رویکردها، نقد رویکردها، تهران: اکسیر اندیشه.
ـ ریتزر، جورج (1393). نظریه‌های جامعه‌شناسی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
- زاهدی مازندرانی، محمدجواد (1393). توسعه و نابرابری، تهران: مازیار.
- سهراب­زاده، مهران و منصوریان راوندی، فاطمه (1396) تجربه زیسته زنان از خشونت کلامی در خانواده (مطالعه موردی: زنان شهر کاشان)، فصلنامه زن در فرهنگ و هنر، دوره 9، شماره 2، صص264-245.
- صادقی، رسول؛ ویژه، مریم؛ زنجری، نسیبه (1396). عوامل مرتبط با خشونت خانگی علیه زنان در تهران، پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، سال چهارم، شماره 14، صص 66-37.
- طالب پور، اکبر (1396). بررسی عوامل موثر بر خشونت خانگی با تاکید بر همسر آزاری (مطالعه موردی: مناطق شهری و روستایی اردبیل)، پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، سال ششم، شماره 11، صص49-27.
- عراقیه‌فراهانی، فاطمه (1398). پیش درآمدی بر جامعه‌شناسی زنان، تهران: نشر جامعه شناسان و روش‌شناسان.
- علی­وردی­نیا، اکبر؛ رضی، داوود؛ آیینی، صدیقه (1392). تبیین جامعه‌شناختی خشونت علیه زنان: آزمون تجربی نظریه‌های منابع در دسترس زنان و فمینیسم رادیکال، فصلنامۀ علمی - پژوهشی رفاه اجتماعی، دوره 13، شماره 49، صص 358-323.
- علوی اندراجمی، معصومه؛ ایزدی، صمد(1396). بررسی اثرات نقش آموزش خانواده، مدرسه و جامعه بر پیشرفت تحصیلی، نشریه آموزش علوم دریایی، سال چهارم، شماره4، صص120-108.
- عنبری، موسی؛ بقایی، سارا (1393). ارتباط فرهنگ فقر و آسیب گرایی زنان حاشیه نشین شهری (مورد مطالعه: منطقه دیزج شهر همدان)، توسعه روستایی، سال ششم، شماره 2، صص232-209.
- غفوری کله، معصومه؛ محسنی تبریزی، علیرضا (1397). سنجش رابطه ابعاد پنج‌گانه بیگانگی با رضایت از زندگی (مورد مطالعه شهروندان بالغ تهرانی)، فصلنامۀ علمی- پژوهشی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، سال دوازدهم، شماره 1، صص97-124.
- فروید، زیگموند (1401). مکانیزم­های دفاع روانی، ترجمه حبیب گوهری‌راد و محمد جوادی، چاپ هفتم، تهران: رادمهر.
- فرهمند، مهناز؛ ممبینی، سجاد؛ خرم‌پور، یاسین (1393). بررسی میزان خود شکوفایی افراد یا میزان نگرش آنان به دموکراسی (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه یزد)، فصلنامه مطالعات جامعه شناختی جوانان، دوره 4، شماره 13، صص110-89.
- قزوینه، ژیلا؛ ساروخانی، باقر؛ شکربیگی، عالیه (1397). توزیع فضایی خشونت های خانگی در شهر کرمانشاه، فصلنامه جغرافیا و پایداری محیط، سال هشتم، شماره 28، صص 98-79.
- کبیری، افشار؛ سعادتی، موسی؛ نوروزی، وحید (1397). تحلیل جامعه شناختی عوامل موثر بر خشونت خانگی علیه زنان(مورد مطالعه: زنان متاهل شهر ارومیه)، فصلنامه علمی- پژوهشی زن و جامعه، سال نهم، شماره 2، صص320-295
- کردی، حسین؛ غضنفری، شهربانو (1394). تبیین جامعه‌شناختی رابطۀ میزان سرمایۀ اجتماعی خانواده با موفقیت تحصیلی فرزندان، نشریه جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و ششم، شماره 3، صص171-161.
- کردی، راهله؛ جمشیدی، فرخنده؛ لیمویی، فریبا؛ حسینی بهبهانی، سید فرزاد (1398). بررسی میزان همسر آزاری و برخی عوامل مرتبط با آن در شهر اهواز طی سال‌های 1395 الی 1396، مجله علمی پزشکی جندی شاپور، دوره 18، شماره 1، صص 69-59.
-کوچکیان، لیلا و ادهمی، علیرضا (1397). بررسی تاثیر فقر اقتصادی بر روابط عاطفی بین زوجین (مطالعه موردی: خانواده­های منطقۀ 16 تهران)، پژوهشنامۀ مددکاری اجتماعی، سال پنجم، شماره 18، صص 199-163.
