معاونت پژوهشی دانشگاه تبریز
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
2322-4371
2676-4660
5
1
2016
10
22
بررسی رابطه مسئولیت پذیری و تفکیک از مبدأ زباله های فلزی در بین زنان شهرهای شیراز و یاسوج
1
16
FA
سیروس
احمدی
دانشیار جامعه شناسی دانشگاه یاسوج
sahmadi1973@yahoo.com
نرگس
پناه
دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه یاسوج
n.panah68@gmail.com
فزایش بی سابقه تولید پسماندهای خانگی باعث بروز چالش های زیادی به ویژه در کشورهای در حال توسعه شده است. یک راهکار اساسی در این زمینه، تفکیک از مبداً زباله های خانگی است اما این امر در ایران توسعه چندانی نیافته است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین مسئولیت پذیری و تفکیک از مبداً زبالههای فلزی خانگی است. جامعه آماری تحقیق، زنان متأهل شیراز و یاسوج می باشند که 562 نفر از آنان به عنوان اندازه نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار تحقیق جهت سنجش تفکیک از مبداً زبالههای فلزی، پرسشنامه پژوهشگر ساخته است که با استفاده از نظرات داوران تعیین اعتبار گردیده و با استفاده از همسانی درونی به روش کودر-ریچاردسون تعیین پایایی شده است. ابزار تحقیق جهت سنجش مسئولیت پذیری، پرسشنامه مسئولیت گاف(1984) میباشد. بر اساس یافتههای توصیفی تحقیق، میزان تفکیک زبالههای فلزی از مبدأ در بین زنان در هر دو شهر شیراز و یاسوج در سطح متوسط است. به علاوه، میانگین نمره تفکیک از مبدا زباله خانگی برروی دامنه نمرات صفر تا شش، برابر با 4/3 و میانگین نمره مسئولیت پذیری بروی دامنه نمرات صفر تا 42 برابر با 4/26 است. بر اساس یافته های تحلیلی تحقیق، مسئولیت پذیری رابطه مثبت و معناداری با تفکیک از مبداً زبالههای فلزی دارد و قادر است 29/0 واریانس آ نرا تبیین کند. در بین متغیرهای جمعیتی، تنها وضعیت شغلی رابطه معناداری با تفکیک از مبداً زباله های فلزی دارد و سایر متغیرهای جمعیتی رابطه معناداری نشان نمی دهند.
تفکیک از مبداً,زباله های فلزی,مسئولیت پذیری,زنان,شیراز,یاسوج
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_5334.html
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_5334_18b6aed8dd623755724175a1f120e4bc.pdf
معاونت پژوهشی دانشگاه تبریز
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
2322-4371
2676-4660
5
1
2016
10
22
نگرشی جامعه شناختی بر اهمیت قراردادهای اجتماعی در تسهیل فرایند توسعه در جامعه
17
41
FA
محمدباقر
بهشتی
استاد گروه اقتصاد دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه تبریز
beheshti@tabrizu.ac.ir
نیر
محمدپور
0000-0003-0037-6801
دانشجوی دکتری جامعه شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه تبریز
mohammadpour.6456@gmail.com
شکل گیری قراردادهای اجتماعی چه به صورت رسمی و چه غیر رسمی نشان دهنده ی تلاش افراد برای تشکیل جامعه مدنی و قرار گرفتن جامعه در مسیر توسعه است. سه متفکر برجسته دوران روشنگری، جان لاک، ژان ژاک روسو و توماس هابز دلایل عبور از وضع طبیعی به جامعه مدنی را با توسل به قراردادهای اجتماعی تشریح نموده اند. آنها شرط ورود به جامعه مدنی را التزام عملی افراد به قراردادها عنوان می کنند. از جمله نمودهای قرارداد اجتماعی که در زمینه های مختلف به انحای گوناگون می توان آنها را مشاهده نمود، شامل احساس قوی شهروندی، رعایت حقوق دیگران، ملی گرایی، برخورداری افراد از سرمایه اجتماعی در قالب ابعاد مشارکت اجتماعی، عضویت در شبکه های اجتماعی و اعتماد بین فردی یا بین گروهی می باشد. با توجه به اینکه مسئله توسعه یکی از مسائل مهم در حوزه های انسانی- اجتماعی بوده و در جامعه ایران نیز، بمانند جوامع دیگر در حال توسعه، به خاطر اهمیتی که دارد، مورد توجه زیادی قرار گرفته است، ل مقاله حاضر که به روش توصیفی انجام گرفته است، به تشریح دیدگاه متفکران اصلی قرارداد اجتماعی و دلایل مطرح شدن این نظریه توسط آنها پرداخته و ضمن ارائه مواردی از نمودهای قرارداد اجتماعی، به بررسی نقش انواع قراردادهای اجتماعی در قرار گرفتن یک جامعه در مسیر توسعه می پردازد.
قرارداد اجتماعی,توسعه,سرمایه اجتماعی,ملی گرایی,جامعه مدنی
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_5038.html
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_5038_287b5d087693b8b39e03ccbf2250c398.pdf
معاونت پژوهشی دانشگاه تبریز
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
2322-4371
2676-4660
5
1
2016
10
22
تاثیر نابرابری جنسیتی در آموزش بر رشد اقتصادی ایران
43
61
FA
حسین
پناهی
عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه تبریز
panahi@tabrizu.ac.ir
بهزاد
سلمانی
عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه تبریز
behsalmani@gmail.com
سیدعلی
آلعمران
دانشجوی دکتری اقتصاد دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه تبریز
با مروری بر وضعیت زنان در جهان و مقایسهی آن با شرایط مردان، روشن میشود که زنان ازنظر برخورداری از امکانات و مشارکت فعال در توسعه؛ از آسیبپذیرترین بخشهای جمعیت هستند. نابرابری جنسیتی، قدرت سیاسی و اقتصادی زنان را محدود میسازد و این در حالی است که یکی از شاخصهای مهم برای سنجش پیشرفت و توسعه هر کشور، وضعیت زنان آن کشور است. تبعیض جنسیتی میتواند در آموزش، درآمد، اشتغال و دسترسی به مناصب مدیریتی وجود داشته باشد. از اینرو هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر نابرابری جنسیتی در آموزش بر رشد اقتصادی ایران است که از روش جوهانسن- جوسیلیوس و در فاصلهی زمانی سال 1363 تا 1392 بهره برده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که کاهش نابرابری جنسیتی در آموزش باعث افزایش رشد اقتصادی میشود. از اینرو با توجه به اهمیت نقش زنان در رشد و توسعهی اقتصادی، پیشنهاد میشود که با اتخاذ سیاستهای مناسب در جهت کاهش شکاف جنسیتی، گامی موثر در رسیدن به رشد اقتصادی برداشته شود.
نابرابری جنسیتی,آموزش,رشد اقتصادی,توسعه اقتصادی,شکاف جنسیتی
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_5122.html
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_5122_0dc697f441d633bf748c8dc7b532ef68.pdf
معاونت پژوهشی دانشگاه تبریز
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
2322-4371
2676-4660
5
1
2016
10
22
تحلیلی بر موانع مشارکت اقتصادی زنان در ایران (نمونه موردی: کلانشهر تبریز)
63
85
FA
مسعود
صفایی پور
دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز
safayiii@yahoo.com
شاهرخ
زادولی خواجه
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز
sh.zadvali@yahoo.com
یکی از شاخصهای مهم برای سنجش توسعه هر کشور صنعت زنان و نوع مشارکت آنان است. زنان به عنوان بخشی از سرمایههای انسانی هر جامعه، با مشارکت خود میتوانند نقش تعیین کنندهای در توسعه کشور داشته باشند. با وجود این، موانع مختلفی برای مشارکت اقتصادی زنان وجود دارد که با شناخت دقیق آنها می توان به برطرف کردن این موانع پرداخت. بنابراین این تحقیق در پی دستیابی به موانع مشارکت اقتصادی زنان در کلانشهر تبریز میباشد. روش تحقیق توصیفی، تحلیلی و پیمایشی و جامعه آماری جمعیت زنان فعال اقتصادی بر اساس سرشماری سال 1390 (437184 نفر) بوده که حجم نمونه بر اساس مدل کوکران 384 نفر بدست آمده است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است مهمترین موانع برای مشارکت اقتصادی زنان شاخصهای فرهنگی جامعه است که امتیاز محاسبه شده با استفاده از آزمون RMS، برای این شاخص 0.721 میباشد. همچنین شاخصهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نیز در رتبه های بعدی قرار دارند که میزان تأثیر آنها به ترتیب 0.645، 0.632 و 0.567 میباشد. در بین متغیرهای مورد مطالعه نیز مهمترین موانع مشارکت اقتصادی زنان تبعیض و تفاوت در فرآیند اجتماعی شدن زن و مرد در جامعه، طرز تلقی و نگرش جامعه به وظایف زنان، صاحب سرمایه نبودن زنان و عدم وجود نهادهای سیاسی مشارکتی بوده که میانگین محاسبه شده با استفاده از آزمون t تک نمونه ای برای هرکدام به ترتیب 4.12، 4.21، 4.09 و 3.83 میباشد.