ـ لش، اسکات (1384). جامعه‌شناسی پست‌مدرنیسم، ترجمه حسن چاوشیان، چاپ دوم، تهران: مرکز.
- لطفی خاچکی، طاهره؛ کرمانی، مهدی (1399). عاملیت زنانه در مواجهه با خشونت نمادین در طبقه متوسط، فصلنامة علمی ـ پژوهشی رفاه اجتماعی، سال بیستم، شماره 76، صص 129-87.
- لطیفیان، مریم؛ عرشی، ملیحه؛ علی‌پور، فردین و قائد امینی هارونی، غلامرضا (1395). بررسی رابطه خشونت خانگی و طلاق عاطفی در میان زنان متاهل شهر تهران در سال 1395، فصلنامه مددکاری اجتماعی، دوره 5، شماره2، پیاپی (16)، صص 12-5.
- محسنی تبریزی، علیرضا (1370). بیگانگی، مفهوم‌سازی و گروه‌بندی تئوری‌ها در حوزه‌های جامعه‌شناسی و روان‌شناسی، نامه علوم اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، دوره 2، شماره 2، صص70-25.
- محمدی، حانیه و اصغری ابراهیم‌آبادی، محمدجواد (1399). نقش میانجی گری تفکر خلاق در رابطه تمایز یافتگی خود و خود شکوفایی زوجین مشهد، نشریه علمی فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده، سال چهاردهم، شماره 50، صص124-107.
- مرتضوی، سید خدایار و پاکزاد، شهیندخت (۱۳۹۶)، تبیین نگرش زنان نسبت به اقتدارگرایی مردانه با استفاده از مدل پیر بوردیو (مطالعه موردی: طایفه دهبالایی شهر ایلام)، پژوهش­نامه زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هشتم شماره 3، صص146-117.
- مهدوی دامغانی، محمود؛ صادقی، علیرضا (1397). انسان خودشکوفا و خودشکوفایی سعدی با رویکرد تطبیقی به نظریه مزلو، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، سال دهم، شماره 40، صص36-1.
- میرزابیگی، حسنعلی (1393)، در جست و جوی مدل برنامه درسی برای رشد سرمایۀ فرهنگی خانواده موفقیت تحصیلی فرزندان، دو فصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی، سال دوم، شماره 4، صص110-85.
- میرزایی، جهان‌بین؛ احمدی، سجاد؛ لرستانی، اکبر (1394). تحلیل فضایی سطوح برخورداری مناطق کلان‌شهر تهران از منظر اقتصاد شهری، فصلنامۀ علمی- پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، تهران: انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، دوره 3، شماره 11، صص 59-77.
- وب‌سایت آبان پرس (1397) کدام پیش‌گویی‌ها خود به خود محقق می‌شوند، بازیابی­شده در 2 مرداد 98 از: http://abanpress.ir/science/19457.
- Bhattacharyya, R. (2019). Symbolic Violence and Misrecognition: Scripting Gender among Middle-class Women, India: Society and Culture in South Asia, 5(1), pp.19-46.
- Björktomta, SB. (2019). Honor- Based Violence in Sweden – Norms of Honor and Chastity, Jornal of family violence, No.34, pp. 449–460.
- Bourdieu, p. (1980) Le sens pratique, Paris, Minuit, No. 88, pp. 100-110.
- Bourdieu، P (1985). The forms of capital" in handbook of theory and research for the sociology of education, Ed. JG.Richardson, New York: Greanwood, pp. 241-258.
- Bourdieu, p. (1986). Liitusion biographique in actes de la Recherche en sciences cociales, No. 62-63, pp. 69-72.                                                        
- Dahi, R. J., Wakefield, J. A., Kimlicka, T. M., Wiederstein, M., & Cross, H J. (1983). How the personality dimensions of neuroticism, extraversion and psychoticism relate to self-actualization, Personality and Individual Differences, Vol. 4, No. 6, pp. 683-695.
- Gray, K. L, Buyukozturk, B & Hill, z. G (2017) Blurring the boundaries: Using Gamergate to examine real and symbolic violence against women in contemporary gaming culture. sociology compass, Vol. 11, No. 3, e12458.
- Maslow, AH. (1975). Motivation and personality, Newyork: Harper & Row.
- Seeman, M. (1959). On the meaning of alienation. ASR, Vol. 24, No. 6, pp. 783 -791.
- Thapar-Björkert, S., Samelius, L., & Sanghera, G. S. (2016). Exploring Symbolic Violence in the Everyday: Misrecognition, Condescension, Consent and Complicity, Feminist Review, Vol. 112, No. 1, pp. 144–162.