مشارکت,مشارکت اقتصادی زنان,توسعه,نابرابری جنسیتی
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_4459.html
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_4459_6ee7ca080a5db2790eabc5b7a7d179e6.pdf
معاونت پژوهشی دانشگاه تبریز
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
2322-4371
2676-4660
5
1
2016
10
22
توسعه به مثابه بینوایی اخلاقی: سیری در اندیشه مجید رهنما
87
114
FA
موسی
عنبری
عضو هیئت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران
anbari@ut.ac.ir
صدیقه
پیری
دانشجوی دکتر جامعه شناسی دانشگاه تهران
spiri.1365@gmail.com
از دهههای پایانی قرن بیستم به این سو، برخی از اندیشمندان در بسیاری از بخشهای جهان، خاصه جهان سوم، ایده "توسعه" را به چالش کشیده اند. بر این اساس، تعریف نوینی از توسعه شکل گرفته است که عمدتاً برآمده از تجارب خاصه تجربههای ناموفق توسعه در جهان سوم بوده است. یکی از مهمترین شخصیتهایی که به انتقاد از برنامههای توسعهای، بخصوص برنامههای توسعهای نهادها و سازمانهای بینالمللی، دست زد، مجید رهنماست که خود زمانی دستی قوی در اجرای برنامههای توسعه در اقصا نقاط جهان داشت و اکنون هم به عنوان یکی از مهمترین متفکران گفتمان پسا توسعه مطرح است. در این مقاله تلاش میشود با استفاده از مطالعات اسنادی و کتابخانهای و با خوانشی عمیق در آثار رهنما مهمترین نقطهنظرهای وی در مورد تجربه توسعه و ناکامی های آن در دنیا تبیین و تشریح گردد. رهنما با استفاده از روش خاص خود به سیر در تاریخ توسعه پرداخته است. او اجتماعاتی را که هنوز گفتمان توسعه به آن راه نیافته میستاید و از آن به عنوان جوامعی اخلاقی یاد میکند که مردمانش فضائل بیشماری دارند امّا به تدریج زرق و برق طرحهای توسعه و وعده و وعیدهای آن در این اجتماعات رسوخ کرده و مردم محلی را دچار اقتصادزدگی و بینوایی اخلاقی میکند. از این منظر، توسعه «هدیهای خطرناک» است که اخلاق را در جوامع بومی زایل می کند.
مجید رهنما,توسعه,پسا توسعه,جوامع بومی,جوامع اقتصادزده,بی نوایی
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_4467.html
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_4467_4ec1999f3013e6340c0682e798946802.pdf
معاونت پژوهشی دانشگاه تبریز
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
2322-4371
2676-4660
5
1
2016
10
22
تحول نقش دولت در صنعتی شدن: بررسی تطبیقی-تاریخی ایران و مالزی
115
145
FA
محمد
فاضلی
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی
fazeli114@yahoo.com
معصومه
محمودیان
دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه مازندران
m.mahmoudian.88@gmail.com
مقاله حاضر، تفاوتهای موجود در پیامدهای حاصل از مداخله دولت در توسعه صنعتی در دو کشور ایران و مالزی را بررسی میکند. تاریخ استقلال مالزی از نظر زمانی با انقلاب ایران فاصله زیادی ندارد، اما تفاوت توسعه صنعتی دو کشور بسیار متفاوت است. این مقاله تفاوتهای دو کشور در توسعه صنعتی را با توجه به قابلیتهای حکمرانی خوب و سیر تکوین این قابلیتها در بستر دو جامعه مطالعه کرده و نقش تأثیر میراث نهادی بر ظرفیت خطمشیگذاری، ظرفیت اجرا، و ظرفیت دولت را نشان میدهد. نفتی بودن دولت در ایران و مستعمره بودن در مالزی بر کیفیت میراث نهادی مؤثر بوده است. روش تحقیق، تطبیقی-تاریخی با رویکرد نهادی است که موردهای ایران و مالزی را در دو سطح، درونسیستمی با استفاده از روایت تاریخی، و بینسیستمی با استفاده از تحلیل وابستگی به مسیر، بررسی میکند. تأکید پژوهش بیشتر بر تحولات دهه 80 میلادی در دو کشور است، اما شروع جدی فرایند صنعتی شدن در دو کشور مد نظر قرار گرفته است. این فرایند در مالزی پس از استقلال (1958) و در ایران در دوران پهلوی (رضاشاه، دهه 40 میلادی) آغاز شده است. این پژوهش سازوکارهایی را نشان میدهد که طی آن، مداخله موفقیتآمیز دولت در توسعه صنعتی تحت تأثیر کیفیت حکمرانی و در تعامل با بسترهای اجتماعی صورت گرفته است.
ظرفیت دولت,ظرفیت خطمشیگذاری,ظرفیت اجرا,رویکرد نهادی,توسعه صنعتی,ایران,مالزی
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_4911.html
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_4911_74e17ab1b4886f174ed1b2aae0897a80.pdf
معاونت پژوهشی دانشگاه تبریز
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
2322-4371
2676-4660
5
1
2016
05
21
راهنمای تدوین مقالات
3
4
FA
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_5562.html
https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_5562_a937c724cdb804f93655c741d09efc8e.pdf